Пакуль ён гаварыў, крыўда і абурэнне Мэгі развеяліся: тата зноў такі, які быў калісьці, — любіць яе, думае пра яе, сваю дачушку. Як жа яна магла так у ім засумнявацца? Ад сораму Мэгі гатова была ткнуць вялікай цыравальнай іголкай сабе пад калена, але такая радасць перапаўняла яе, што жаданне зрабіць сабе балюча нядоўга жыло ў ёй, ды і наогул гэта нейкі недарэчны спосаб сцішаць пакуты сумлення.
Твар яе заззяў:
— Ой, татачка, як цудоўна!
— А са мной як, тата? — папытаўся Сцюарт.
— Ты жанчынам дома болын не патрэбны, пойдзеш на выганы, Сцю.
— Добра, тата, — Сцюарт тужліва паглядзеў на маці, але больш ні слова не сказаў.
Фію і Мэгі вучылі вадзіць новы «ролс-ройс», які Мэры Карсан выпісала за тыдзень да смерці, і яшчэ Мэгі вучылася абыходжанню з сабакамі, а Фія — бухгалтарскай справе.
Што да Мэгі, то, каб не такая доўгая адсутнасць айца Ральфа, яна была б на сёмым небе ад шчасця. Гэта ж якраз тое, чаго яна заўсёды так прагнула, — скакаць з выгана на выган, прыглядаючы за авечкамі, як сапраўдны аўчар. Але ёй да болю хацелася ўбачыць айца Ральфа; яго пацалунак той ноччу зноў і зноў ажываў у яе памяці і мроях, яна песціла яго як найкаштоўнейшы скарб і тысячу разоў старалася нанава перажыць тое, што адчувала тады. I ўсё ж, памяць — толькі бледны адбітак рэчаіснасці; як ні старайся, сапраўднае адчуванне не вернеш намаганнем во лі — толькі цень яго, тонкае журботнае воблачка.
Калі ад айца Ральфа на імя Пэдзі прыйшоў ліст з навінамі пра Фрэнка, яе надзеі, што ён сам прыедзе расказаць пра сустрэчу, адразу рассыпаліся. Сваё спатканне з Фрэнкам у Гоўлбернскай турме ён апісаў вельмі стрымана, не выдаў, якое пакутлівае яно было, ні словам не намякнуў, што псіхічны стан Фрэнка ўсё пагаршаецца. Ён марна дабіваўся, каб Фрэнка перавялі ў морысецкую лячэбніцу для псіхічнахворых, яго і слухаць не хацелі. I ў пісьме ён намаляваў прыхарошаны вобраз Фрэнка, які выкупляе свае грахі перад грамадствам, і ў адным месцы, якое падкрэсліў тлустай рысай, паведаміў: Фрэнк нават і не падазрае, што ім усё вядома. Айцец Ральф упэўніў Фрэнка, што сам ён прачытаў пра гэта ў сіднейскіх газетах і што ён паклапоціцца, каб дома ніхто пра яго сумны лёс не даведаўся. Абяцанне супакоіла Фрэнка, закончыў айцец Ральф і больш не напісаў ні слова.
Неўзабаве Пэдзі пачаў гаварыць, што трэба прадаць буланую кабылу, на якой некалі ездзіў айцец Ральф. Мэгі скакала па выганах на паджарым вараным кані, на якім раней выязджала на прагулкі, — ён лепш слухаўся аброці і быў больш даверлівы, чым зласлівыя кабылы і наравістыя коні з коннага двара. Гэтыя рабочыя жывёліны былі разумныя, але непакорлівыя. I нават тое, што сярод іх не было жарабцоў, не рабіла іх больш рахманымі.
— Ой, не трэба, татачка, прашу цябе, я буду ездзіць і на буланай! — узмалілася Мэгі. — Падумай сам, як будзе прыкра, калі айцец Ральф, а ён столькі зрабіў нам дабра, раптам прыедзе і ўбачыць, што мы прадалі яго кабылку!
— He думаю, дачушка, што ён калі-небудзь зноў да нас прыедзе.
— А можа, і прыедзе! Хто ведае!
Звыш яго сілы было вытрымаць пагляд гэтых вачэй, зусім такіх, як у яе маці; не мог Пэдзі прычыніць дачцэ яшчэ большы боль, і так яна цяжка перажывае, бедненькая.
— Ну добра, добра, Мэгі. Пакінем буланую ў Драгедзе, толькі глядзі, ездзі на ёй і на вараным па чарзе, рассыцелыя коні мне тут непатрэбныя, чуеш?
Раней ёй зусім не хацелася садзіцца на кабылу айца Ральфа, але з гэтага дня яна напераменку сядлала абаіх — няхай не застойваюцца, няхай зарабляюць свой авёс.
I як добра, што місіс Сміт, Міні і Кэт душы не чулі ў блізнятах — Мэгі цэлымі днямі прападала на выганах, Фія доўгімі гадзінамі сядзела ў сябе ў гасцінай за пісьмовым сталом, а малым жылося надзіва весела і прывольна. Яны блыталіся ва ўсіх пад нагамі, але былі такія жыццярадасныя і прыветлівыя, што ніхто не мог на іх доўга злаваць. Вечарамі ў сябе ў доміку місіс Сміт, укленчыўшы, вылівала ў малітвах шчырую ўдзячнасць, што перапаўняла яе сэрца. Пры жыцці яе Роба не выпала ёй шчасця мець сваіх дзяцей, і шмат гадоў у Вялікім доме не звінелі дзіцячыя галасы, бо тым, хто працаваў у сядзібе, не дазвалялася вадзіцца з сем’ямі аўчароў, што жылі ў дамках на беразе рэчкі. Але з прыездам сям’і Кліры, радні Мэры Карсан, тут нарэшце паявіліся дзеці. А цяпер ужо Джымс і Пэтсі канчаткова пасяліліся ў Вялікім доме.
Зіма выдалася сухая, і лета таксама не прынесла дажджоў. Няшчаднае сонца зусім высушыла пышную, па калена вышынёй, пабурэлую траву, да самага асяродка, і кожная сцяблінка стала хрусткая і крохкая. Паглядзець удалячынь на выганы можна было толькі прыжмурыўшы вочы ў шчылінку і насунуўшы капялюш на самыя бровы; лугі адсвечвалі люстраным срэбрам, і сярод мігатлівых блакітных міражоў закручваліся ў спіралі і дзелавіта снавалі маленькія віхры пылу, перакідаючы сухое лісце і мёртвыя былінкі з адной уздыбленай кучы ў другую.
Якая навалілася сухмень! Дрэвы і тыя павысыхалі, і кара адвальвалася з іх калянымі, ломкімі палоскамі. Аднак небяспекі, што авечкі пачнуць галадаць, яшчэ не было — травы хопіць на цэлы год, a то і больш, але даволі трывожна бачыць, як усё перасохла. Заўсёды можа здарыцца, што дажджоў і на наступны год не будзе ці нават два гады. У добрыя гады іх выпадае на дзесяць — пятнаццаць дзюймаў, у дрэнныя — менш як пяць, а бывае, і амаль зусім нічога.
Нягледзячы на спёку і на хмары мух Мэгі ўпадабала вольнае жыццё на выганах — ціхенька едзеш сабе ступою на буланай кабылцы пазадзе густой кучы бляючых авечак, а на траве, высунуўшы языкі, разлягліся сабакі, падманліва абыякавыя да ўсяго. Але хай толькі паспрабуе каторая з авечак выскачыць з цеснага гурту — бліжэйшы сабака, як помслівая маланка, насцігне бедалагу і хціва ўсадзіць вострыя зубы ў галёнку.
Мэгі абагнала гурт — прыемная перамена пасля таго, як некалькі міль даводзілася глытаць пыл, і расчыніла вароты кашары. Цярпліва пачакала, пакуль сабакі брэхам і зубамі не загоняць туды авечак. Кароў збіраць і заганяць цяжэй, бо яны брыкаюцца і часам нават кідаюцца на сабак, а бывае, і на рогі паднімуць неасцярожнага сабаку; вось калі пастуху трэба быць напагатове і ў пару пусціць у ход бізун, але аўчаркам па нутры подых небяспекі, які ідзе ад статка. Аднак пасвіць рагатую жывёлу Мэгі не даручалі, гэта сам Пэдзі рабіў.
А сабакамі яна не пераставала захапляцца: проста дзіва, якія разумныя. Большай часткай драгедскія сабакі былі звычайныя аўстралійскія аўчаркі — келпі, цёмна-рудыя з бранзаватым адлівам, толькі надброўі, грудзі і лапы палавыя, але былі і квінслендскай пароды — большыя за іх, з блакітнавата-шэрай поўсцю ў чорных плямах, а таксама метысы, у якіх на ўсе лады перамяшалася і тая, і другая кроў. Калі ў сучак надыходзіла пара цечкі, ім па ўсіх правілах падбіралі пару і чакалі прыплоду; калі шчаняты пераставалі карміцца малаком маці і крыху падрасталі, іх правяралі на выганах, і тых, што вытрымлівалі выпрабаванне, пакідалі ў маёнтку альбо прадавалі, а няздатных прыстрэльвалі.
Мэгі свістам паклікала сабак, зачыніла вароты за авечкамі і павярнула буланую дадому. Непадалёк цямнеў ладны гай — эўкаліпты дзвюх аўстралійскіх парод, з валакністай карой і з «жалезнай» карой, чорны самшыт, і дзе-нідзе на ўзлеску — адзінокая вілга. Мэгі з палёгкай уехала ў цень дрэў і, радая вольнай хвіліне, абвяла зачараваным вокам гай.
На голлі эўкаліптаў мітусілася мноства хвалістых папугайчыкаў, верашчалі, свісталі — перадражнівалі пеўчых птушак; зяблікі пераскоквалі з галінкі на галінку; два какаду з зеленавата-жоўтымі чубкамі сядзелі побач і, схіліўшы набок галовы, бліскучымі вачамі цікавалі за Мэгі; вёрткія сітаўкі шнырылі па зямлі ў пошуках мурашак, пацешна паторгваючы хвосцікамі; панура і бясконца каркалі вароны. Іх галасы ў лясным хоры самыя непрыемныя — бязрадасныя, роспачныя, яны халодзяць душу, напамінаюць пра тленнасць плоці, пра мярцвячыну і трупных мух. Нават і ўявіць нельга, каб варона заспявала раптам птушкай-званочкам — голас яе адпавядае занятку.