— Яшчэ як цвёрда, шчыра дзякую. — Джасціна, прытанцоўваючы, прайшлася па кухні. — Я створана для падмосткаў, васпані!
— А як ты трапіла ў Калаўдэнскі тэатр?
— Мяне праслухалі.
— I прынялі?!
— Твая вера ў таленты роднай дачкі проста замілаваная, мама. Ведама, мяне прынялі! Бачыш, я надзвычайная. I калі-небудзь стану славутасцю.
Мэгі развяла ў місцы зялёную глазуру і пачала асцярожна мазаць зверху гатовае пячэнне.
— Табе гэта так важна, Джас? Так хочацца славы?
— Трэба думаць. — Джасціна пасыпала цукрам масла, да таго размяклае, што яно распаўзлося ў місцы, быццам смятана: хоць даўнейшую пліту, якую цеплілі дрывамі, і замянілі на газавую, у кухні было вельмі горача. — Маё рашэнне цвёрдае і непахіснае, я павінна праславіцца.
— А замуж ты не збіраешся?
Джасціна пагардліва скрывіла губы.
— Дзіва што! Усё жыццё выціраць мокрыя насы і брудныя попкі? I ў ножкі кланяцца якому-небудзь ёлупню, які падноска майго не варты, а лічыць сябе маім панам і ўладаром? Дудкі, гэта не для мяне!
— He, Джасціна, цябе трываць нельга! Дзе ты навучылася гэтак гаварыць?
— У нашым арыстакратычным коледжы, зразумела. — Джасціна хутка і спрытна адною рукою расколвала над міскаю яйцо за яйцом. Потым узялася шалёна збіваць іх. — Мы ўсе там вельмі прыстойныя дзяўчаты. I вельмі адукаваныя. He кожная чарада бязмозгіх дзяўчатак здольная ацаніць усё хараство такіх, напрыклад, лацінскіх вершыкаў:
Нейкі рымлянін з Вінідыума
Насіў кашулю з ірыдыума.
Кажуць яму: — Твой адзетак дзівіць нас.
А ён у адказ: «Id est bonum sanguinem praesidium»[7].
Губы ў Мэгі нецярпліва варухнуліся.
— Ведама, надта непрыемна прызнавацца ў сваёй неадукаванасці, але ўсё-такі растлумач, што ж сказаў гэты рымлянін?
— Што гэта страшэнна надзейны касцюм.
— I толькі? Я думала, пачую нешта горшае. Ты мяне дзівіш. Але хоць ты і вельмі стараешся перамяніць размову, дарагая дачка, давай вернемся да папярэдняй тэмы. Чым кепска выйсці замуж?
Джасціна насмешліва пырхнула, даволі добра пераймаючы бабулю.
— Ну, мама! Гэта ж трэба! Хто б пытаўся!
Мэгі адчула — кроў прыліла да шчок, апусціла вочы на бляху з ярка-зялёнымі здобнымі елачкамі.
— Ведама, ты вельмі дарослая ў свае семнаццаць гадоў, а ўсё-такі не грубіянь.
— Толькі паспрабуй ступіць на бацькоўскую тэрыторыю, адразу цябе абвінавачваюць у грубіянстве — праўда, дзіўна? — папыталася Джасціна каля міскі са збітымі яйцамі. — А што я такое сказала? Хто б пытаўся? Ну і правільна сказала, якраз пацэліла, каб яго чорт узяў! Я ж не кажу, што ты няўдачніца, ці грэшніца, ці што-небудзь яшчэ горшае. Наадварот, па-мойму, ты на рэдкасць разумна зрабіла, што збавілася ад свайго мужычка. Навошта табе муж? Грошай на жыццё табе хапае, мужчынскага ўплыву на тваіх дзяцей хоць адбаўляй — вунь колькі ў нас дзядзькоў. He, ты вельмі правільна зрабіла! Замужжа — гэта, ці ведаеш, бязмозгім дзяўчатам.
— Ты ўся ў бацьку.
— Гэта выкрутасы. Калі я табе нечым не дагадзіла, значыць, я ўся ў бацьку. Што ж, даводзіцца верыць на слова, я дык гэтага паважанага джэнтльмена зроду не бачыла.
— Калі ты ад’язджаеш? — з адчаем папыталася Мэгі.
— Прагнеш хутчэй ад мяне збавіцца? — усміхнулася Джасціна. — Нічога, мама, я цябе ані не асуджаю. Але што зробіш, люблю бянтэжыць людзей, а цябе асабліва. Завязеш мяне заўтра да сіднейскага самалёта?
— Давай лепей паслязаўтра. А заўтра я вазьму цябе ў банк. Сама паглядзіш, што ў цябе на рахунку. I вось што, Джасціна...
Джасціна падсыпала мукі і спрытна ўпраўлялася з цестам, але, пачуўшы нешта новае ў мацерыным голасе, падняла галаву.
— Што?
— Калі ў цябе нешта не зладзіцца, прашу цябе, вяртайся дадому. Помні, у Драгедзе табе заўсёды знойдзецца месца. Чаго б ты ні натварыла, як бы ні правінілася, ты заўсёды можаш вярнуцца дадому.
Джасцінін пагляд памякчэў.
— Дзякуй, мама. У глыбіні душы ты неблагая старая, праўда?
— Старая? — ахнула Мэгі. — Якая ж я старая! Мне толькі сорак тры.
— О божа! Гэтак многа?
Мэгі запусціла ў яе пячэннем-елачкаю і пацэліла па носе.
— Вось нягодніца! — Яна засмяялася. — Ты проста страхоцце! Цяпер я адчуваю, што мне ўжо ўсе сто.
Дачка шырока ўсміхнулася.
Тут увайшла Фія паглядзець, што робіцца на кухні; Мэгі абрадавалася ёй як выратаванню.
— Ведаеш, мама, што мне цяпер заявіла Джасціна?
Зрок у Фіёны аслаб, немалой працы цяпер вымагалі ў яе рахункі, але за пацямнелымі зрэнкамі розум збярогся зоркі.
— Адкуль жа мне ведаць? — спакойна заўважыла яна і не без страху паглядзела на зялёнае пячэнне.
— Ну, іншы раз мне здаецца, што ў вас з ёю ёсць ад мяне нейкія сакрэты. Вось толькі што мая дачка ашаламіла мяне навіною, і адразу яўляешся ты, а цябе ж у кухні цэлую вечнасць не бачылі.
— М-мм, на выгляд хоць і страшнае, але на смак нішто сабе, — ацаніла Фія зялёнае пячэнне. — Далібог, Мэгі, я ў цябе за спінаю не наладжваю ніякіх змоваў з тваёю дачкою. Што ты гэты раз натварыла? — павярнулася яна да Джасціны, якая зноў накладала цеста на масляныя і пасыпаныя мукою бляхі.
— Я сказала маме, што буду актрысаю, бабуля, вось і ўсё.
— Вось і ўсё, га? Гэта праўда ці проста яшчэ адзін твой пусты жарцік?
— Чыстая праўда. Я паступаю ў Калаўдэнскую трупу.
— Ну і ну. — Фія абаперлася на стол, насмешліва паглядзела дачцэ ў вочы. — Да чаго дзеці любяць жыць сваім розумам, не пытаючыся ў старэйшых, га, Мэгі?
Мэгі прамаўчала.
— А ты што, мяне не хваліш, бабуля? — павысіла голас Джасціна, ужо гатовая рынуцца ў бой.
— He хвалю? Я? Жыві як хочаш, Джасціна, гэта не мая справа. А дарэчы, па-мойму, з цябе выйдзе неблагая актрыса.
— Ты так думаеш? — здзівілася Мэгі.
— Ведама, — пацвердзіла Фія. — Джасціна не з тых, хто робіць не падумаўшы — правільна я кажу, унучка?
— Правільна, — усміхнулася тая, адхінула мокрую пасму, што ўпала на вочы, паглядзела на бабулю з пяшчотаю, і мацеры падумалася, што да яе ў Джасціны няма ніякае пяшчоты.
— Ты ў нас разумная, Джасціна. — Фія даела пячэнне, хоць пачынала есці з апаскаю. — Смачнае, але я зрабіла б лепей не зялёную глазуру, а белую.
— Дрэвы белыя не бываюць, — запярэчыла Джасціна.
— Чаму ж не, калі гэта елка, на ёй можа ляжаць снег, — сказала Мэгі.
— Ну, цяпер позна, усіх будзе ванітаваць зялёным! — засмяялася Джасціна.
— Джасціна!!!
— Ух! Даруй, мама, я не хацела цябе пакрыўдзіць. Заўсёды забываюся, што цябе ад усякае дробязі ванітуе.
— Нічога падобнага! — ускіпела Мэгі.
— А я прыйшла з надзеяй на кубачак чаю, — умяшалася Фія, прысунула крэсла да стала. — Пастаў чайнік, Джасціна, будзь разумная.
Мэгі таксама села.
— Па-твойму, у Джасціны праўда нешта выходзіць, мама? — з трывогаю папыталася яна.
— А чаму і не? — адазвалася Фія, сочачы, як унучка старанна, па ўсіх правілах гатуе чай.
— Можа, у яе гэта проста выпадковае захапленне.
— Гэта ў цябе выпадковае захапленне, Джасціна? — папыталася Фія.
— He, — адрэзала Джасціна, расстаўляючы на старым зялёным кухонным стале кубачкі са сподачкамі.
— Выкладзі пячэнне на талерку, Джасціна, не стаў на стол усяе міскі, — машынальна заўважыла Мэгі. — I цэлы збанок малака таксама не стаў, богам прашу, налі ў малочнік.
— Ага, мама, добра, мама, — гэтаксама машынальна адазвалася Джасціна. — He разумею, навошта на кухні разводзіць такія цырымоніі. Мне толькі давядзецца потым вяртаць усе рэшткі на сваё месца і мыць лішнія талеркі.
— Рабі, як табе кажуць. Гэтак лепей.
— Добра, гаворка ў нас не пра тое, — напомніла Фія. — Я думаю, тут і абмяркоўваць няма чаго. Па-мойму, трэба даць Джасціне паспрабаваць, спроба будзе ўдалая.
— Вось каб мне тваю ўпэўненасць, — хмурна вымавіла Мэгі.
— А ты што, думала пра лаўры і славу, Джасціна? — рэзка папыталася бабуля.
— Ад лаўраў і славы я таксама не адмоўлюся. — Джасціна з выклікам паставіла на кухонны стол стары карычневы чайнік і паспешна села. — Ты ўжо не крыўдуй, мама, як хочаш, а падаваць на кухні чай у сярэбраным чайніку я не буду.
— I гэта добра, — усміхнулася Мэгі.
— А, смаката! Што можа быць лепшае за кубачак чаю, — шчасліва ўздыхнула Фія. — Чаму ты ўсё выстаўляеш перад мацераю ў самым нявыгадным святле, Джасціна? Ты ж добра ведаеш, сутнасць не ў багацці і не ў славе, а ў тым, каб раскрыць сябе.