Эн калацілася ад злосці, заўсёды пакорныя карыя вочы гарэлі гневам.
— Я чытала ў «Брысбен мэйл», Аўстралія займае першае месца ў цывілізаваным свеце па колькасці кінутых жонак, вы ведаеце гэта? Толькі ў гэтым мы і апярэдзілі ўсе краіны, нішто сабе рэкорд, ёсць чым ганарыцца!
— Асцеражней, Эні, я ж не кінуў Мэг, яна цэлая і здаровая і не памірае з голаду. Чаго вы раз’юшыліся?
— Мне моташна глядзець, як вы абыходзіцеся з жонкаю, вось чаго! Дзеля ўсяго святога, Люк, станьце нарэшце сталым чалавекам, успомніце хоць на нейкі час пра свае абавязкі! У вас жонка і дзіця. Дайце ім хату, будзьце мужам і бацькам, а не чужым дзядзькам, ліха на вас!
— Зраблю, усё зраблю! Толькі не цяпер, мне трэба яшчэ гадкоў два для пэўнасці папрацаваць на плантацыі. He хачу я жыць на грошы Мэг, а так яно выйдзе, калі не пачакаць лепшага часу.
Эн пагардліва скрывіла губы.
— А, сабачая брахня! Вы ж з ёю жаніліся з-за грошай, што, няпраўда?
Загарэлы Люкаў твар густа, плямамі, пачырванеў. He гледзячы на Эн, ён сказаў:
— Ну, праўда, я пра грошы таксама думаў, а толькі ажаніўся таму, што яна мне болей за ўсіх падабалася.
— Падабалася! Ды вы яе любілі?!
— Любоў! Што гэта за штука такая — любоў? Выдумкі, бабскія казкі, вось і ўсё. — Ён адвярнуўся ад калыскі, ад дзіўных вачэй, якія амаль палохалі: хто ведае, можа, з такімі вачыма і малое дзіця разумее ўсё, што пры ім гавораць. — Кончылі вы мяне прабіраць? Тады скажыце, калі ласка, дзе Мэг?
— Яна была хворая. Я выправіла яе трохі адпачыць. Ды не палохайцеся вы, не на вашы грошы! Я спадзявалася вас угаварыць, каб вы паехалі да яе, але, відаць, на гэта няма чаго спадзявацца.
— I думаць няма чаго. Мы з Арнэ сёння едзем у Сідней.
— Што сказаць Мэгі, калі яна вернецца?
Ён паціснуў плячамі, яму да смерці хацелася хутчэй змыцца.
— Што хочаце, тое і кажыце. Скажыце, няхай яшчэ трохі пацерпіць. Цяпер, калі ўжо ёй спатрэбіліся дзеці, я не супраць мець сына.
Апіраючыся аб сцяну, Эн падышла да плеценай калыскі, выняла малую, з цяжкасцю дабралася да ложка і села. Люк і не спрабаваў ёй памагчы ці ўзяць дзіця на рукі, здавалася, ён баіцца дачкі.
— Выбірайцеся, Люк! Вы не вартыя таго, што ў вас ёсць. Мне брыдка на вас глядзець. Выбірайцеся да вашага акаяннага Арнэ і праклятага трысця і гніце там спіну колькі ўлезе!
На парозе ён прыпыніўся.
— Як яе назвалі? Я забыўся.
— Джасціна, Джасціна, яе завуць Джасціна!
— Кепскае імя, — сказаў Люк і выйшаў.
Эн паклала дзяўчынку на ложак і залілася слязамі. Хай будуць праклятыя мужчыны, усе мужчыны, апрача Людвіга! Можа, Людвіг таму і ўмее любіць, што ён амаль па-жаноцку пяшчотны і чулы? Можа, Люк праўду кажа і любоў — проста выдумка, бабскія казкі? Ці любіць здольныя толькі жанчыны ды тыя мужчыны, у якіх ёсць нешта жаноцкае? Hi адной жанчыне не ўтрымаць Люка, ні адна і не магла яго ўтрымаць. Таго, што яму трэба, жанчына даць не можа.
Аднак на другі дзень Эн супакоілася і ўжо не думала, што дарэмна старалася. Раніцаю прыйшла ўцешная паштоўка ад Мэгі: ёй так падабаецца востраў Матлак і яна ўжо зусім здаровая! Значыць, гэтая задума дала карысць. Мэгі адчувае сябе лепей. Яна вернецца, калі аціхнуць мусоны, і ў яе хопіць сілы жыць далей. Але Эн вырашыла не расказваць ёй пра размову з Люкам.
Дык вось, Аннунцыята, ва ўжытку Нэнсі, вынесла Джасціну на веранду. Эн прычыкільгала за ёю, прыхапіўшы зубамі кошык, дзе ляжала ўсё, што трэба дзіцяці, — пялёнкі на змену, каробачка з талькам, цацкі. Яна села ў плеценае крэсла, узяла ў Нэнсі малую і стала паіць з пляшачкі падагрэтаю малочнаю сумессю. Гэта добра, і жыць добра; яна зрабіла ўсё магчымае, каб наставіць на розум Люка, і калі гэта не ўдалося, што ж, затое Мэгі з Джасцінаю даўжэй пажывуць у Хімельхоху. Няма сумнення, нарэшце Мэгі зразумее, што няма ніякае надзеі зберагчы чалавечыя адносіны з Люкам, і тады яна вернецца ў Драгеду. Але Эн думала пра гэты дзень з жахам.
Чырвоны спартыўны аўтамабіль на шалёнай хуткасці павярнуў з данглаўскай дарогі і цяпер падымаўся ўгору; гэта была навюсенькая і вельмі раскошная англійская машына з палоскамі скуры на капоце, яна так і ззяла пунсовым лакам і серабром выхлапных труб. He адразу Эн пазнала, хто, прыгнуўшыся, вылез з нізкіх адчыненых дзверцаў, бо на ім было звычайнае летняе адзенне жыхароў Паўночнага Квінсленда — адны толькі шорты. Такі прыгожы! — падумала Эн, пахвальна азіраючы госця, а ён падымаўся да яе, пераскокваючы цераз дзве прыступкі, і ў яе варухнуўся цьмяны ўспамін. Шкада, што Людвіг так многа есць, куды здаравей было б не паўнець, вунь у якой выдатнай форме гэты прыгажун. I таксама ж не хлопчык, скроні зусім сярэбраныя, але такога зграбнага секара я яшчэ не бачыла.
I толькі сустрэўшы спакойны, незалежны пагляд прыезджага, яна зразумела, хто перад ёю.
— Божа! — Яна выпусціла пляшачку.
Ён падняў пляшачку, падаў ёй і прыпёрся да парэнчаў на верандзе напроці яе крэсла.
— Нічога, — сказаў ён, — соска да падлогі не дакранулася, можаце спакойна даць яе дзіцяці.
Малая, у якой адабралі яду, якраз трывожна закруцілася, Эн усунула ёй соску і нарэшце перавяла дух.
— Вось дык нечаканасць, ваша праасвяшчэнства! — Яна акінула яго насмешлівым паглядам. — Праўду кажучы, цяпер вы не вельмі падобныя на архіепіскапа. Зрэшты, і раней не надта былі падобныя, нават у належным адзенні. Мне заўсёды здавалася, што архіепіскапы, да якой бы царквы яны ні належалі, — тоўстыя і самазадаволеныя.
— У гэтую хвіліну я не архіепіскап, а ўсяго толькі свяшчэннік, які сумленна зарабіў магчымасць адпачыць, так што завіце мяне проста Ральф. А гэта і ёсць малютка, якая прычыніла Мэгі гэтулькі пакуты, калі я тут быў Miнулы раз? Можна мне ўзяць яе на рукі? Думаю, што змагу трымаць пляшачку так, як трэба.
Ён усеўся ў крэсла побач з Эн, абыякава закінуў нагу на нагу, узяў дзіця і пляшачку, і кармленне прадаўжалася.
— Значыць, Мэгі назвала дачку Джасцінаю?
— Ага.
— Імя мне падабаецца. He, вы толькі паглядзіце, якога колеру ў яе валасы! Уся ў дзеда.
— Вось і Мэгі тое самае гаворыць. Спадзяюся, калі малая падрасце, яе не абсыплюць вяснушкі, але гэта, ведама, можа здарыцца.
— Ну, Мэгі таксама ж рыжая, а ў яе ніякіх вяснушак няма. Праўда, скура ў Мэгі другога колеру і матавая. — Ён паставіў пустую бутэлечку на падлогу, пасадзіў дзяўчынку на калена да сябе тварам, прыгнуў яе нібыта ў паклоне і стаў моцна, мерна расціраць ёй спінку. — Сярод іншых абавязкаў мне трэба часта бываць у каталіцкіх сіроцкіх прытулках, так што я спрактыкаваная нянька. Маці Ганзага, якая загадвае маім любімым прытулкам, кажа, што гэта найлепшы спосаб збавіць дзіця ад адрыжкі. Калі проста прыхінуць дзіця да пляча, яно вельмі мала нахіліцца наперад, газы лёгка не адыходзяць, а ўжо калі падымаюцца, дык з імі дзіця адлівае і многа малака. А вось пры такім спосабе яно перагнулася ў поясе, малаку стварылася перашкода, а газы адыходзяць. — Нібыта пацвярджаючы гэта, Джасціна некалькі разоў модна ікнула, але нічога, што з’ела, не адлілося. Ральф засмяяўся, яшчэ пацёр ёй спінку і, калі за гэтым нічога болей не адбылося, зручна прыладзіў дзяўчынку на сагнутай руцэ. — Такія дзіўныя, чараўнічыя вочы! Прыгожыя, праўда? Ну ясна, яна ж дачка Мэгі, як ёй не быць незвычайным дзіцем.
— He тое каб я старалася перавесці размову, але вы былі б добрым бацькам, айцец Ральф.
— Я люблю дзяцей, і зусім маленькіх, заўсёды любіў. Мне намнога лягчэй цешыцца з дзяцей, бо пры гэтым мне не дакучаюць ніякія непрыемныя бацькоўскія абавязкі.
— He ў гэтым справа, проста вы — як Людвіг. У вас у характары ёсць нешта жаноцкае.
Джасціна, звычайна нелюдзімая, адказвала яму сімпатыяй — яна заснула ў яго на руках. Ральф паклаў яе зручней і выцягнуў з кішэні пачак «Кэпстэн».