Я казала Кацярыне Міхайлаўне, каб напісала вам пра маю просьбу. Вы з ж ёю, відаць, пасябравалі. Можа, мае лісты не даходзяць да вас?
Кацярына Міхайлаўна сярод усіх выхавальніц самая лепшая. Можа, таму, што яна яшчэ маладая, нядаўна працуе ў нас і не паспела «заржавець», як Зінаіда Львоўна. Кожную раніцу Зінаіда Львоўна пад'язджае на работу на «Волзе». Гэтак жа і з работы. Кажуць, яе падвозіць нейкі мужчына з кааператыва. Быццам яна аддае яму нашы вырабы — просціны, навалачкі, чахлы на коўдры. Іх яна загадала нам вышываць у розныя модныя узоры. Нават прыносіць спецыяльныя часопісы: «Верэна», «Бурда»... Я доўга мучылася над нейкім дзіўным узорам «рышэлье». Тонкая работа. У мяне рукі дрыжалі. Я кінула чахол і пабегла. Майстар расказала Зінаідзе Львоўне, тая выклікала мяне ў свой кабінет.
— Табе што, хочацца раней часу ў калонію строгага рэжыму? Мы можам гэтаму паспрыяць...
— А хоць у турму. Мне ўсё роўна, — кінула я ў адказ. — У вас тут не рай, а, можна сказаць, пекла. Калі вы нас апранеце ў цёплае адзенне? Мы ўжо ўсе прастуджаныя ходзім...
— Ну, мы вам хутка пакупляем джынсы-варонкі, адзідасаўскія красоўкі, — з'ездліва сказала Зінаіда Львоўна.
— А як корміце нас? Нібы ў канцлагеры...
— Пачакайце крыху, у рэстаран павядзем вас...
I так пра ўсё, што мы не спытаем, са здзекам адказвае Зінаіда Львоўна.
Адзіная аддуха — мае сяброўкі Юлька і Светка. Знаходзім выйсце з любой сітуацыі. Цешым сябе, чым можам... Так лягчэй жыць, забываем пра ўсё...
Вось толькі, як і раней, сніцца мне Вераніка Рагозіна. На гэты раз мы плылі на лодцы па нейкай рацэ. На віры лодку закружыла. І лодка пайшла на дно. А нас быццам нехта выхапіў з лодкі і панёс у неба. Высока-высока... з рэзкім свістам. Ад гэтага свісту я прачнулася і не магла зразумець, дзе я... Дзеўкі спалі, храплі, а я да самай раніцы не магла заснуць. Думала пра сон. Што ён мог значыць? Можа, вы дапамаглі б разгадаць?
На гэтым канчаю. Пішыце. Чакаю!
Таня.
Антаніна Фёдараўна прачытала гэты Танін ліст і падумала: «А дзе ж мае лісты падзеліся? Можа, яны тут, у папцы?» Перагарнула дзённік і ў сярэдзіне натрапіла на два свае лісты.
Вось адзін з іх, які яна напісала Тані з надзеяй, што тая атрымае яго.
Ліст ад 4 верасня Добры дзень, Таня!
Чакала, чакала твой ліст, не дачакалася і вырашыла табе сама напісаць. 3 новага навучальнага года ў нас у школе новы дырэктар. Завуць яго Аляксандр Іванавіч. Прозвішча Барысюк. Малады, гадоў пяць назад як скончыў інстытут, даволі энергічны. Адразу, як прыйшоў у школу, усім аб'явіў: «Забудзьце пра старыя метады працы. Настаўнікам даецца поўная свабода. Кожны рыхтуе ўласную праграму па свайму прадмету. Вучні старэйшых класаў могуць ствараць спецкласы, выбіраць па свайму густу прадметы. На уроках уводзяцца дыферэнцыраваныя залікі. Не трымацца правіла: «Адказ ля дошкі — адзнака». Шукаць новыя метады ацэнкі ведаў вучняў. Выхаванне не павінна быць маралізатарскім. Больш творчасці ў гэтай справе...» Мне гэта вельмі спадабалася. Мы, па сутнасці, у нашым «С» класе даўно так робім...
Таня, мы пры сустрэчы не ўсё сказалі адна адной. Зноў я была ў тваёй маці, хоць ты гэта і не хочаш... Яна плача. Відаць, усё-такі шкадуе цябе. Паспрабуйце знайсці паміж сабою агульную мову. Я цябе прашу. Хоць маці і жыве з новым мужам, але шчасце ў яе без цябе няпоўнае. Так прыкладна сказала яна мне.
«Ды я, калі б можна было ўсё вярнуць назад, зусім па-іншаму жыла б... Я гатова была б служыць чорнарабочаіі, кінуць свой магазін «Мода», каб толькі Таня расла, як уее звычайныя дзеці...»
Таня, ты мне шчыра напішы, якія ў цябе выхавальнікі, ці апраўдваюць значэнне гэтага слова? Ад дырэктара — да простай выхавальніцы. Мне здаецца, Антон Кузьміч (я з ім размаўляла) прытрымліваецца прынцыпаў жорсткага выхавання ў такіх установах, як ваша. Не бачыла яго на месніка Зінаіды Львоўны. Шкада, вельмі шкада! Напішы падрабязна мне пра яе і пра ўсіх астатніх. Я добра ўжо знаёма з Кацярынай Міхайлаўнай. Мне яна адразу спадабалася: шчырая, адкрытая, якая, не сумняваюся, любіць вас (гэта галоўнае ў выхаванні). Думаю, што і вы яе палюбілі... Больш бы такіх і ў школах, і ў вучылішчах, можа, адтуль выходзілі б людзі, якіх не трэба было б перавыхоўваць, а быць спакойнымі за далейшыя іх паводзіны і ўчынкі...
Пішы. Антаніна Фёдараўна.
Настаўніца паклала Танін і свой лісты ў папку і стала далей чытаць дзённік. Падступаў да горла сухі камяк, сціскалася сэрца, і яна зноў згатавала каву...
8 кастрычніка
Выклікалі Антон Кузьміч і ЗІЛ. Распытвалі, хацелі даведацца, дзе я бяру «калёсы». Ці не Кацька-Дылда выдала? Яна бачыла мяне пад «кейфам».
— Да нас дайшлі чуткі, што ты курыш і глытаеш нейкія таблеткі, — пачаў Антон Кузьміч. — Дзе ты іх бярэш? Хто прыносіць? — дапытваўся дырэктар. — Колька-рамонтнік, так? Заўтра ж ён вылеціць, як корак, адсюль...