— Няўжо скарбы ўсюды схаваны?
— Вядома, не, Гек. Іх закапваюць у асаблівых месцах — на астравах, або ў пагрызеных чарвякамі скрынях дзе-небудзь пад вытыркнутым сукам старога трухлявага дрэва, акурат у тым месцы, куды цень кладзецца ў поўнач; але часцей за ўсё — пад падлогай у тых дамах, дзе водзяцца здані.
— Хто-ж іх закопвае?
— Зразумела, разбойнікі. А ты думаў, хто — школьныя наглядачы ці што?
— Не ведаю. Каб гэта быў мой скарб, я яго не закопваў-бы ў зямлю,— я-б на гэтыя грошы жыў і весяліўся.
— І я таксама. Але разбойнікі гэтак не робяць; яны заўсёды закопваюць свае грошы ў зямлю і там пакідаюць.
— І потым вяртаюцца, каб узяць іх?
— Не, яны думаюць вярнуцца, але потым забываюць прыметы або паміраюць, не ўзяўшы скарба. І вось скарб ляжыць сабе ды ляжыць, і ржавее. А потым хто-небудзь знойдзе старую, пажоўклую паперу, якая пакажа яму, па якіх адзнаках шукаць. Ды і паперу гэтую трэба разбіраць аж цэлы тыдзень, калі не болей, бо ў ёй толькі незразумелыя знакі.
— І ў цябе ёсць такая папера, Том?
— Не.
— Як-жа ж ты пазнаеш прыметы?
— Мне не патрэбны яны. Скарбы заўсёды закопваюцца пад домам, дзе водзяцца здані, або на востраве, ці пад сухім дрэвам, у якога сук вытыркаецца ў бок. Мы-ж прабавалі ўжо капаць на Джэксонавым востраве і яшчэ можам паспрабаваць. А за ручаём ёсць стары дом, дзе водзяцца здані, і тамака-ж куча высахлых дрэў.
— І пад усімі імі скарбы?
— Як ты гаворыш! Вядома, не!
— Дык як-жа ж ты пазнаеш, пад якім капаць?
— Будзем капаць пад усімі.
— Ну, Том! Гэта-ж зойме ўсё лета.
Дык што-ж? А затое ўяві сабе, што мы знойдзем медны гаршок і ў ім сотню долараў, або пагрызены чарвякамі куфар, поўны брыльянтаў. Што ты тады скажаш?
У Гека загарэліся вочы.
— Вось было-б добра! Ты мне дай тады сотню долараў, а брыльянты бяры сабе,— мне іх не трэба.
— Добра! Ужо-ж я брыльянтаў не кіну, можаш быць упэўнены. Некаторыя з іх каштуюць па дваццаць долараў штука, і няма ніводнага, які не каштаваў-бы долара.
— Няўжо?..
— Вядома. Гэта табе кожны скажа. Ці-ж, ты ніколі не бачыў брыльянтаў, Гек?
— Колькі памятаю, не. А дзе-ж мы пачнем капаць?
— Ужо і не ведаю. Ці не пачаць з таго старога сукаватага дрэва, што на другім баку ручая?
— Добра.
Яны дасталі пагнутую матыку і рыдлёўку і выправіліся ў паход.
Да месца трэба было ісці тры мілі. Прышлі яны чырвоныя, запыхаўшыся, і ляглі пад бліжэйшым вязам адпачыць у цяньку і пакурыць.
— Мне гэта спадабаецца,— сказаў Том.
— І мне таксама.
— Слухай, Гек: калі мы знойдзем тут багацці, што ты зробіш са сваёй палавінай?
— Я? Я буду кожны дзень есці пранікі і піць содавую ваду, а калі прыедзе цырк, буду кожны дзень хадзіць у цырк. Ужо-ж я здолею весела пражыць!
— Няўжо-ж ты нічога не адкладзеш на запас?
— Адкладваць? Навошта?
— Як навошта? Каб потым было чым жыць.
— О, гэта бескарысна! Калі я не паспяшаюся патраціць гэтыя грошы, у адзін добры дзень вернецца мой бацька і наложыць на іх сваю лапу. А ўжо пасля яго не пажывішся.
Будзь спакойны, усё ачысціць. А ты што зробіш са сваёй доляй, Том?
— Я куплю новы барабан, надзейную шаблю, чырвоны гальштук, бульдога-шчаня і ажанюся.
— Жэнішся?
— Ну але.
— Том. ты... ты... не ў сваім розуме!
— Пачакай, вось убачыш.
— Ды гэта-ж недарэчнасць, Том! Нічога дурнейшага ты не мог выдумаць. Вазьмі майго бацьку і маю маці,— яны-ж біліся з рання да вечара. Я добра гэта памятаю.
— Гэта нічога не значыць: тая, з якой я ажанюся, біцца не будзе.
— А па-мойму, яны ўсе аднолькавыя. Не, Том, ты толькі падумай добра, я табе праўду кажу — падумай. Як завуць дзеўчанё?
— Яна зусім не дзеўчанё, яна дзяўчынка.
— Ну, гэта ўсёроўна. Адны кажуць дзяўчынка, другія — дзеўчанё; хто як хоча, так і гаворыць. Ды па імю як яе зваць?
— Калі-небудзь скажу табе, а цяпер не.
— Добра, як хочаш. Толькі калі ты ажэнішся, я буду яшчэ больш адзінокі, як цяпер.
— Не, Гек, ты будзеш жыць разам з намі. Ну, хопіць вылежвацца,— хадзем капаць.
Яны капалі з поўгадзіны, нават спацелі, але нічога не знайшлі; папрацавалі яшчэ з поўгадзіны — і зноў без вынікаў. Нарэшце Гек сказаў:
— Няўжо скарбы заўсёды закопваюць так глыбока?
— Часам закопваюць,— але не ўсе і не заўсёды. Мы, мабыць, не там капаем.
Яны выбралі другое месца і зноў узяліся капаць. Цяпер работа пайшла не так хутка, але ўсё-ж такі рухалася наперад. Потым Гек спыніўся, абаперся на рыдлёўку, выцер рукавом з ілба буйныя каплі поту і сказаў:
— Дзе мы потым будзем капаць, калі скончым тут?