Выбрать главу
З неба голас раздаецца, I заціх гармідар долу: У Какошкі прадаецца Дзіва-корань для жывёлы! Добра лечыць корань гэты (He шкадуй адно манеты!) І цялятак, і кароў Бяз ніякіх дактароў.

Потым, калі выпіў піва і як належыць лізнуў валяр‘янавых капель, справа пашла шпарчэй, і ён у адзін момант дасканала скончыў:

Слава ў небе табе, Пілігрыме сьвяты! Дзіва-корань знашоў для кароў нашых ты. Ты ўцеха сялянам, збавеньне — каровам, Ахоўвай наш статак, каб быў ён здаровым.

Потым, калі прышоў пан Какошка, пан Таўхэн пашоў з ім у кантору, а калі вышаў адтуль, паказаў нам два злоты, а не адзін, як яму было паабяцана. Ну, ён хацеў падзяліць іх напалам з панам Фэрдынандам, але слугу Фэрдынанда, калі ён убачыў гэтыя два злоты, апанаваў чорт зайздрасьці і ён сказаў: «Ці ўсё ці нічога!» Ну тагды пан Таўхэн яму нічога не даў, а пакінуў гэтыя два злоты сабе. Потым прывёў мяне ў магазын, даў мне па патыліцы, і сказаў, што дасьць мне яшчэ так разоў са сто, калі я калі-небудзь асьмелюся сказаць, што ня ён склаў. А калі-б Фэрдынанд пашоў скардзіцца да нашага гаспадара, то я павінен сказаць, што слуга Фэрдынанд хлус. Мне прышлося ў гэтым прысягнуць перад бутэлькаю з воцатам. Ну, а наш слуга пачаў спаганяць злосьць на лекавай траве для кароў. Зьмешвалі мы гэтыя травы ў вялікіх скрынках на вышках, а ён, дзе толькі знаходзіў, зьмятаў мышыны памёт, прыносіў яго і прымешваў да гэтай лекавай травы. Потым зьбіраў на вуліцы конскія галушкі, сушыў іх дома, тоўк у ступцы для лекавых траў і таксама падмешваў у лекавыя травы для кароў з абразікам сьвятога Пілігрыма. Але і гэтага яму было мала. Ён хадзіў ў гэтыя скрынкі за малою і вялікаю патрэбаю, а потым усё гэта разьмешваў. Выходзіла як-бы каша з вотруб‘я…

Пачуўся тэлефонны званок. Старшы пісар падбег да тэлефоннага апарату і з агіднасьцю адкінуў трубку.

— Прыдзецца ісьці ў палкавую канцылярыю. Так раптоўна. Нешта мне гэта не падабаецца!

Швэйк зноў застаўся адзін.

Праз хвіліну пачуўся зноў тэлефонны званок.

Швэйк пачаў тэлефонную размову.

— Ванэк?.. Ён пашоў у палкавую канцылярыю. Хто пры тэлефоне?.. Ордынарац 11-й маршавай роты. А хто там?.. Ордынарац 12-й роты. Маё шанаваньне, колега. Маё прозьвішча?.. Швэйк. А тваё? Браўн! Гэта ня твой сваяк Браўн на наберажнай вуліцы ў Карліне — шапачнік? Не?.. Ня ведаеш такога… Я таксама з ім не знаёмы. Я ехаў неяк раз на трамваі, і яго шыльда мне кінулася ў вочы. Якія навіны?.. Я нічога ня ведаю. Калі едзем? Я яшчэ ні з кім пра ад‘езд не гаварыў. А куды мы павінны ехаць?

— Вось ёлап! З ротаю на фронт.

— Пра гэта я яшчэ нічога ня чуў.

— Няма чаго казаць — добры ордынарац! А як твой лейтэнант?..

— He лейтэнант, а обэр-лейтэнант.

— Гэта ўсё адно. Твой обэр-лейтэнант пашоў на нараду да палкоўніка?

— Ён яго туды паклікаў.

— Ну дык бачыш: наш таксама туды пашоў і камандзір 13-й роты таксама. Я толькі што гаварыў з іхным ордынарцам па тэлефоне. Мне гэта сьпешка нешта не падабаецца! — А ці ведаеш, што музыканская каманда ўпакоўваецца?

— Я нічога ня ведаю.

— Ня прыкідвайся дурнем. Кажуць, што ваш старшы пісар ужо дастаў накладную. Праўда гэта? Колькі ў вас у камандзе людзей?

— Ня ведаю.

— Эх ты, булавешка дурная, што я цябе зьем, ці што? (Чуваць было, як той, што гаварыў па тэлефоне, зьвярнуўся да некага зблізку: «Франта, вазьмі другую трубку, пачуеш, які ў 11-й роце дурніла ордынарац». (Алё! Сьпіш ты там, ці што, што ты там робіш? Дык адказвай, калі ў цябе сябар пытаецца. Дык ты яшчэ нічога ня ведаеш? Ня тойся. Хіба палкавы пісар не казаў, што вам будуць выдаваць консэрвы. Ты з ім пра такія рэчы не газорыш? Вось дубіна! Цябе гэта не абыходзіць! (Чуцен сьмех). Што… на цябе цагліна, ці што, з страхі скінулася! Ну, а калі што-небудзь уведаеш, дык ты перадай нам па тэлефоне ў 12-ю маршавую роту, дурань любы! Адкуль ты?