– А ты ніколькі не змяніўся, – сказаў Швейку вальнапісаны.
– Не змяніўся, – адказаў Швейк. – Не меў на тое часу. Мяне нават хацелі расстраляць, але і гэта не самае горшае, вось бяда, што я з дванаццатага гэтага месяца не атрымаў жалавання.
– У нас ты яго цяпер не атрымаеш, бо мы ідзём на Сакаль і жалаванне будуць выдаваць аж пасля бою. Трэба эканоміць. Калі ўлічыць, што там здарыцца за два тыдні, то на кожным забітым салдаце разам з надбаўкамі сэканоміцца чатыры кроны семдзесят два гелеры.
– А што яшчэ новага ў вас?
– Па-першае, недзе згубіўся наш ар’ергард, а, па-другое, закалолі свінню, і з гэтай нагоды афіцэры ладзяць у святаровым доме пагулянку, а салдаты распаўзліся па вёсцы і распутнічаюць з мясцовым жаночым насельніцтвам. Да абеду звязалі аднаго салдата з нашай роты за тое, што лез на гарышча за сямідзесяцігадовай бабкай. Ён не вінаваты, бо ў загадзе не сказана, да якога веку гэта дазваляецца.
– Мне таксама здаецца, – згадзіўся Швейк, – што ён не вінаваты, бо калі такая баба лезе нагару па лесвіцы, то яе твару не ўбачыш. Акурат такі выпадак здарыўся на манеўрах каля Табара. Наш узвод кватараваў у карчме, і нейкая кабета мыла ў пярэднім пакоі падлогу. Нейкі Храмаста падкраўся і пашлёпаў яе – як бы гэта табе сказаць – па спадніцах. А спадніцы ў яе былі пападтыканы надта высока, і калі ён яе шлёпнуў раз – яна нічога, пляснуў другі, трэці – яна ўсё нічога, быццам яе не тычыцца, тады ён рашыўся на дзеянне, яна спакойна сабе шаруе падлогу, а потым павярнулася да яго тварам і кажа: «Ну, і ўвяла ж я вас у зман, салдацік». Той бабе было добра за семдзесят гадоў, а пра ўсё гэта яна потым раззваніла па ўсёй вёсцы. А цяпер дазвольце ў вас запытацца, ці не сядзелі вы за час маёй адсутнасці таксама пад арыштам?
– Ды неяк не было выпадку, – апраўдваўся Марак, – але што да цябе, то мушу паведаміць, што па батальёну аддадзены загад аб тваім арышце.
– Мне гэта не пашкодзіць, – зазначыў Швейк, – усё абсалютна правільна. Батальён павінен быў выдаць загад аб маім арышце, гэта проста быў іх абавязак, бо пра мяне столькі часу нічога не было вядома. Дык ты кажаш, усе афіцэры на парасячым свяце? Тады варта пайсці туды і далажыць, што я зноў тут. У пана обер-лейтэнанта Лукаша і без таго са мной клопату па вушы.
Цвёрдым салдацкім крокам Швейк накіраваўся ў дом святара, напяваючы:
Швейк увайшоў у дом святара і па лесвіцы падняўся нагару, адкуль азываліся галасы афіцэраў.
Гаманілі аб усім, якраз цяпер ганілі брыгаду і бязладдзе ў яе штабе, а ад’ютант брыгады падкінуў дроў у печ, заўважыўшы:
– Мы ўсё ж паслалі тэлеграму адносна гэтага Швейка. Швейк…
– Hier! – усклікнуў з-за прыадчыненых дзвярэй Швейк і, увайшоўшы ў пакой, паўтарыў:
– Hier! Melde…
Прыкмеціўшы здзіўленне і нейкі ціхі адчай на тварах капітана Сагнера і падпаручніка Лукаша, ён, не чакаючы пытанняў, усклікнуў:
– Асмелюся далажыць, мяне хацелі расстраляць за тое, што я здрадзіў пану імператару.
– Ежыш Марыя, што вы гаворыце, Швейк, – у адчаі вымавіў асатанелы падпаручнік Лукаш.
– Асмелюся далажыць, гэта было так, пан обер-лейтэнант…
– I Швейк пачаў грунтоўна апісваць, што з ім здарылася. Усе глядзелі на яго, шырока расплюшчыўшы вочы, а ён апавядаў з усімі падрабязнасцямі, не забыўся нават адзначыць, што на плаціне той сажалкі, дзе з ім здарылася няшчасце, раслі незабудкі. Калі ж ён пачаў пералічваць прозвішчы татар, з якімі пазнаёміўся ў сваёй вандроўцы, і назваў нешта накшталт Галімулабалібей, да якога дадаў цэлы рад імён, створаных ім самім, да прыкладу Валівалавалівей, Малімуламалімей, падпаручнік Лукаш не стрымаўся: