Выбрать главу

Стрекотунья не поёт…

Отчего бы это?

Не резвится, слёзы льёт

В радужное лето.

Вот подружки чередой

Легче снов порхают

И о жизни молодой

Песни распевают.

А она стоит в тени,

Крылышки сложивши,

Опустивши глазки вниз,

Го лову склонивши.

Аль прохожий лиходей

Та к неосторожно

Крылья радужные ей

Повредил немножко?

Заблудилась ли она

В роще из цветочков,

Загляделась на клопа,

На цветных жучочков?

К ней подходит муравей,

Муж зело учёный,

Лекарь пресерьезный,

Стал и строго говорит,

Вид приняв прегордый:

«Кумушка, скажи ты мне,

Приняла ль микстуру, –

Что советовал тебе

Прописал что я тебе

От хандры, от дури?

Отчего ты всё стоишь,

Кислу скорчив мину,

Не порхаешь, а молчишь

И клянёшь судьбину?»

Раскричаться тут хотел

Муравей серьёзный,

Но, увы, он не успел,

Звук издал лишь грозный…

От волнения с очей

Стёклышки слетели!

Бедный,

          Бедный муравей!

Сшытак 4

Я займаюся самавыхаваннем

У аднаго з настаўнікаў местачковай народнай школы (а іх было двое), маладога хлопца, толькі скончыўшага настаўніцкую семінарыю, быў клапатлівы старэйшы брат, які служыў ва флоце на Чорным моры. Якую пасаду ён там займаў, не ведаю, але гэта быў развіты хлопец, харошы мастак. Ён вельмі любіў свайго малодшага брата і клапаціўся аб яго выхаванні. Ён набыў яму шмат папулярных выданняў па розных галінах веды. Гэта былі выданні Гімпера, Бракгаўза і Ефрона, Паўленкава і інш. Класікі сусветнай літаратуры пад рэд[акцыяй] праф[есара] С.А. Венгерава вялікага фармату, у прыгожых вокладках, са шматлікімі малюнкамі ў тэксце і на асобных лістках. Творы А.С. Пушкіна, М.Ю. Лермантава, Г. Байрана, У. Шэкспіра... Да мяне пачалі трапляць гэтыя кнігі. У той час мне пайшоў 13-ты год. Я захапілася Лермантавым і Шэкспірам. Мне цяпер самой дзіўна, чаму трагедыі Шэкспіра мяне так прыцягвалі. Яны ж не лёгка чыталіся. Знаёмства пачалося не толькі з малюнкаў. Увагу маю звярнула трагедыя “Рамэо і Джульета”, таму што гэта ж маё імя па-італьянску. І пачала я чытаць адну за другой хвалюючыя трагедыі вялікага майстра чалавечых душ.

У часе вакацый, калі я непатрэбна была матцы для якой-небудзь работы, яна мяне накіроўвала ў “прыроду” набірацца здароўя, або ў агарод палоць. З такімі цяжкімі кнігамі няёмка было куды-небудзь ісці, яшчэ папсуеш чужую кнігу. І я знайшла ўтульнае месца пад самаробнай канапкай, засланай посцілкаю з фальбонаю, якая даставала да падлогі. Канапа стаяла паблізу акна каля стала, было светла, і нікому не магло прыйсці ў галаву шукаць мяне тут. Толькі выпадак выкрыў маю таямніцу. І было многа кпінаў з маёй выдумкі.

Праз год пазней я пазнаёмілася з папулярна напісанай кнігай аб грэчаскіх філосафах. Сакрат, Эпікур, Арыстотэль, Дыаген. Не так лёгка мне было пераварыць гэту філасофію, хоць і ў папулярнай форме напісаную, але яна мяне зацікавіла. З Эпікурам і эпікурэйцамі я спрачалася, а вось стоікі мне падабаліся. І надумалася я папрабаваць выхаваць у сабе вытрымку, трываласць і волю. Падабаліся мне мужныя суровыя спартанцы, іх метады выхавання.

Трэба было ўзяцца за сябе. Пачынаць з драбніц. Я - ў садочку пад грушаю. Перад вачыма гэтая нялёгкая філасофія. Набрала я жменю сакавітых жаўтавата- зялёных, такіх спакуслівых слівак Ранклод (я іх вельмі любіла). Трэба асіліць раздзелы гэтай кніжкі, а слівы так і просяцца ў рот. Глытаю сліну, а сабе дала задание прачытаць і расказаць адгэтуль дагэтуль, і тады можна паласавацца. Каб яшчэ больш сябе раззадорыць, я нават здзіраю скуру са слівы. Нялёгка вытрымаць!

Вось да чаго могуць дадумацца саматужныя выхавацелі! Рабілася гэта ўпотай, сяброўкам - ані слова. У галаве іх іншыя думы, не зразумелі б, засмяялі б.

Трапіла мне ў рукі кніга “У 2000-тысячным годзе”, фантастычны раман невядомага аўтара. Я была ў захапленні. Шмат аб якіх цудах даведалася. Мяне ўразіла вопратка са шкляных валокнаў, якую будуць насіць людзі. Станеш у такой вопратцы на адпаведнае месца і трапіш пад нейкі асаблівы душ, які цябе абмые разам з тваім адзеннем. Але яшчэ большым дзівам здалося мне слуханне лекцый прафесара, які сядзіць у сваёй кватэры і чытае, а слухачы - у аўдыторыях далёка ад яго.

Ці думала я, што дажыву да большых цудаў, аб якіх аўтару гэтай фантазіі і ва сне не снілася? Гэтыя моманты засталіся ў маёй памяці, а што там гаварылася аб пабудове новага грамадства, засталося ў тумане.