Выбрать главу

— Яна б нябось забіла вас, каб магла, — сказаў Фрэнк, калі айцец Ральф апусціў Мэгі на зямлю. Ён быў у захапленні ад гэтай сустрэчы і ад наўмыснай жорсткасці айца Ральфа. Такая прыгожая і гордая — ніводзін мужчына не ўстаіць перад ёю, нават свяшчэннік, але айцец Ральф бязлітасна зруйнаваў яе веру ў сябе, якая жывілася яе п’янкой жаночай прывабнасцю і была яе зброяй. Па ўсім відаць, свяшчэннік ненавідзіць гэтую асобу і ўсё, што за ёю стаіць, падумаў Фрэнк, — гэты жаночы свет, вытанчаны і таямнічы, куды Фрэнку ніколі яшчэ не ўдавалася пранікнуць. Балюча ўколаты словамі маці, ён вельмі хацеў, каб міс Кармайкл звярнула на яго ўвагу, — усё ж ён старэйшы сын наследніка Мэры Карсан, а яна нават не зірнула ў яго бок. Вачэй не звяла з гэтага служкі божага, істоты бясполай і бясплоднай. Што з таго, што ён высокі ростам, смуглы і па-мужчынску прыгожы?

— He хвалюйцеся, так проста яна не ўгамоніцца, — з’едліва сказаў айцец Ральф. — Яна ж багацейка і ў гэтую нядзелю ўсім напаказ пакладзе на царкоўную талерку банкнот у цэлых дзесяць фунтаў. — Ён засмяяўся, убачыўшы выраз твару Фрэнка. — Я не нашмат старэйшы гадамі за вас, сын мой, але нягледзячы на сан чалавек я практычны. He дакарайце мяне за гэта; проста прыміце да ведама.

Іпадром застаўся ззаду, яны выйшлі на плошчу, прызначаную для вясёлых забаў і відовішчаў. I Фрэнку, і Мэгі здалося, нібыта яны трапілі ў чарадзейную краіну. Яшчэ загадзя айцец Ральф даў Мэгі пяць шылінгаў, а ў Фрэнка былі свае пяць фунтаў; як добра, калі ёсць чым заплаціць за ўваход у любы з гэтых заманлівых балаганаў. Усюды тоўпіўся народ, снавала дзетвара, шырока расплюшчанымі вачамі пазірала на спакуслівыя, хоць і не зусім самавітыя надпісы над уваходам у парусінавыя шатры: «Найтаўсцейшая на свеце жанчына», «Прынцэса Гурыя, Танцоўшчыца са Змяёй (рэдкае відовішча: Распальванне Ярасці Кобры!)», «Чалавек без Касцей з Індыі», «Галіяф, Найвялікшы асілак на Зямлі», «Русалка Феціда». Каля кожнага балагана дзеці расставаліся з некалькімі медзякамі і потым зачаравана глядзелі на ўсе гэтыя цуды, не заўважаючы, як тужліва і цьмяна мігаціць луска Феціды і як бяззуба ўхмыляецца кобра.

На другім канцы плошчы, на ўсю яе шырыню, стаяў вялізны шацёр з высокім дашчаным памостам, завешаным ззаду палотнішчам-фрызам, з якога гледачам пагражалі намаляваныя фігуры людзей. Чалавек з рупарам крычаў у натоўп, які ўсё гусцеў:

— Перад вамі, панове, славутая баксёрская каманда Джымі Шармана! Вас выклікаюць восем найвялікшых на свеце байцоў! Паспытайце шчасця, узнагарода пераможцу — грашовы прыз!

Жанчыны і дзяўчаты пачалі паспешліва выбірацца з таўкатні, на змену ім з усіх бакоў павалілі мужчыны і юнакі, шчыльна абступаючы драўлянае ўзвышэнне. Урачыста, як гладыятары на арэне старажытнага Калізея, восем баксёраў адзін за адным выступілі на памост і выстраіліся ў рад, упёрлі ў бакі перабінтаваныя ў запясцях рукі, шырока расставілі ногі, фанабэрыста азіраючы натоўп пад усеагульныя воклічы захаплення. Спачатку Мэгі падумала, што ўсе яны ў споднім, — чорныя ў абліпку фуфайкі, доўгія, да пят, трыко, паверх іх, таксама ў абцяжку, шэрыя трусы да палавіны сцёгнаў. Ва ўсіх на грудзях вялікімі белымі літарамі выведзена: «Каманда Джымі Шармана». Сярод іх не было і двух аднолькавага росту — адны вельмі рослыя, другія сярэднія, трэція зусім маленькія, але ўсе як на падбор атлетычнага складу. Бесцырымонна перагаворваліся між сабой, перасмейваліся — давалі публіцы зразумець, што ім гэта справа будзённая, напіналі біцэпсы, робячы выгляд, што займаюцца гэтым не дзеля пахвальбы.

— Ну, малайцы, хто прыме выклік? — гарлаў зазывала. — Хто жадае выпрабаваць лёс? Прыміце выклік, і ваша пяцёрка! — зноў і зноў крычаў ён у рупар уперамежку з басавітым дробатам барабана.

— Я прымаю! — крыкнуў Фрэнк. — Я! Я!

Ён страсянуў з пляча руку айца Ральфа, які хацеў яго ўтрымаць, а публіка, што стаяла вакол іх, засмяялася, убачыўшы невысокую фігурку Фрэнка, і пачала дабрадушна падштурхоўваць яго наперад.

Адзін баксёр па-сяброўску падаў яму руку, дапамог узабрацца па лесвіцы на памост і стаць побач з васьмёркай, а зазывала з найвялікшай сур’ёзнасцю закрычаў у рупар:

— Чаго смеяцеся, панове? Ён ростам не выйшаў, затое першы падабраў пальчатку! Самі ведаеце, не той асілак, хто ростам вялікі, а той, хто духам вялікі! Давайце ж яшчэ хто — бачыце, малы не спужаўся, а вы, бамбізы, чаго хаваецеся, га? Прыміце выклік і кладзіце ў кішэню пяцёрку, выйдзіце супраць атлета з каманды Джымі Шармана!

Мала-памалу ахвотнікаў пабольшала, маладыя хлопцы збянтэжана мялі свае капелюшы і пачціва пазіралі на прафесіяналаў, якія, хоць і стаялі побач, былі для іх недасягальныя. Айцу Ральфу вельмі карцела паглядзець, што будзе далей, але, хочаш — не хочаш, вырашыў ён, а Мэгі ўжо даўно пара весці адсюль, і ён зноў падхапіў яе, павярнуўся і пайшоў. Мэгі пранізліва завішчала, і чым далей ён адыходзіў з ёю, тым мацней яна вішчала; да іх пачалі ўжо паварочвацца — айца ж Ральфа ведалі ўсе, і становішча яго было вельмі няёмкае, нават непрыстойнае.

— Паслухай, Мэгі, я не магу павесці цябе туды! Бацька твой шкуру з мяне спусціць, і правільна зробіць!

— Хачу да Фрэнка, хачу да Фрэнка! — закрычала яна на ўсё горла, брыкаючыся і стараючыся ўкусіць яго ў руку.

— Во гадасць! — сказаў айцец Ральф.

I скарыўся перад непазбежным — вывудзіў з кішэні некалькі манетак і пайшоў да яшчэ адкрытага ўвахода ў баксёрскі шацёр, скоса азіраючыся, ці няма тут каго з хлопчыкаў Кліры; але нікога з іх не было відаць, і ён вырашыў, што яны, напэўна, дзе-небудзь спрабуюць пацэліць падковай у цвік, або спакойна сабе аплятаюць піражкі з мясам, ці ліжуць марожанае.

— Дзяўчаткам сюды нельга, святы ойча! — жахнуўся зазывала.

Айцец Ральф узвёў вочы да неба:

— Я і сам рады быў бы не ісці, скажыце мне толькі, як забраць яе адсюль, каб не збеглася ўся паліцыя Джылі і не арыштавала нас з вамі за жорсткае абыходжанне з дзецьмі. Брат гэтай дзяўчынкі першы прыняў выклік, і яна не жадае прапусціць такі бой, у якім ён пакажа ўсім, што малойчыкі вашы — проста аматары.

Зазывала паціснуў плячыма:

— Што ж, святы ойча, ці мне з вамі спрачацца? Уваходзьце, толькі глядзіце, каб яе не задушылі, госпадам бо... э-э... вельмі прашу. He, не, ваша прападобнасць, схавайце свае грошы назад у кішэню — Джымі з вас платы не возьме.

Усярэдзіне было поўна мужчын і падлеткаў, якія цесным колам абкружылі рынг; моцна трымаючы Мэгі за руку, айцец Ральф адшукаў свабоднае месца ззаду ўсіх, каля парусінавай сценкі. Паветра было шызае ад тытунёвага дыму, але прыемна пахла апілкамі, якімі прысыпалі гразь. Фрэнк быў ужо ў пальчатках, яго чарга была першая.

Іншы раз — праўда, не часта — здараецца, што добраахвотнік з натоўпу годна вытрымлівае схватку з баксёрам-прафесіяналам. Шчыра кажучы, прафесіяналы Джымі Шармана не такія былі ўжо вялікія майстры, але сярод іх было некалькі першых пальчатак Аўстраліі. Супраць Фрэнка, з прычыны яго невялікага росту, выставілі баксёра найлягчэйшай вагі, і Фрэнк накаўтаваў яго з трэцяга выпаду і падахвоціўся біцца з наступным. Да таго часу, як ён схапіўся з трэцім прафесіяналам, пра гэта прачулі на плошчы, і ў балаган набілася столькі народу, што ніхто больш з цікаўных ужо не мог праціснуцца ў праход.

Праціўнікам рэдка калі ўдавалася зачапіць яго пальчаткай, а некалькі ўдараў, якія ён прапусціў, толькі распалілі лютасць, што тлела ў ім. Вочы юнака гарэлі, увесь ён кіпеў ад злосці, у кожным праціўніку яму мроіўся Пэдзі, крыкі захаплення і пахвальныя воклічы зліліся ў яго мазгу ў адзін неабдымны голас, напеўны пульсуючы кліч: «Бі яго! Бі яго!

Бі яго!» О, як ён прагнуў сысціся з кім-небудзь у бойцы, але такой магчымасці ў яго не было з таго самага дня, як ён апынуўся ў Драгедзе. Кулачны бой — адзіны даступны яму спосаб выліць свой боль і гнеў, і цяпер, калі ён наносіў знішчальны ўдар, яму здавалася, што той самы магутны настойлівы голас спявае ўжо другую песню: «Забі! Забі! Забі!»

Нарэшце супраць яго выставілі сапраўднага чэмпіёна-лёгкавагавіка, якому загадалі трымаць Фрэнка на адлегласці, каб высветліць, ці такі ж ён умелы ў дальнім баі, як у бліжнім. У Джыма Шармана аж вочы заблішчалі. Ён заўсёды быў напагатове ў пошуках першакласных баксёраў, і на такіх вось правінцыяльных кірмашах знайшоў ужо некалькі будучых чэмпіёнаў. Лёгкавагавік сумленна выконваў загад, і яму туга даводзілася, хоць рукі ў яго былі даўжэйшыя, а Фрэнк, апанаваны сляпым жаданнем знішчыць гэту ўніклівую істоту, што ўсё скача перад ім, упарта насядаў на яго. Кожны захоп і прапушчаны град удараў служыў яму ўрокам, бо ён належаў да той пароды людзей, якія нават у нястрымнай лютасці здольныя думаць. I ён пратрымаўся да канца, як ні мясілі яго натрэніраваныя кулакі чэмпіёна; адно вока падпухла, брыво і губа рассечаныя. Але ён заваяваў дваццаць фунтаў і павагу гледачоў.