Канец гэтай забаве паклаў жандарскі афіцэр, які загадаў да прыбыцця поезда адвесці арыштаваных за вакзал, у пусты дрывотнік, каб ніхто не бачыў, як тут іх б’юць.
Пра гэты эпізод доўга гаварылі ў штабным вагоне, і, трэба сказаць праўду, большасць афіцэраў асудзіла дзікія сцэны.
– Калі яны сапраўды здраднікі, – лічыў прапаршчык Краўс, – то ix трэба тут жа, на месцы, павесіць, а не катаваць.
Паручнік Дуб, аднак, поўнасцю ўхваляў падобныя адносіны. Ён звязваў гэта з сараеўскім замахам і тлумачыў усё тым, што венгерскія жандары са станцыі Гуменнэ помсцяць за смерць эрцгерцага Франца-Фердынанда і яго жонкі.
Надпаручніку Лукашу ўсё наогул пачало здавацца гнюсным, і ён адчуў патрэбу напіцца і пазбавіцца сусветнага смутку.
Ён выйшаў з вагона і пайшоў шукаць Швейка.
– Паслухайце, Швейк, – звярнуўся ён да яго, – вы не ведаеце, дзе тут можна дастаць бутэльку каньяку? Нешта мне нядобра.
– Гэта ўсё, асмелюся далажыць, пан обер-лейтэнант, ад змены надвор’я. Можа, калі мы прыбудзем на поле бою, вам зробіцца яшчэ горш. Чым далей чалавек аддаляецца ад сваёй першапачатковай вайсковай базы, тым больш моташна яму робіцца… Але калі вы жадаеце, пан обер-лейтэнант, каньяку, то я вам якога-небудзь ды здабуду, баюся толькі, што поезд паедзе без мяне.
Надпаручнік Лукаш запэўніў яго, што раней чым праз дзве гадзіны яны не паедуць і што каньяк у бутэльках прадаюць з-пад крыса тут жа за вакзалам. Капітан Сагнер пасылаў ужо туды Матушыча, і той прынёс яму за пятнаццаць крон бутэльку неблагога каньяку. Ён даў Швейку пятнаццаць крон і загадаў адразу ісці, толькі нікому не гаварыць, што каньяк для надпаручніка Лукаша і што ён пасылаў яго, бо гэта – рэч забароненая.
– Будзьце ўпэўнены, пан обер-лейтэнант, усё будзе ў парадку, бо я вельмі люблю забароненыя рэчы, і сам заўсёды ўлезу ў што-небудзь забароненае, сам таго не ведаючы… Неяк нам у Карлінскіх казармах забаранілі…
– Кругом! Наперад марш! – перабіў яго надпаручнік Лукаш.
Швейк пайшоў за вакзал, паўтараючы па дарозе ўсе кампаненты сваёй выправы: каньяк павінен быць добры, таму спачатку яго трэба пакаштаваць. Каньяк – рэч забароненая, таму трэба быць асцярожным.
Толькі ён збочыў з перона, як зноў сутыкнуўся з паручнікам Дубам.
– Ты чаго тут аціраешся? – ускінуўся той на Швейка. – Ты мяне ведаеш?
– Асмелюся далажыць, – адказаў Швейк, казыраючы, – я не хацеў бы ўведаць вас з кепскага боку.
Паручнік Дуб аслупянеў ад такога адказу, але Швейк стаяў спакойна, увесь час трымаючы руку ля казырка, і працягваў:
– Асмелюся далажыць, пан лейтэнант, я хачу ведаць вас толькі з добрага боку, каб вы не давялі мяне да плачу, як вы нядаўна мелі ласку выразіцца.
У паручніка Дуба ад такой дзёрзкасці ўсё закруцілася ў галаве, і ад абурэння ён ледзьве знайшоў у сабе сілы крыкнуць:
– Пайшоў прэч, мярзотнік! Мы з табой яшчэ пагаворым!
Швейк сышоў з перона, а паручнік Дуб, апамятаўшыся, пашыбаваў за ім. За вакзалам, тут жа каля самай дарогі, стаяў рад кашоў, перакуленых дагары дном, на якіх ляжалі пляскатыя пляцёнкі з рознымі прысмакамі, якія выглядалі зусім бязвінна, быццам усе гэтыя даброты былі прызначаны для школьнай моладзі, якая рыхтавалася выехаць за горад. Пад вялікімі кашамі хаваліся розныя моцныя напоі: бутэлькі каньяку, гарэлкі, рому, ядлаўцоўкі і ўсялякіх іншых лікёраў і настоек.
Непадалёк, за прыдарожнай канавай, стаяла палатка, дзе, уласна, і ішоў увесь гандаль забароненымі напоямі.
Салдаты спачатку дамаўляліся каля кашоў, пейсаты яўрэй выцягваў з-пад бязвіннага каша гарэлку і адносіў яе пад каптаном у драўляную палатку, дзе салдат непрыкметна хаваў бутэльку ў штаны ці за пазуху.
Швейк сюды і намерыўся, а тым часам ад вакзала за ім назіраў паручнік Дуб з яго дэтэктыўным талентам.
Швейк усё, што трэба, узяў яшчэ каля першага каша. Спачатку ён выбраў цукерак, заплаціў і сунуў ix у кішэню, пры гэтым пейсаты гандляр шапнуў яму па-нямецку:
– Гарэлка ў мяне таксама ёсць, шаноўны пан салдат!
Перагаворы завяршыліся хутка. Швейк. увайшоў у палатку, але заплаціў толькі пасля таго, як пан з пейсамі адкаркаваў бутэльку, а Швейк пакаштаваў. Каньяком ён быў задаволены і схаваўшы бутэльку за пазуху, павярнуў да вакзала.
– Дзе быў, падлюга? – загарадзіў яму дарогу паручнік Дуб.
– Асмелюся далажыць, пан лейтэнант, хадзіў купіць цукерак. – Швейк сунуў руку ў кішэню і выцягнуў адтуль жменю брудных, засмечаных цукерак. – Калі пан лейтэнант не пагрэбуюць… я іх каштаваў, неблагія. У іх такі прыемны асаблівы смак, як у павідла, пан лейтэнант.
Пад гімнасцёркай абрысоўваліся пукатыя абрысы бутэлькі.