Выбрать главу

Яго ўжо ведалі ва ўсім Заходнім Квінслендзе як добрага работніка, і яму ахвотна давалі ў рукі нажніцы, каб ён павучыўся стрыгчы. У ім шчасліва спалучаліся спрыт і ўпэўненасць у рухах, сіла і вынослівасць — усё, што трэба, каб стаць першакласным стрыгалём. Неўзабаве Люк ужо стрыг па дзвесце з лішкам авечак за дзень шэсць дзён у тыдзень, па фунту за сотню, і гэта — вузкімі доўгімі нажніцамі, падобнымі на балотных яшчарак, так іх і называлі — «яшчаркі». Рабочая прылада новазеландскіх стрыгалёў — вялікія нажніцы з шырокім шурпатым грэбенем і такімі ж разакамі — у Аўстраліі забаронена, хоць яна і падвойвае заробак стрыгаля.

Цяжкая гэта была праца: згінаешся ў тры пагібелі, авечку заціскаеш між каленяў і шпарка, раз за разам, вядзеш «яшчарку» ўздоўж авечага цела, стараешся зразаць воўну доўгай стужкай і каля самай друзлай выгінастай скуры, каб дагадзіць гаспадару, які адразу накінецца на цябе, як толькі парушыш устаноўленыя ім стандарты стрыжкі. Але Люк не зважаў на гарачыню, на пот, на смагу, якая прымушала выпіваць не менш як тры галоны вады ў дзень, ён не зважаў на раі жорсткіх мучыцелек — мух, да іх ён прывык з калыскі. Ён не меў нават нічога супраць авечак, хоць і ў кашмарным сне стрыгаль такога не ўбачыць: скура то гузаватая, то брудна-мокрая, воўна перарослая, занадта доўгая ці збілася ў лямец, смярдзючая, часта поўная лічынак мух — авечкі былі самыя розныя, але ўсе мерыносы, а значыць,абраслі воўнай ад носа да капытоў, і ва ўсіх няроўная, тонкая, далікатная скура, яна слізгае пад пальцамі, як прамасленая папера.

He, Люк не меў нічога супраць самой работы і чым больш аддаваўся працы, тым радасней яму рабілася; адно толькі прыкра было — тлум, смурод, немагчымасць вырвацца хоць на хвілінку на свежае паветра. Памяшканне стрыгальні — сапраўднае пекла, горшага месца на зямлі не знойдзеш. I ён цвёрда вырашыў самому стаць гаспадаром-заправілам, паходжваць узад і ўперад перад радамі стрыгалёў, што сагнуліся ледзь не да самага насцілу, і сачыць, як з-пад іх шпаркіх, спрытных і ўмелых рук стужкамі ляціць руно, якому ён гаспадар.

Сядзіць гаспадар у крэсле лазовым

I сочыць за ўсімі вокам суровым.

Так пяецца ў старой песні стрыгалёў, і вось такім гаспадаром і наважыў стаць Люк О’Ніл. Важным гаспадаром, шышкай, землеўласнікам і авечкаводам. Увесь век надрывацца стрыгалём, каб сагнулася спіна і рукі сталі непамерна доўгія, не, няхай міне яго гэтая доля; ён хоча працаваць сабе на ўцеху на вольным паветры і каб грошы цяклі да яго ракой. Ён не кідаў працы ў стрыгальнях толькі ў разліку, што зробіцца звышмайстрам, адным са жменькі непераўзыдзеных майстроў, што ўмудраюцца вузкімі «яшчаркамі» астрыгчы больш за тры сотні мерыносаў у дзень, і ўсіх — строга па стандарту. Такія ўмельцы нярэдка ідуць у заклад, колькі паспеюць пастрыгчы авечак за дзень, і выйграюць немалыя грошы ў дадатак да заробку. На бяду, крыху завысокі ростам, Люк траціў лішнія долі секунды, калі нахіляўся да авечак, і гэта перашкодзіла яму выбіцца з першакласных майстроў у звышмайстры.

Тады яго крыху абмежаваны розум пачаў шукаць іншых спосабаў дабіцца жаданай мэты; прыкладна ў гэтую пару яго жыцця ён заўважыў, што падабаецца жанчынам. Першую спробу ён зрабіў, наняўшыся аўчаром у Гнарлунзе, — на гэтай ферме была толькі адна наследніца і прытым досыць маладая і прыгожая. Але, як на тое ліха, яна пад канец аддала перавагу «Помі-навічку», пра чые незвычайныя прыгоды ў гэтым зараснікавым краі ўжо хадзілі легенды. З Гнарлунгі ён пакіраваў у Бінгелі — наняўся аб’язджаць коней, тут ён нацэліўся на немаладую ўжо і непрыгожую наследніцу фермы, якая жыла разам з бацькам-удаўцом. Ён ледзь не заваяваў сэрца і руку нябогі Дот, але ўрэшце яна пакарылася бацькавай волі і выйшла за яшчэ жвавага шасцідзесяцігадовага гаспадара суседняй фермы.

На гэтыя дзве няўдалыя спробы ў яго пайшло больш як тры гады жыцця, і тады ён вырашыў, што траціць па дваццаць месяцаў на кожную спадчынніцу занадта доўга і нудна. Нашмат прыямней блукаць па неабсяжных прасторах краіны, нідзе надоўга не затрымлівацца — шырэйшым стане поле яго пошукаў, і нарэшце можна натрапіць на што-небудзь гожае. I ён са шчырым задавальненнем пачаў пераганяць гурты па дарогах Заходняга Квінсленда ўздоўж Купера-ракі і Дайманціны, да Барку, да Разліву Булу, да самага заходняга краю Новага Паўднёвага Уэльса. Яму стукнула ужо трыццаць — самы час падшукаць сабе курачку, якая б магла знесці яму хоць маленечкае залатое яечка.

Пра Драгеду чулі ўсе, але Люк навастрыў вушы, калі да яго слыху дайшло, што ў гэтым маёнтку ёсць адзіная дачка. Наследніцай яна не будзе, на гэта надзеі няма, але ёй, можа, дадуць у пасаг якую сціплую сотню тысяч акраў дзе-небудзь каля Кайнуны ці Уінтана. Вакол Джылі месцы добрыя, але на густ Люка занадта цесныя і лясістыя. Яго вабілі неаглядныя прасторы і далі Заходняга Квінсленда, трава там — да самага гарызонту, няма ёй канца, а пра дрэвы толькі туманна ўспамінаеш, што так, ёсць нешта такое недзе там, на ўсходзе. А тут трава, трава, куды ні кінь вокам, і няма ёй канца-краю — калі пашанцуе, можна пракарміць па авечцы на кожныя дзесяць акраў сваёй зямлі. Бо часам бывае і так, што нідзе ні травінкі, адна голая роўная пустыня, патрэсканы, зняможаны ад смагі чарназём. Трава, сонца, спёка і мухі—вось рай, пра які марыў Люк О’Ніл: у кожнага свой рай.

Ён падрабязна распытаў пра Драгеду ў Джымі Стронга, агента па продажы рухомай і нерухомай маёмасці, таго самага, што прывёз яго туды ў першы дзень, і Джымі нанёс яму жорсткі ўдар, сказаўшы, што сапраўдны ўладальнік Драгеды — каталіцкая царква. Але цяпер Люк ужо ведаў: нявесту — наследніцу багатага маёнтка сустрэнеш не часта, і, калі Джымі Стронг дадаў, што ў гэтай адзінай дачкі ёсць кругленькая сума на рахунку ў банку і шмат братоў, якія душы ў ёй не чуюць, ён вырашыў дзейнічаць, як задумана.

Хоць Люк даўно паставіў сабе мэту — займець сто тысяч акраў зямлі дзе-небудзь каля Кайнуны ці Уінтана і ўпарта гэтага дамагаўся, але ў глыбіні душы звонкую манету ён любіў куды мацней, чым усё, што на яе ўрэшце можна купіць; не ўладанне зямлёй так моцна вабіла яго і не затоеныя ў ёй сілы, а акуратныя рады лічбаў, што пачнуць расці і множыцца на рахунку ў банку, заведзеным на яго імя. He земляў Гнарлунгі ці Бінгелі так прагнуў Люк, a іхняй вартасці ў звонкай манеце. Чалавек, які сапраўды імкнецца стаць гаспадаром-заправілам, не дамагаўся б рукі беззямельнай Мэгі Кліры. I такога чалавека не поўніла б, як Люка, фізічная асалода ад цяжкай працы.

Вечар танцаў у Джылі, у Зале ўзвіжання, быў трынаццаты, на які Люк павёз Мэгі за трынаццаць месяцаў. Якім чынам ён дазнаваўся, дзе яны адбудуцца, і як умудраўся здабываць запрашэнні, Мэгі па прастаце сардэчнай не здагадвалася, але рэгулярна кожную суботу ён прасіў у Боба ключы ад «ролс-ройса» і вёз яе іншы раз за паўтары сотні міль.

Ноч выдалася халодная, бязмесячная. Мэгі стаяла каля паркана, пазірала на змрочны краявід, адчуваючы, як пад нагамі пахрумствае заінелая трава. Набліжалася зіма. Люк абняў Мэгі адной рукой, прыхінуў да сябе.

— Вы замерзлі, — сказаў ён. — Зараз я адвязу вас дамоў.

— He, нічога, цяпер мне цяплей, — адказала Мэгі, амаль стаіўшы дыханне.

Яна адчула ў Лгоку перамену, нешта новае ў яго руцэ, якая лёгенька, нібы абыякава прытрымлівала яе за плечы. Але як прыемна прытуляцца да яго, адчуваць цеплыню яго цела, скроенага інакш, чым яе ўласнае. I раптам нават праз свой тоўсты джэмпер яна пачула, як далонь яго пачала асцярожна, выпрабавальна, нешырокімі кругамі ласкава пагладжваць ёй спіну. Калі б у гэтае імгненне яна сказала, што ёй холадна, ён адразу перастаў бы, калі прамаўчаць, ён зразумее гэта як маўклівы дазвол. Мэгі была маладая, ёй вельмі хацелася па-сапраўднаму адчуць смак кахання. Ён адзіны мужчына, акрамя, вядома, айца Ральфа, да якога яе вабіць, дык чаму ж не паспытаць і яго пацалункаў? Няхай толькі яны будуць не такія! Няхай не напамінаюць ёй пацалункаў айца Ральфа! Люк зразумеў яе маўчанне як знак згоды, узяў Мэгі свабоднай рукой за плячо, нахіліў да яе галаву. I гэта вось так адчуваеш чужыя губы? Яны проста націскаюць на твае, толькі і ўсяго! А як прынята паказваць, што табе прыемна? Мэгі лёгенька варухнула губамі і адразу пашкадавала. Люк мацней прыціснуўся да іх сваімі, раскрыў рот, зубамі і языком рассунуў ёй вусны, правёў языком глыбока ў роце. Фу, як агідна! Чаму яна адчувала зусім іншае, калі яе цалаваў Ральф? Тады пацалункі не здаліся ёй такімі мокрымі і крыху нават моташнымі, тады яна зусім ні пра што не думала, проста адчынялася яму, як шкатулка, калі ўмелая рука націскае на патайную спружынку. Што гэта ён робіць? Чаму ўсё цела яе страпянулася і горнецца да яго, хоць розумам яна адчайна хоча вырвацца?