Толькі цяпер фельдкурат Мартынец прыйшоў у сябе настолькі, што перапыніў Швейка фразай, якая ніяк не стасавалася да тэмы папярэдняй гаворкі:
– Так, так, любы сыне! Паміж небам і зямлёй існуюць рэчы, пра якія варта разважаць з гарачым сэрцам і з поўнай верай у бясконцую міласэрнасць боскую. Я прыходжу, сыне мой, даць табе духоўнае суцяшэнне.
Ён замоўк, бо суцяшэнне неяк у яго не ладзілася. Па дарозе ён склаў план сваёй прамовы, якая павінна была скіраваць нешчасліўца на разважанні пра сваё жыццё, на пакаянне, на літасць, якая будзе яыу даравана, калі ён пакаецца і праявіць шчырае смуткаванне аб грахах.
Пакуль ён мерыўся, як звязаць канцы з канцамі, Швейк апярэдзіў яго пытаннем, ці няма ў яго сігарэты.
Фельдкурат Мартынец да гэтага часу не навучыўся курыць. Гэта было адзінае, што ён захаваў ад ранейшага ладу жыцця. Аднойчы ў генерала Фінка, ужо крыху глынуўшы, ён паспрабаваў было выкурыць сігару, але яго тут жа вырвала, і было ўражанне, што анёлахоўнік перасцерагальна паказытаў яму ў горле.
– Я не куру, любы сыне, – з надзвычайнай годнасцю адказаў ён Швейку.
– Во дзіва, – сказаў Швейк, – я ведаў шмат якіх фельдкуратаў, дык тыя дымілі, быццам бровар у Зіхане. Я ўвогуле не магу сабе ўявіць фельдкурата, які б не курыў і не піў. Праўда, аднаго такога, што не курыў, я ведаў, але затое ён жаваў тытунь і нры казані заплёўваў усю кафедру. Вы адкуль будзеце, пан фельдкурат?
– З Новага Йічына, – знясіленым голасам азвалася імператарска-каралеўская прападобнасць Мартынец.
– To вы, можа, ведалі, пан фельдкурат, Ружану Гаўдрсаву, якая пазалетась рабіла ў адным вінным шынку ў Празе на Платнержскай вуліцы і падала ў суд адразу на васямнаццаць мужыкоў на аліменты, бо нарадзіла двойню. У аднаго з блізнят адно вока было блакітнае, другое – карае, а ў другога адно вока шэрае, а другое – чорнае, таму яна меркавала, што тут ублытаны чатыры паны з падобнымі вачамі. Гэтыя паны ў той шынок хадзілі і сеё-тое з ёй мелі. Анпрача таго, у аднаго з блізнят адна ножка была крывая, ак у аднаго радцы з гарадской управы, ён таксама туды наведваўся, а ў другога на назе было шэсць пальцаў, як у аднаго дэпутата, які там паседжваў штодня. А цяпер уявіце сабе, пан фельдкурат, што такіх заўсёднікаў было васямнаццаць, і ад кожнага, з кім яна хадзіла то ў гатэль, то на прыватную кватэру, у гэтых двайнятак засталася якая-небудзь адзнака! Суд урэшце вырашыў, што ў такой штурханіне бацьку вызначыць немагчыма. Тады яна ўсё зваліла на шынкара, у якога служыла, але той перад судом даказаў, што ўжо дваццаць гадоў імпатэнт пасля аперацыі з прычыны запалення ніжніх канцавін. Урэшце яе сплавілі, пан фельдкурат, да вас у Новы Йічын. З усяго гэтага вывад: хто зашмат жадае, той нічога не мае. Ёй бы трымацца аднаго і не дзяўбці ў судзе, што адно двайнятка ад пана дэпутата, а другое – ад пана радцы з гарадской управы. Час нараджэння дзіцяці лёгка вылічыць: такога і такога чысла я была з мужчынам у гатэлі, а такога і такога ў мяне нарадзілася дзіця. Вядома, калі роды нармальныя, пан фельдкурат. У такіх нумарах за пяцёрку заўсёды можна знайсці сведку – дворніка ці служанку-пакаёўку, якія прысягнуць, што сапраўды ў тую ноч ён быў з ёю і яна яшчэ сказала яму, калі спускаліся па лесвіцы: «А калі з гэтага нешта будзе?» і ён ёй на гэта адказаў: «Не бойся, пра дзіця я паклапачуся».