Толькі ён гэта сказаў, як Хадоўнскі, хістаючыся, наблізіўся да Ванака, кінуўся яму ў абдымкі і пачаў па-п’янаму ўсхліпваць.
– Мы навек з табой, не расстанемся ніколі! – галёкаў Хадоўнскі. – Усё, што я пачую па тэлефоне, тут жа вам усім раскажу. Пляваць я хацеў на прысягу!
Неўзабаве прыйшоў загад па ўсім эшалоне – праз чвэрць гадзіны адпраўленне. Але ніхто гэтаму не паверыў, і сталася тое, што, нягледзячы на ўсе перасцярогі, сёй-той недзе зацёрся і адстаў. Калі поезд крануўся, недалічыліся васемнаццаці чалавек, у тым ліку і фельдфебеля з дванаццатай маршавай роты Насакла. Поезд ужо даўно знік за Ізатарчай, а фельдфебель усё яшчэ стаяў у неглыбокай лагчыне, у акацыевым гайку і таргаваўся з прастытуткай, якая хацела ад яго пяць крон, а ён ва ўзнагароду за выкананую ёй службу прапаноўваў адну крону або некалькі аплявух.
Апошні рахунак і звёўся да аплявух, і на яе лямант пачалі збягацца людзі з вакзала.
Раздзел III. З Хатвана на Галіцыйскую мяжу
Усю дарогу да Лабарца* ў батальёне, які яшчэ толькі меўся дайсці да перамог на полі бітвы, не сціхалі дзіўныя размовы, якія ў той ці іншай меры насілі здрадніцкі характар. Так было ў вагоне, дзе ехалі вальнапісаны і Швейк, тое ж самае, хаця і ў меншых маштабах, адбывалася ўсюды. Нават у штабным вагоне панавала нейкае глухое нездавальненне, бо з палка быў атрыманы загад, паводле якога порцыя віна змяншалася на адну восьмую літра. Вядома, не былі забытыя і салдаты, якім паёк сага скарачаўся на дзесяць грамаў. Гэта выглядала тым больш загадкава, што ніхто на вайсковай службе сага і ў вочы не бачыў.
Тым не менш загад трэба было давесці да старшага пісара Баўмтанцаля. Ён страшна пакрыўдзіўся і адчуў сябе абрабаваным, бо, паводле яго слоў, сага было дэфіцытным прадуктам, і за кіло ён мог бы атрымаць не меней як восем крон.
Потым высветлілася, што адна з рот згубіла сваю палявую кухню, а між тым менавіта на гэтай станцыі павінны былі згатаваць гуляш з бульбай. У выніку праведзенага расследавання выявілася, што злашчасная палявая кухня ўвогуле не выязджала з Бруку і, можа, да гэтага часу стаіць дзе-небудзь там, за баракам № 186. А ўвесь персанал яе напярэдадні быў пасаджаны на гаўптвахту за буянства ў горадзе і змог так усё ўладзіць, што яны прасядзелі там увесь час, пакуль яго маршавая рота праязджала па Венгрыі.
Маршавая рота, якая засталася без кухні, была прымацавана да другой палявой кухні, што не абышлося без сваркі, бо паміж салдатамі абедзвюх рот узнікла рознагалоссе: і адны, і другія заяўлялі, што яны не настолькі дурныя, каб абіраць бульбу для чужой роты. Пакуль яны спрачаліся, высветлілася, што ўся гісторыя з гуляшом і бульбай была толькі хітрым манеўрам, каб салдаты прывыклі да таго, што гуляш будуць варыць толькі на перадавой, а там, калі прыйдзе загад аб адступленні, гуляш з катлоў выльюць і салдатам не астанецца нават лізнуць.
I цяпер, калі справа дайшла да раздачы гуляшу, разнеслася каманда: «Па вагонах!», і эшалон павезлі далей, у Мішкальц*. Але і ў Мішкальцы гуляшу не выдавалі, бо на суседнім пуці стаяў поезд з рускімі палоннымі, а таму салдат з вагонаў не выпускалі. Затое ў іх засталося шырокае поле для фантазіі аб тым, што гуляш раздадуць у Галіцыі, калі яны павылазяць з поезда. Тады гуляш прызнаюць сапсаваным, непрыдатным для спажывання і выкінуць.
Гуляш павезлі далей, і, калі салдаты ўжо зусім не чакалі, што яго будуць раздаваць, поезд спыніўся ў Новым Месце пад Шатарам*, дзе пад катламі зноў расклалі агонь, гуляш разагрэлі і нарэшце раздалі.
Станцыя была перагружана. Спачатку павінны былі адправіць два паязды з боепрыпасамі, за імі – два эшалоны артылерыі і поезд з пантоннымі атрадамі. Можна было сказаць, што тут сабраліся паязды з самымі разнастайнымі часцямі ўсіх родаў войск.
За вакзалам ганведы-гусары злавілі двух польскіх яўрэяў, адабралі ў іх кошык з гарэлкай і, замест платы, будучы ўжо добра пад чаркай, білі іх па мордзе. На гэта яны, відаць, мелі дазвол, бо побач стаяў іх ротмістр і, гледзячы на ўсю сцэну, з прыемнасцю ўсміхаўся. Тым часам за складам іншыя ганведы-гусары залазілі пад спадніцы чарнавокіх дачок пабітых яўрэяў.
На станцыі стаяў і поезд, у якім на фронт везлі аэрапланы. На другіх пуцях стаялі такія ж гарматы і аэрапланы, але ўжо разбітыя ў баях; тут былі збітыя самалёты і раструшчаныя гаўбіцы – усё новае, свежае ехала туды, на фронт, а рэшткі былой славы скіроўваліся ў тыл для рамонту і рэканструкцыі.
Паручнік Дуб пераконваў салдат, якія сабраліся каля разбітых гармат і самалётаў, што гэта ваенныя трафеі. Але раптам ён заўважыў, што непадалёк ад яго, у іншай групе, стаіць Швейк і нешта распавядае. Наблізіўшыся да гэтага месца, паручнік пачуў разважлівы голас Швейка: