Выбрать главу

Ад некаторых звяроў трэба было аберагаць авечак і кароў, асабліва калі ў іх паяўлялася патомства. Кенгуру і трусы з’ядалі каштоўную траву; дзікія кабаны і сабакі дзінга зжыралі ягнят, цялят і хворую жывёлу, вароны выклёўвалі ім вочы. Дзецям Кліры прыйшлося навучыцца страляць, і на ўсякі выпадак яны сталі ездзіць са стрэльбамі: іншы раз даводзілася прыстрэліць падраную зверам жывёліну, каб не мучылася, a то і самога звера падстрэліць — дзіка ці дзінга.

Вось гэта жыццё! — у захапленні думалі хлопчыкі. Ніхто з іх не сумаваў па Новай Зеландыі; машкара ліпла да куткоў вачэй, як патака, забівалася ў ноздры, лезла ў рот, у вушы, але хлопчыкі перанялі адну чыста аўстралійскую хітрасць — падвесілі да палёў сваіх капелюшоў, наўкруг, кавалачкі корка на вяровачках. А каб мурашкі і іншыя паўзучкі не запаўзалі ў штаны, дзеці перавязвалі мехаватыя калашыны ніжэй калена раменьчыкамі з кенгуровай скуры, так званымі «цецявілкамі» — хоць і смешнавата яны называліся, а службу служылі добрую. У параўнанні з усім гэтым Новая Зеландыя здавалася ім цяпер нейкай прэснай і нецікавай, а тут вось — жыццё!

Заўсёды прывязаным да дому Фіёне і Мэгі тут намнога менш падабалася, чым на старым месцы, бо ў іх не было ні вольнага часу, ні прычын для верхавых паездак і нішто не магло прыкрасіць аднастайнасці іх жыцця і працы. Тыя самыя клопаты, што заўсёды выпадаюць на долю жанчыны, толькі ўсё тут цяжэй — гатаваць, прыбіраць, мыць бялізну, прасаваць, няньчыць малога. Гарачыня, пыл, мухі, крутыя сходы, мутная вада, амаль вечна няма мужчын дома, і няма каму накалоць і прынесці дроў, напампаваць вады, зарэзаць курыцу... Асабліва пакутавалі ад гарачыні, хоць быў толькі самы пачатак вясны; але тэрмометр на зацененай верандзе паказваў сто па Фарэнгейту. А на кухні, калі тапілася пліта, спіртавы слупок паднімаўся да ста дваццаці.

Кліры апраналіся так, як і ў Новай Зеландыі, дзе дома ў іх заўсёды быў халадок, — некалькі апратак адна на адну, і ўсе шчыльна прылягалі да цела. Аднаго дня Мэры Карсан у час шпацыру завітала да братавай і пагардлівым вокам акінула яе доўгую, да самай падлогі, міткалёвую сукенку з высокім каўняром. Сама яна была апранутая па новай модзе — кароткая, да палавіны лытак, шаўковая сукенка крэмавага колеру, непрыталеная, свабодная, з глыбокім выразам і шырокім рукавом да локця.

— Далібог, Фіёна, вы безнадзейна старамодная, — сказала госця, азіраючы свежаафарбаваную ў крэмавы колер гасціную, персідскія дываны і тонкую стыльную мэблю.

— У мяне на моду няма часу, — адрэзала Фія; раней з гасцямі яна так ніколі не гаварыла.

— Цяпер у вас будзе больш вольнага часу — мужчыны вашы вечна ў раз’ездзе, не трэба так многа гатаваць. Падрэжце сукенкі, кіньце насіць ніжнія спадніцы і карсет, a то летам памраце ад гарачыні. Майце на ўвазе, тэмпература паднімецца яшчэ градусаў на пятнаццаць — дваццаць. — Позірк старой спыніўся на партрэце бялявай прыгажуні ў крыналіне часоў імператрыцы Яўгеніі. — Хто гэта? — папыталася, паказаўшы пальцам.

— Мая бабка.

— Сапраўды? А мэбля, дываны чые?

— Mae, перайшлі ад бабкі.

— Ах, так! Значыць, Фіёна, вы апусціліся ніжэй па грамадскай лесвіцы, ці ж не праўда?

Фіёна ніколі не губляла самавалодання і цяпер таксама стрымалася, толькі тонкія губы яе зрабіліся яшчэ танчэйшыя.

— He думаю, Мэры. У мяне добры муж, і вы павінны гэта ведаць.

— Толькі кішэня пустая. Як ваша дзявочае прозвішча?

— Армстронг.

— Вось як? Ці не з тых Армстронгаў, што і Родэрык Армстронг?

— Ён мой старэйшы брат. Родэрыкам назвалі ў гонар майго прадзеда.

Мэры Карсан паднялася, адмахваючыся прыгожанькім капялюшыкам ад мух, якія не паважалі нават важных асоб.

— Што ж, па паходжанню вы вышэй за нас, Кліры, я гатова прызнаць. Няўжо вы так пакахалі Пэдзі, што адракліся ад усяго?

— Што мною кіравала, мая справа, Мэры, не ваша, — роўным голасам адказала Фія. — Я не збіраюся абмяркоўваць свайго мужа нават з яго сястрой.

Абедзве баразны, што прарэзаліся ад носа Мэры Карсан да куткоў яе вуснаў, зрабіліся яшчэ глыбейшыя, старая крыху вырачыла вочы.

— Ну і ну!

Болын яна ў доме старшага аўчара не паяўлялася, але яе аканомка, місіс Сміт, часцяком прыходзіла і таксама раіла апранаць сям’ю інакш.

Раз у шэсць тыдняў конная павозка прывозіла з Джыланбаўна пошту, і толькі гэта звязвала іх са светам. У Драгедзе былі чатыры аўтамабілі — два грузавыя «форды», з іх адзін прыстасаваны для перавозкі вадзяной цыстэрны, і дзве легкавыя машыны — адкрыты «фордзік» і лімузін «ролсройс», на якіх, відаць, ніхто ў Джылі не ездзіў, акрамя Мэры Карсан, ды і то даволі рэдка. Дабірацца туды за сорак міль — усё роўна што да Месяца.

Акруговы паштальён Бадзяка Уільямс чарговую пошту развозіў цэлых шэсць тыдняў. Яго фургон з плоскім верхам на вялізных дзесяціфутавых колах бываў напакаваны ўсім, што толькі маглі заказаць на самых далёкіх фермах, павозку цягнула цудоўная запрэжка з дванаццаці ламавых коней. Апрача каралеўскай пошты ён развозіў бакалею, бензін у жалезных бочках на сорак чатыры галоны, газу ў пляскатых пяцігалонавых каністрах, сена, зерне і бульбу мяхамі, цукар і муку ў каленкоравых мяшках, чай у драўляных скрынках, сельскагаспадарчыя прылады і механізмы, дзіцячыя цацкі і адзенне, заказаныя па пошце з магазіна Энтані Хордэрна ў Сіднеі, і наогул усё, што трэба было пераправіць з Джылі ці аднекуль яшчэ далей. Коні праходзілі хуткай мернай хадой па дваццаць міль за дзень, і куды б ні прыязджаў Уільямс, яго сустракалі з радасцю, выпытвалі навіны, пыталіся пра надвор’е ў далёкіх мясцінах, перадавалі клапатліва загорнутыя ў паперкі-запіскі грошы на новыя пакупкі ў Джылі і аддавалі старанна напісаныя пісьмы, якія адразу знікалі ў брызентавым мяшку з надпісам «Каралеўская пошта».

На дарозе, што вяла на захад ад Джылі, былі толькі дзве вялікія фермы: бліжэй — Драгеда, крыху далей — Бугела, а за Бугелай ляжала мясцовасць, куды пошта трапляла толькі раз у паўгода. Па вялізнай звілістай дузе павозка Бадзякі аб’язджала ўсе паўднёва-заходнія, заходнія і паўночна-заходнія фермы, вярталася ў Джылі і ўжо адтуль кіравала на ўсход — падарожжа не такое далёкае, бо праз шэсцьдзесят міль пачынала дзейнічаць пошта гарадка Буру.

Іншы раз Уільямс каго-небудзь прывозіў — побач з ім на не прыкрытых ад сонца скураных козлах сядзеў госць ці няўпынны шукальнік работы; часам каго-небудзь адвозіў — госця ці незадаволенага гаспадаром аўчара, прыслугу, сезонніка, рэдка калі — гувернантку. У гаспадароў авечых ферм для раз’ездаў былі легкавыя аўтамабілі, але тыя, хто працаваў на фермах, маглі разлічваць толькі на Бадзяку Уільямса — ён не толькі пісьмы і тавары ім прывозіў, але і саміх вазіў.

Калі прывезлі з поштай заказаныя рулоны матэрыі, Фія засела за падораную ёй швейную машыну і ўзялася шыць свабодныя сукенкі са светлага паркалю сабе і Мэгі, лёгкія штаны і камбінезоны мужчынам, кашулькі Хэлу, фіранкі на вокны. Само сабой, калі скінулі з сябе некалькі слаёў верхняй адзежы і бялізны, усім стала лягчэй і не так горача.

Жыццё ў Мэгі было самотнае, з хлопчыкаў толькі Сцюарт заставаўся дома. Джэк з Х’югі былі пры бацьку — вучыліся аўчарнай справе; як і ўсіх навічкоў, іх называлі зялепухамі. Сцюарт не падыходзіў ёй у таварышы, не тое што Джэк ці Х’югі. Маленькі ціхі хлопчык, ён жыў у нейкім сваім, асобным свеце і мог цэлымі гадзінамі праседзець на адным месцы, назіраючы жыццё мурашак вялікага мурашніка, замест таго каб лазіць па дрэвах; а Мэгі ж так гэта любіла і была ў захапленні ад жывіцы аўстралійскіх эўкаліптаў — якая ўся яна розная і як да яе цяжка дабрацца! Але не вельмі часта можна было выбраць вольную часіну, каб паглядзець на мурашак ці палазіць па дрэвах. I Мэгі, і Сцюарту працы хапала. Калолі і цягалі дровы, капалі на адкіды ямы, працавалі на агародзе, даглядалі курэй і свіней. I яшчэ навучыліся забіваць змей і вялікіх павукоў, хоць баяцца іх не перасталі.

Некалькі гадоў запар дажджы выпадалі даволі скупа; рэчка абмялела, але ў баках заўсёды было прыблізна да палавіны вады. Трава паднялася яшчэ досыць добрая, але не такая высокая і сакавітая, як у лепшыя гады.