Хор
Хто ж вызначае меру неабходнасці?
Праметэй
Хор
Ці ж за іх слабейшы Зеўс?
Праметэй
Ад лёсу ад свайго ён не ўцячэ.
Хор
Ці ж то не лёс яго — ўладарыць вечна?
Праметэй
Больш не настойвай і пра гэта не пытайся.
Xор
Дык гэта нешта страшнае — што ты хаваеш?
Праметэй
Не будзем гаварыць пра гэта: не наспела
Яшчэ пара. Мне трэба таямніцу
Захоўваць пільна, бо ад гэтага залежыць
Ратунак мой ад кайданоў і ад пакут.
СТАСІМ ДРУГІ
Xор
Страфа першая
Хай нас не цісне ўладай
Зеўс, што над светам валадарыць усім:
Мы не стомімся ніколі на свеце дарамі
Багоў ушаноўваць — мяса цяляці класці,
Дзе бацькі Акіяна паток шуміць няспынна, вечна.
I абяцанняў назад мы не возьмем,
I не будзем пустога казаць;
Ды ў сэрцах нашых сціпла хай мудрасць укараніцца.
Антыстрафа першая
На гэта старая мудрасць кажа:
Жыццё тваё існуе, каб ведаць радасць
Ды поўніць сэрца — бо вечна ты жывеш —
Светлымі ўцехамі, надзеямі добрымі.
Ды кроў халадзее ў нас, бо ж бачым мы, як
Тысяча боляў істоту тваю працінае.
Зеўса не баючыся,
Ты ўпарта выказваеш, Праметэй, павагі
Больш да людзей, чым трэба.
Страфа другая
Што ўзяць з людзей? — Зірні:
Ці могуць яны за тваю аддзячыць любоў,
Хіба ж паратунак табе прынясуць?
Ці ж ты не бачыў бясплённых,
Дарэмных высілкаў, пустых памкненняў
Гэтай санлівай пароды?
Ніколі не здолеюць іх задумы
Парушыць наканаванае Зеўсам.
Антыстрафа другая
Гэтае зведалі нашы сэрцы,
Цябе й пакуты бачачы твае, Праметэй.
Ах! Ды не тую песню спявалі мы,
У шлюбным пакоі ды ва ўмывальні нявесты,
Калі ты нашу сястру Гесіёну
Узяў сабе за багаты пасаг,
Жонкай зрабіў, прывёўшы з пячор Акіянавых.
ДЗЕЯ ТРЭЦЯЯ
Прыбягае Іо, ператвораная Герай у карову.
Iо
Чыя тут краіна? Хто перада мной
Вісіць? Хто яго прыкаваў да скалы —
Ўсім бурам на здек?
За якую правіннасць ты гінуць мусіш?
I скажы мне, куды гэта
Занесла, няшчасную, мяне?
Ліха, ой ліха!
Зноў авадзень уцяўся ў мяне
Ах! Ах!
Бачу я: Аргас[13] там, сын нетраў.
Зноў ён, пастух тысячавокі —
З позіркам хлуса — крадзецца за мною.
Смерць яго не схавала нават
У апраметнай — ён з царства мёртвых
Выйшаў і без супыну мяне
Пераследуе; мяне, галодную
I няшчасную. Мчыць па ўзбярэжжы ён,
Топча пясок.
Страфа
Жалейка, злепленая з воску,
Спявае песню, уздыхае.
Ах, што за гора! што за гора!
Куды мяне вядзе дарога?
Дзіцятка Кронава, ты мяне ў чым
Выкрыць магдо? За што кару ты
Паслала мне?
Аваднём джаляць страх і вар’яцтва.
Агнём спалі, зямлёю
Засып мяне, зрабі для гадаў марскіх пакормам!
Модлы мае пачуй,
Слаўны ўладару!
Досыць вандроўніца павандравала;
Дзе і канец, невядома,
Гэтых пакутаў цяжкіх
Ці дзяўчыну гаротную ты чуеш?
Праметэй
Як жа магу не пачуць я голасу
Гэтай дзяўчыны, дачкі Інаха[14],
За якой авадзень гоніцца й якая,
Зеўсу каханнем душу спапяліўшы,
Па свеце з волі Геры злой туляецца?
Iо
Антыстрафа
Хто сказаў табе імя майго бацькі?
Хто ты ёсць — адкажы, злітуйся з мяне.
Хто табе, гаротны, пра гора Іо
Расказаў усё, як ёсць?
Ты назваў хваробу, што бог мне паслаў —
З месца на месца лячу я,
Мучыць гэтае джала мяне.
Ах, як сюды я ляцела!
Голадам змораная,
Гера гнала мяне з помслівай злосцю.
Хто гаротнік той, чый боль
Параўнацца можа з маім?
Ты мне выразна скажы, якія
Будуць пакуты мне наканаваны,
Як мне хваробу перамагчы —
Ведаеш — дык скажы. Я малю цябе:
Дай адказ дзяўчыне беднай.
вернуться
13
Аргас (Аргус) — шматвокі велікан, сын Агенора, якому Гера даручыць пільнаваць Іо, ператвораную ў карову.