Праз чвэрць гадзіны паехалі далей, праз выпаленыя вёскі Брэстаў і Вялікі Радвань на Новую Чабіну. Па ўсім было відаць, што тут ішлі цяжкія баі. Схілы Карпатаў былі зрэзаны акопамі, якія цягнуліся з даліны ў даліну ўздоўж палатна чыгункі з новымі шпаламі. Паабапал дарогі трапляліся вялікія варонкі ад снарадаў. Сямтам над рэчкамі, якія ўпадаюць у Лабарац (дарога вяла ўздоўж вярхоўяў Лабарца), можна было ўбачыць новыя масты і абгарэлыя апоры старых.
Уся Медзылабарацкая даліна была раскапана так, быццам тут працавалі арміі гіганцкіх кратоў. Шаша за рэчкай таксама была раскапана і разварочана, палеткі ўздоўж яе былі вытаптаны лавінамі войск.
Пасля дажджоў і ліўняў па краях варонак вытыркаліся з зямлі шматкі аўстрыйскіх мундзіраў. За Новай Чабінай на старой абгарэлай сасне, заблытаўшыся ў галлі, вісеў чаравік аўстрыйскага пехацінца з часткай галёнкі.
Відавочна, тут пагуляў артылерыйскі агонь: лясы стаялі без лістоты, без ігліцы, дрэвы без вершалін, хутары былі разбураны снарадамі.
Поезд павольна сунуўся па свежым, наспех зробленым насыпе, так што ўвесь батальён меў магчымасць дасканала азнаёміцца з чарамі вайны і, гледзячы на вайсковыя могілкі з белымі крыжамі, якія свяціліся на раўнінах і на схілах спустошаных узгоркаў, мог не спяшаючыся, але грунтоўна падрыхтаваць сябе да ратнай славы, якая завяршаецца запырсканай брудам аўстрыйскай фуражкай на белым крыжы.
Немцы з Кашперскіх гор, якія сядзелі ў задніх вагонах і яшчэ ў Мілавіцах гарлапанілі пры ўездзе на станцыю сваю песню: «Калі я вярнуся, калі я вярнуся…», ужо ад Гуменнэ сядзелі ціха, як мышы пад венікам, бо зразумелі, што многія з тых, чые фуражкі зараз паныла вісяць на крыжах, таксама спявалі аб тым, як цудоўна будзе, калі яны вернуцца і назаўсёды застануцца дома са сваёй мілай.
У Медзылабарцы поезд прайшоў міма разбітага, спаленага вакзала, з закураных сцен якога тырчалі скручаныя бэлькі, і спыніўся. Новы доўгі драўляны барак, спехам пабудаваны на месцы спаленага вакзала, быў залеплены плакатамі на ўсіх мовах: «Падпісвайцеся на аўстрыйскую ваенную пазыку!»
У другім, гэткім жа доўгім бараку размяшчаўся пункт Чырвонага Крыжа. Адтуль выйшлі тоўсты вайсковы лекар і дзве міласэрных сястрыцы, якія без упыну рагаталі з тоўстага лекара – ён, каб іх павесяліць, імітаваў крыкі розных жывёлін і няўдала рохкаў.
Пад чыгуначным насыпам у даліне ляжала разбітая палявая кухня. Паказваючы на яе, Швейк сказаў Балоўну:
– Зірні, Балоўн, што нас чакае ў бліжэйшай будучыні. Акурат павінны былі раздаваць абед, а тут прыляцеў снарад, і вось што засталося ад кухні.
– Гэта жахліва, – уздыхнуў Балоўн. – Ніколі не думаў, што мяне можа чакаць нешта падобнае.
Салдатам аб’явілі, што абед будзе за Палотай на Лупкаўскім перавале, таму старшы пісар батальёна разам з кухарамі ўсіх рот і паручнікам Цайтгамлем, які загадваў гаспадаркай батальёна, выкіраваліся ў вёску Медзылабарац. У якасці патруля да іх былі далучаны чатыры салдаты.
Не прайшло і паўгадзіны, як яны вярнуліся з трыма парасятамі, звязанымі за заднія ногі, а следам за імі з плачам плялася сям’я русіна, у якога былі рэквізаваны парасяты, і брыў тоўсты вайсковы лекар з барака Чырвонага Крыжа. Лекар нешта горача тлумачыў паручніку Цайтгамлю, а той толькі паціскаў плячыма.
Спрэчка дасягнула апагея каля штабнога вагона, калі вайсковы лекар пачаў даказваць капітану Сагнеру, што парасяты гэтыя прызначаны для шпіталя Чырвонага Крыжа. Селянін жа нічога не хацеў ведаць і патрабаваў, каб парасят яму вярнулі, бо гэта яго апошняя маёмасць і што ён ніяк не можа іх аддаць за тую цану, якую яму выплацілі. Пры гэтым ён тыцкаў капітану Сагнеру ў руку атрыманыя ім за парасят грошы, а жонка трымала капітана за другую руку і цалавала яе з той прыніжанасцю, якой гзты край вызначаўся заўсёды.
Капітан Сагнер быў разгублены, і яму з цяжкасцю ўдалося адштурхнуць старую сялянку. Але гэта нічога не змяніла – яе замянілі маладыя сілы, якія, у сваю чаргу, пачалі слініць яму рукі.
Паручнік Цайтгамль заявіў тонам гандляра:
– У гэтага мужыка засталося яшчэ дванаццаць парасят, і яму было зусім правільна выплачана паводле апошняга дывізіённага загаду нумар дванаццаць тысяч чатырыста дваццаць, частка гаспадарчая. Параграф шаснаццаты гэтага загада прадугледжвае, што свіней трэба купляць у мясцінах, якія не пацярпелі ад вайны, не даражэй, чым дзве кроны шаснаццаць гелераў за адзін кілаграм жывой вагі. У мясцінах, закранутых вайной, на адзін кілаграм жывой вагі дадаецца трыццаць шэсць гелераў, што складзе за адзін кілаграм дзве кроны пяцьдзесят два гелеры. Да гэтага ёсць заўвага: у выпадку, калі будзе выяўлена, што ў мясцінах, закранутых вайной, гаспадаркі засталіся цэлымі і спраўнымі з поўным складам свінога пагалоўя, то свінні могуць быць адпраўлены для забеспячэння часцей, якія праходзяць праз гэтую мясціну; выплачваць жа за рэквізаваную свініну трэба, як у мясцінах, вайною не закранутых, з асаблівай прыплатай за адзін кілаграм жывой вагі ў памеры дванаццаці гелераў. Калі ж сітуацыя не зусім выразная, то неадкладна саставіць на месцы камісію з зацікаўленай асобы, камандзіра вайсковай часці і таго афіцэра або старшага пісара (калі гаворка ідзе аб невялікім падраздзяленні), якому даручана гаспадарчая частка.