Якое гэта было адчуванне! Вуснамі, рукамі, усім целам і яна спазнавала кожную часцінку яго цела, нібы набыла нешта спрадвеку роднае і ўсё ж казачнае, таямнічае. Свет сціснуўся да палоскі ля каміна, дзе водсветы агню, скачуць каля краю цемры, і Джасціна раскрываецца яму насустрач і разумее ўрэшце тое, што было яго сакрэтам усе гады іх знаёмства; што ў думках ён, мусіць, валодаў ёю ўжо тысячы разоў. Пра гэта падказвае ёй і вопыт, і жаночае пачуццё, якое прабудзілася ўпершыню. I яна бездапаможная, абяззброеная. З усякім другім такая бязмежная блізкасць, такая дзіўная адчувальнасць напалохалі б яе, але ён прымусіў яе зразумець, што ўсё гэта — дзеля яе адной, I яна ведала, усё гэта — толькі дзеля яе. Да апошняга імгнення, калі яна крыкнула, не могучы болей чакаць заканчэння, яна так сціскала яго ў абдымках, што, здавалася, адчувала кожную яго костачку.
У спатоленым спакоі праходзілі хвіліны. Цяпер абое дыхалі роўна, лёгка і свабодна, галава яго ляжала ў яе на плячы, яе калена — на яго сцягне. Паступова яе сціснутыя рукі расслабіліся, яна сонна, ласкава стала гладзіць яго па спіне. Ліан уздыхнуў, павярнуўся, адкінуўся дагары, здавалася, ён аддаецца ёй ва ўладу, несвядома чакае, што яна яшчэ паўней нацешыцца іх зліццём...
I ўсё ж заканчэнне было ёй нечаканае, яна задыхнулася ад здзіўлення; ён сціснуў яе скроні далонямі, прыцягнуў яе да сябе, яго твар быў зусім блізка, і яна ўбачыла — у гэтых вуснах ужо няма і следу вечнай суровай стрыманасці, так яны складзеныя толькі з-за яе і дзеля яе адной. Вось калі ў ёй напраўду нарадзілася і пяшчота, і пакора. Пэўна, гэта адлюстравалася на яе твары, таму што Ліанавы вочы так заззялі ёй насустрач, што яна ўжо не магла вытрымаць яго позірку, нахілілася яшчэ ніжэй і прыпала вуснамі да яго вуснаў. Урэшце думкі і пачуцці зліліся разам, і яна нават не крыкнула, ціхі шчаслівы ўсхліп узрушыў усю яе істоту, яна ўжо нічога не разумела, толькі слепа цешылася паўнатою кожнага імгнення. Свет замкнуўся ў апошняй завершанасці, і ўсё знікла.
Пэўна, Ліан клапаціўся, каб не звёўся агонь у каміне, таму што, калі скрозь фіранкі прасачылася мяккае святло лонданскай раніцы, у пакоі было яшчэ цёпла. Гэтым разам, толькі ён зварухнуўся, Джасціна здрыганулася і са спалохам сціснула яго за локаць.
— Застанься!
— Я застаюся, herzchen. — Ён сцягнуў з канапы яшчэ адну падушку, падсунуў сабе пад галаву, прыцягнуў Джасціну бліжэй і ледзь чутна ўздыхнуў. — Табе добра?
— Ага.
— He холадна?
— He, але калі табе холадна, можна перабрацца ў пасцель.
— Пасля таго, як мы столькі гадзін любіліся на футравым дыване? Якое падзенне! Нават калі прасціны ў цябе з чорнага шоўку.
— He, проста белыя баваўняныя, самыя звычайныя. А гэты кавалачак Драгеды неблагі, праўда?
— Кавалачак Драгеды?
— Дыван. Ён са скур тамашніх кенгуру, — растлумачыла Джасціна.
— Замала экзотыкі і эротыкі. Я дзеля цябе выпішу з Індыі тыгравую шкуру.
— Гэта мне нагадвае адзін вершык, я яго некалі чула:
Ці хочаш? Пусціся
Ты з Элінар Глін
У грэшныя гульні
На тыгравай шкуры.
Ці ў гэтай забаве
Адзін на адзін
Вы зробіце грэх
На футры другім?
— Што ж, herzchen, табе і напраўду пара ўспомніць свае звычкі, — усміхнуўся Ліан. — Ты ўжо паўсутак не паказвала легкадумства, толькі аддавала даніну Эрасу і Марфею.
— He адчуваю цяпер патрэбы ў легкадумстве. — Джасціна ўсміхнулася ў адказ і вельмі спакойна засунула яго руку туды, куды захацелася. — Вершык пра тыгравую шкуру вельмі дарэчы, вось я і не стрымалася, але цяпер мне болей зусім няма чаго ад цябе хаваць, дык і легкадумства не трэба, праўда? — Яна раптам прынюхалася, крыху пацягнула пахам нясвежай рыбы. — Фэ, халера, ты так і не павячэраў, а цяпер ужо пара снедаць. Ты ж не можаш быць сыты адным каханнем!
— Ага, бадай што, калі ты хочаш, каб я і надалей гэтаксама пераканаўча яго даказваў.
— Ну, кінь, ты і сам атрымаў поўнае задавальненне.
— Ведама. — Ён уздыхнуў, пацягнуўся, пазяхнуў. — Цікава, ці здагадваешся ты хоць крыху, які я шчаслівы.
— Здаецца, здагадваюся, — ледзь чутно адказала Джасціна.
Ён прыўзняўся на локці, паглядзеў уважліва:
— Скажы, ты толькі дзеля ролі Дэздэмоны вярнулася ў Лондан?
Яна балюча ўшчыпнула яго за вуха.
— Цяпер я табе адплачу, даволі ты мяне ганяў пытаннямі, як дзяўчо на экзамене. Ты сам як думаеш?
Ліан усміхнуўся, лёгкім рухам расчапіў яе пальцы.
— Калі ты мне не адкажаш, herzchen, я цябе задушу з большай сур’ёзнасцю, чым твой Атэла — Марк.
— Я вярнулася ў Лондан іграць Дэздэмону, але ўсё роўна з-за цябе. З той хвіліны, як ты тады мяне пацалаваў, я была сама не свая, і ты добра гэта ведаеш. Вы вельмі разумны чалавек, Ліан Мёрлінг Хартгейм.
— Па крайняй меры, у мяне хапіла розуму зразумець з першай жа сустрэчы: я хачу, каб ты стала маёю жонкаю.
Джасціна ў адно імгненне села.
— Жонкаю?!
— Ага, жонкаю. Калі б ты была мне патрэбная каханкаю, я атрымаў бы цябе многа гадоў назад. Гэта было б не так ужо цяжка, я ж ведаю, як у цябе галава працуе. Я толькі таму гэтага не дамагаўся, што ты мне трэба толькі ў жонкі, і я разумеў, ты яшчэ не ўяўляла сябе ў такой ролі.
— Бадай што, і цяпер не ўяўляю, — Джасціна спрабавала асвоіцца з гэтай думкаю.
Ліан падняўся на ногі, падняў і яе.
— Добра, папрактыкуйся трошкі, згатуй мне чаго-небудзь паснедаць. Калі б мы былі ў мяне дома, я б пакухарыў, але ў сваёй кухні кожны гатуе сам.
— Сёння я не супраць накарміць цябе снеданнем, але аддаць сябе на гэта да канца дзён маіх? —Яна пакруціла галавою. — Мусіць, гэта мне не пад сілу, Лівень.
I зноў перад ёю ўладны твар рымскага імператара, велічны, спакойны перад пагрозаю мяцяжу.
— Гэтым не жартуюць, Джасціна, і не той я чалавек, з якім можна жартаваць. Спяшацца няма куды. Ты добра ведаеш, цярпення ў мяне хопіць. Але калі ты думаеш, нібы тут нешта можа быць апроч шлюбу, выкінь гэта з галавы. Хай усе ведаюць, што я табе муж, а не хто-небудзь.
— Сцэну я не пакіну! — ускіпела Джасціна.
— Verfluchte Kiste[18], ды хіба я гэтага патрабую. Калі ты ўрэшце пасталееш, Джасціна? Можна падумаць, нібы я цябе прыгаворваю да пажыццёвай катаргі каля пліты! Мы, да твайго ведама, не такія бедныя. Наймі служанку, няньку дзяцей няньчыць.
— Брр! — Пра дзяцей Джасціна зусім не думала.
Ён адкінуў галаву і зарагатаў.
— Ага, herzchen, вось гэта і называецца ранішняе пахмелле, і нават з лішкам! Я ведаю, з майго боку неразумна адразу пачынаць гаворку пра прозу, пакуль што дастаткова, каб ты пра яе толькі падумала. Але папярэджваю сумленна, пакуль ты вырашаеш, так ці не, помні — калі я не атрымліваю цябе жонкаю, ты мне наогул не патрэбная.
Джасціна парывіста абняла яго, ухапілася за яго ў адчаі, нібы яна тоне.
— Лівень, Лівень, не трэба са мною так строга! — узмалілася яна.
Дэн адзінока вёў сваю машыну ўгору па італьянскім «боце» — мінуў Перуджу, Фларэнцыю, Балонью, Ферару, Падую, выбраў найболей зручны аб’езд міма Венецыі, пераначаваў у Трыесце. Трыест ён любіў болей за іншыя гарады і таму затрымаўся на беразе Адрыятыкі яшчэ два дні, потым падняўся горнаю дарогай у Любляну, яшчэ ноч прабыў у Заграбе. I зноў уніз, прасторнаю далінаю ракі Савы, сярод блакітных палёў цыкорыю да Бялграда, пасля начлег у Нішы. Далей — Македонія, Скоп'е, яшчэ ў руінах пасля землетрасення, якое тут здарылася два гады назад: і Цітоў-Велес, горад-курорт, які сваімі мячэцямі і мінарэтамі нагадвае Турцыю. У Югаславіі Дэн усю дарогу быў вельмі сціплы ў ядзе, сорамна было б паставіць перад сабою поўную талерку мяса, калі тутэйшы жыхар задавольваецца хлебам.