Палезла ў папку. А вось і ён, невялікі лісток пад датай
25 снежня...
«Антаніна Фёдараўна! Віншую вас з надыходзячым Новым годам! Жадаю здароўя, поспехаў ва ўсім. Калі б дакладна ведала, што дойдзе да вас гэты ліст, то напісала б... ой, што я вам напісала б... А можа, пачаць?...
Р. S. Забеглі дзеўкі ў пакой, клічуць на танцы...» (Ліст абрываецца.)
На вуліцы добра сцямнела — быў позні вечар. Антаніна Фёдараўна устала з-за стала, зірнула ў акно — агні набярэжньгх ліхтароў цьмяна асвятлялі лядовую стужку ракі Вербіч. Захацелася раптам выйсці на вуліцу, пахадзіць ля рэчкі, але там было бязлюдна. Засумнявалася: незнаемы горад прытупіў нечаканае жаданне. Але ў галаве была такая мешаніна і такі асадак на душы, што нешта трэба было рабіць. I яна вырашыла прыняць на ноч душ, — балазе, ён быў у нумары. Душ асвяжыць, здыме цяжар, напружанне. А адчуваць сябе легка яна заўтра проста павінна — наперадзе быў цяжкі дзень: сустрэча з Кацярынай Міхайлаўнай у вучылішчы, Таняй у бальніцы, размова са следчым...
Спалася ноччу кепска. На новым месцы яна заўсёды спала дрэнна. А тут — пасля такога чытання... Сніліся нейкія кашмары: ні то іншапланецяне, ні то анёлы крылатыя хацелі яе забраць з сабою, а яна моцна крычала: «Я на Зямлі яшчэ не ўсё зрабіла, тут процьма спраў... Не забірайце мяне адсюль...» А пасля ехала на санях, запрэжаных тройкай коней. Ехалі па лёдзе рэчкі. За фурмана быў Антон Кузьміч. Яму дапамагала кіраваць коньмі былая дырэктар школы Ангеліна Мікалаеўна Богут. На самым глыбокім месцы яны праваліліся.
«Ну і сон, — падумала. — Што ён значыў бы? Ці лёгкі хоць дзень будзе? Калі меркаваць па сне, то, відаць, нялёгкі...»
- Паснедаўшы, выпіўшы кавы, Антаніна Фёдараўна выйшла з гасцініцы і накіравалася ў бок спецПТВ. У пракуратуру вырашыла не заходзіць — сустрэча са следчым Аляксеем Паўлавічам пасля абеду. Цяпер ёй патрэбна было ўбачыцца з Кацярынай Міхайлаўнай.
Ішла па цэнтральнай вуліцы гарадка. Яна якраз з цэнтра вядзе да самага вучылішча, якое знаходзіцца на гарадской ускраіне.
Здалёк, з-за нізкіх дамоў, паказаўся другіх паверх аднаго з будынкаў спецПТВ, які быў пафарбаваны ў шэры колер. Калі падышла бліжэй, убачыла знаёмую цагляную агароджу. Каля яе раслі радком высокія таполі, белыя, заснежаныя. Здавалася, што гэта тапаліны пух, які лётае ў паветры летам і ўсцілае ўсё наўкол. Каля прахаднога прапускнога пункта ногі не хацелі ісці. Сама ўстанова дзейнічае на чалавека адмоўна, а ў Антаніны Фёдараўны была ж яшчэ свая прычына: Таніны лісты, якія тут злачынна асядалі і не траплялі да адрасата. «Калі б яны своечасова даходзілі да мяне, — падумала, — магчыма, з Таняй такога не здарылася б... Ах, гэтае «калі б»... Яно вісела і над трагедыяй Веранікі Рагозінай. Калі б ведаць, калі б можна было паправіць, вярнуцца назад, калі б... Калі б, калі б... Але так устроена жыццё, што ў ім, як у кінастужцы, не выражаш, не паправіш і не пракруціш назад. Атрымлівай тое, што адбылося, што ёсць...»
Па дарозе, ідучы ў вучылішча, вырашыла, што сустрэнецца толькі з Кацярынай Міхайлаўнай. Ні з дырэктарам Антонам Кузьмічом, ні з яго намеснікам Зінаідай Львоўнай сустракацца і размаўляць не хацелася. I вось чаму: таго, пра што яна даведалася з Таніных лістоў і дзённіка, ёй было дастаткова, каб разабрацца ва ўсёй гісторыі, звязанай з жыццём Тані Касмылёвай у спецПТВ. Яна не сумнявалася, што Таня рабіла свае запісы шчыра, праўдзіва. Бо гэта была яе тайна, якую давярала толькі сабе, -— нездарма хавала дзённік у матрасе. А пачынаць размовы з адміністрацыяй наконт таго, што Антаніна Фёдараўна ўжо ведала, было б рызыкоўна. Можна не сумнявацца, што ў нейкім месцы размовы з іх нехта не вытрымаў бы, сказаў бы тое, што думаў. Схаваць уласныя думкі ў такой сітуацыіі немагчыма, а гэта — ужо яўны канфлікт. Яна гэтага не хацела, дый, па сутнасці, цяпер была не яе гэта справа. Гэта справа ўжо следчага: шукаць прычыну, пытаць, даведвацца...
Ей патрэбна было як бы слова збоку. Кацярына Міхайлаўна можа даць нашмат больш, чым хто іншы.
Антаніна Фёдараўна зайшла ў пакойчык на кантрольна-прахадным пункце, у якім дзяжурыла «цёця Глаша», як запісала Таня ў сваім дзённіку, — мажная, пажылая жанчына. Папрасіла яе:
— Паклічце, калі ласка, па тэлефоне сюды Кацярыну Міхайлаўну Сялец.
— А чаму вы не хочаце самі пайсці да яе? Я магу вас прапусціць. Я пазнала вас: вы апошні раз прыходзілі ўвосень, так? — вахцёрка прыязна глядзела на Мірановіч.
— Я прыязджала да Тані Касмылёвай...
— Да Тані Касмылёвай? — здзівілася яна. — Ой, што ж яна тут нарабіла! — спляснула далонямі. — Вы не ведаеце?