Антон Кузьміч устаў з крэсла, павітаўся з Антанінай Фёдараўнай, прапанаваў сесці за прыстаўным невялікім столікам. Адразу кінулася ў вочы яго высокая постаць з магутнымі плячыма. Праз усю галаву ішла, як дарога ў лесе, лысіна. Толькі па баках, нібы кусты ядлоўцу паабапал той жа дарогі, раслі кудзеркі валасоў. Нос — прыплюснуты і выглядаў на шырокім твары, як малады баравік, што толькі вылез з зямлі. Вочы, карыя, бегалі, то ўправа, то ўлева. Відаць, што чалавек быў неспакойны і, магчыма, хітры.
— Якая патрэба закінула вас да нас? — спытаў, як здалося, гулліва Антон Кузьміч.
— Вам, відаць, казала ўжо Кацярына Міхайлаўна пра мяне, хто я...
— Так, былая настаўніца Тані Касмылёвай.
— Не здзіўляйцеся, што настаўніца школы ды «хварэе» за злачынцу. Маўляў, прыехала паспачуваць...
— Чаму? Да нас не толькі бацькі непаўналетак прыязджаюць. Нядаўна нават быў святар. А вось настаўнікаў яшчэ не было.
— Ведаеце, Антон Кузьміч, калі тут ужо ўспомніўся святы слуга, то нездарма кажуць: «Неисповедимы пути господни»...
— «Возлюби ближнего своего, как самого себя». Памятаеце гэтую адну з біблейскіх запаведзяў, — дадаў весела дырэктар.
— Ну, я не сказала б, што Таня Касмылёва — такая ўжо мне блізкая, — каб неяк адрэагаваць на словы Антона Кузьміча, вымавіла Антаніна Фёдараўна. — Мне хочацца папрасіць вас як дырэктара, каб Тані была ўдзелена пэўная ўвага. Гэтага, на жаль, не было ў яе дома...
— Усе яны хочуць цяпер увагі, — перабіў дырэктар. — Ні адна па добрай волі сюды не прыехала.
— Я хачу сказаць, вы, можа, не ведаеце, што Таня была ў так званай тусоўцы «Рэтс», па-англійску «Пацукі», прынцэсай. Называлі яе там яшчэ і Айранмэйдан, што значыць “Жалезная дзева”.
— Усялякія тут ёсць: і прынцэсы, і каралевы, і жалезныя, і сярэбраныя, — паспрабаваў перайсці на жарт Антон Кузьміч.
— Я не пра гэта... Я пра тое, што юны чалавек з неакрэплым характарам і легкадумнымі паводзінамі можа пайсці на ўсё... I ніякае перавыхаванне не дапаможа.
— А мы іх не надта песцім. Тут няма калі нешта думаць-замышляць. Яны ў вольны час заняты працай, карыснай працай. У нас ёсць швейны цэх. Дзяўчаты вышываюць навалачкі, зарубляюць просціны, чахлы на коўдры...
— Колькі зараз у вас дзяўчынак? — спытала, меўшы на ўвазе спецПТВ.
— Было дзвесце сорак, потым стала сто, а цяпер — дваццаць адна.
— А чаму так?
— Хацелі расфарміраваць наша вучылішча. Тут жа ў нас забруджаная зона. Чарнобыльская. А пасля прыпынілі. Чакаем пад зіму яшчэ групу. Без працы не будзем, — усміхнуўся Антон Кузьміч і пацягнуўся да пачкі з цыгарэтамі.
— А колькі, прабачце, вы тут працуеце дырэктарам?
— Васемнаццаты год. Так што ўсяго пабачыў. Перажыў розных «пташачак». А былі, ох, якія былі! Адно чаго варты іх бунт у семдзесят сёмым... Тады яны ўчынілі цэлы пагром. Паламалі, пабілі ледзь не ўсю мэблю ў вучылішчы, выламалі краты, высадзілі шыбы і збеглі ў горад. Доўга шукалі іх. Каго дзе знайшлі: у гасцініцы, у падвалах, у вёсках, у лесе... Трох не ўдалося адшукаць... — Антон Кузьміч закурыў цыгарэту, глыбока зацягнуўся.
— А як вы паставіліся да нядаўняга ўцёку Тані Касмылёвай і дзвюх яе сябровак з вучылішча? — Антаніна Фёдараўна меркавала, што дырэктар сам распачне пра гэта, аднак...
— А-а... Ледзь не забыў. Гэта ж і яна, ваша Танечка, ледзь не з кагорты тых... семдзесят сёмага года... Праўда, уцякачак на гэты раз хутка злавілі. Але ж таксама надумаліся... Месяц на асобым рэжыме пасля гэтага былі, — памаўчаў. — Не, мы не папусцімся, ні ў якім разе! Не тая ўстанова. Мы павінны апраўдваць свае прызначэнне...
— А не шкада вам, Антон Кузьміч, што дзяўчынкі, хоць цяпер і лета, але халоднае, дажджлівае, мерзнуць у адных тоненькіх халаціках? — Мірановіч вырашыла праверыць, якая душа ў дырэктара.
— У нас цяпер ідзе рамонт. Адключана гарачая вада. Што зробіш — вучылішча старое. Але ж мы не дзіцячы сад і, ўрэшце, не школа-інтэрнат для сірот. Мы — рэжымная ўстанова. Трэба вучыцца цярпець. Не для салодкага жыцця накіравалі іх сюды, — выказаў Антон Кузьміч свае меркаванні, нібы завучаныя азбучныя ісціны.
Праз некаторы час развіталіся. Размовы, па сутнасці, не атрымалася. Антаніна Фёдараўна чакала большага...
Ехала яна дамоў і думала: ці спадабаўся ёй Антон Кузьміч? Было дваістае ўражанне: з аднаго боку — гэта чалавек, які стаіць і, правільна, — на варце закону, з другога боку — адчувалася ў ім забурэлая чыноўніцкая раўнадушнасць, бессардэчнасць да лесу дзяўчынак, хоць бы і злачынцаў. Гэтак было многія гады. Калі ты пераступіў закон, значыць, да цябе і адпаведныя адносіны. Няма чаго цацкацца — атрымлівай свае. Да таго ж жорсткі мужчынскі характар, не жаночы...