KROGSTAD. Sinjorino Helmer, evidente vi ne havas iun klaran ideon, pri la ago je kiu vi kulpiĝis. Sed mi povas ekspliki al vi, ke tio, kion mi iam faris, ne estis pli grava nek pli malbona; kaj tio detruis mian tutan civitanan staton.
NORA. Vi? Vi volas kredigi al mi, ke vi estus farinta ion tiom kuraĝan por savi la vivon de via edzino?
KROGSTAD. La leĝoj ne demandas pri motivoj.
NORA. Do estas ja tre malbonaj leĝoj.
KROGSTAD. Ĉu malbonaj aŭ ne, — se mi prezentos tiun paperon en la tribunalo, vi estos kondamnata laŭ la leĝoj.
NORA. Mi tute ne kredas. Filino ne rajtus protekti kontraŭ timo kaj zorgo sian maljunan morte malsanan patron? Edzino ne rajtus savi la vivon de sia edzo? Mi ne scias profunde la leĝojn; tamen mi estas certa, ke ie ili decidas ke tio estas permesita. Kaj pri tio vi nenion scias, vi, kiu estas juristo? Vi verŝajne estas malbona juristo, sinjoro Krogstad.
KROGSTAD. Mi eble estas. Sed negocojn tiajn, kiajn ni havas kune, — tiujn vi certe kredas, ke mi komprenas? Bone. Faru kiel al vi plaĉas. Sed tion mi diras al vi: se mi duan fojon estos forpelita, vi min akompanu.
(Li salutas kaj eliras tra la antaŭĉambro)
NORA (dum tempo pensante; ĵetskuas la kapon). Ho jen! — Voli min timigi! Tiel naiva mi ne estas. (komencas ordigi la vestojn de la infanoj; baldaŭ ĉesas) Sed? — Ne, sed estas ja neeble! Mi agis el amo!
INFANOJ (ĉe la pordo maldekstre). Panjo, la fremda viro eliris tra la pordego.
NORA. Jes, jes, mi scias. Sed ne parolu al iu ajn pri tiu fremda viro. Ĉu vi aŭdas? Eĉ ne al paĉjo!
INFANOJ. Ne, panjo; sed nun ni ankoraŭ ludu?
NORA. Ne, ne; ne nun.
INFANOJ. Ho, tamen panjo, vi ja promesis.
NORA. Jes, sed mi ne povas nun. Eniru. Mi havas tiom farendan. Eniru, eniru, karaj dolĉaj infanoj.
(ŝi ŝovas ilin milde en la apudan ĉambron, kaj fermas la pordon post ili.)
NORA (eksidas sur la sofon, prenas brodlaboron, kaj faras kelkajn kudrerojn, sed baldaŭ haltas). Ne! (forĵetas la brodaĵon, ekstaras, iras al la antaŭĉambra pordo kaj vokas:) Helene! enportu al mi la Jularbon. (iras al la maldekstra tablo kaj malfermas la tirkeston; denove haltas) Ne, sed estas ja tute neeble!
ĈAMBRISTINO (kun la Jularbo). Kien mi metu ĝin, sinjorino?
NORA. Tien; meze sur la plankon.
ĈAMBRISTINO. Ĉu mi alportu ion kroman?
NORA. Ne, dankon; mi havas, kion mi bezonas.
(La ĉambristino, kiu jam demetis la arbon, eliras.)
NORA (dum ŝi ornamas la arbon). Tie estu kandeloj — kaj tie floroj. — La abomena homo! Babilaĉo! Estas nenio ĝena. La Jularbo estu belega. Mi faros ĉion, kion vi ŝatos, Torvald; — mi kantos por vi, dancos por vi –
(Helmer, kun paketo da dokumentoj sub la brako, eniras el ekstere)
NORA. Ah, — vi jam revenas?
HELMER. Jes. Ĉu iu vizitis?
NORA. Ĉi tie? Ne.
HELMER. Strange. Mi vidis Krogstad eliri tra la pordego.
NORA. Ĉu? Ho jes, vere, Krogstad envenis momenton.
HELMER. Nora, mi povas vidi laŭ via vizaĝo, ke li vizitis vin, kaj petis, ke vi parolu favore por li.
NORA. Jes.
HELMER. Kaj tion vi farus kvazaŭ laŭ propra instigo, ĉu? Kaj vi devus kaŝi por mi, ke li estis ĉi tie. Ankaŭ pri tio li petis?
NORA. Jes, Torvald; sed –
HELMER. Nora, Nora, kaj en tio vi povis partopreni? Interparoli kun tia homo, kaj doni al li ian promeson! Kaj aldone diri al mi mensogon!
NORA. Mensogon?
HELMER. Vi diris, ke neniu estis ĉi tie, — ĉu ne? (minacas per la fingro) Tion neniam plu mia eta kantbirdo faru. Kantbirdo devas kanti per pura beko; neniam falsajn tonojn. (prenas ŝin ĉirkaŭ la talion) Ĉu ne tiel estu? Jes ja, mi ja sciis. (lasas ŝin) Kaj nun ne pli pri tio. (sidigas sin apud la fornon) Ah, kiel hejmece estas. (foliumas siajn dokumentojn)
NORA (okupata pri la Jularbo; post mallonge). Torvald!
HELMER. Jes.
NORA. Mi ege antaŭĝuas la kostumobalon ĉe geamikoj Stenborg postmorgaŭ.
HELMER. Kaj mi estas senmezure scivolema vidi per kio vi surprizos min.
NORA. Ho, tiu stulta kaprico.
HELMER. Nu?
NORA. Mi ne povas ion taŭgan elpensi; ĉio aspektas tiel stulte, tiel sensignife.
HELMER. Ĉu Nonjo atingis tiun rekonon?
NORA (malantaŭ lia seĝo, la brakojn sur la seĝodorso). Ĉu vi estas tre okupata, Torvald?
HELMER. Nu –
NORA. Kiaj paperoj estas tiuj?
HELMER. Bankaferoj.
NORA. Jam nun?
HELMER. Mi igis la eksiĝantan estraron rajtigi min fari la necesajn ŝanĝojn en la personaro kaj en la dispozicia plano. Por tio mi devas uzi la Julsemajnon. Mi deziras ĉion ordigi ĝis novjaro.
NORA. Do estas tial ke tiu povra Krogstad –
HELMER. Hm.
NORA (daŭre apogata al la seĝodorso; malrapide taŭzante liajn nukharojn). Se vi ne estus tiom okupata, mi estus petinta vin pri ege granda servo, Torvald.
HELMER. Diru. Kio estus?
NORA. Estas ja neniu, kiu havas tiel delikatan guston kiel vi. Mi ege dezirus aspekti bele en la kostumobalo. Torvald, eble vi povus helpi min kaj decidi, kion mi prezentu, kaj kia estu mia kostumo?
HELMER. Jen, jen; la obstinulineto serĉas savonton?
NORA. Jes, Torvald, mi neniel progresas sen via helpo.
HELMER. Bone, bone; mi pensos pri la afero; ni trovos solvon.
NORA. Ho, kiom bona vi estas. (iras al la Jularbo; paŭzo) Kiel bele la ruĝaj floroj aspektas. — Sed diru, ĉu vere estas tiom fia, la ago pri kiu Krogstad kulpiĝis?
HELMER. Skribis falsajn nomojn. Vi ne distingas, kion tio signifas?
NORA. Eble li tion faris pro mizero?
HELMER. Eble, aŭ, kiel multaj faras, senprudente. Mi ne estas tiel senkora, ke mi senplue kondamnus homon pro tia unusola ago.
NORA. Ne, vere ne, Torvald?
HELMER. Multaj povas morale rehonorigi sin, se ili malkaŝe konfesas sian kulpon kaj akceptas sian punon.
NORA. Punon?
HELMER. Sed tiun vojon Krogstad ne iris; li trahelpis sin per ruza artifiko; kaj estas tio, kio morale detruis lin.
NORA. Vi kredas, ke fariĝus?
HELMER. Pensu nur, kiel tia kulpokonscia homo devas mensogi kaj hipokriti kaj simuli al ĉiuj flankoj, kaj montri maskon antaŭ siaj plej proksimaj, eĉ antaŭ sia propra edzino kaj siaj propraj infanoj. Kaj tio koncerne la infanojn, tio estas la plej terura, Nora.
NORA. Kial?
HELMER. Ĉar tia haladza etoso de mensogo enkondukas infekton kaj malsanojn en la vivon de tuta hejmo. Ĉiuj enspiroj de la infanoj en tia hejmo estas plenaj de ĝermoj por io fia.
NORA (pli proksime malantaŭ li). Kaj pri tio vi estas tute certa?
HELMER. Kara mia, tion mi sufiĉe ofte spertis kiel advokato. Preskaŭ ĉiuj frue koruptitaj homoj havis mensogantajn patrinojn.
NORA. Kial ĝuste — patrinojn?
HELMER. Devenas plej ofte de la patrinoj; sed patroj kompreneble influas en la sama direkto; tion tre bone scias ĉiu juristo. Kaj tamen tiu Krogstad dum jaroj en sia hejmo venenigis siajn proprajn infanojn en mensogo kaj simulo; tial mi nomas lin morale koruptita. (etendas al ŝi la manojn) Tial, mia dolĉa Nonja promesu al mi ne pledi por li. Vian manon pri tio! Nu do, kio estas? Donu al mi la manon! Jen bone. Do decidite. Mi certigas al vi, ke ne eblus labori kune kun li; mi fakte sentas korpan malsanon en la ĉeesto de tiaj homoj.
NORA (tiras al si la manon, kaj iras al la alia flanko de la Jularbo). Kiom varme estas. Kaj mi, kiu havas tiom por fari.
HELMER (ekstaras kaj kolektas siajn dokumentojn). Nu, mi devas ja provi tralegi iom de tiuj dokumentoj antaŭ ol iri al la tablo. Ankaŭ vian kostumon mi devas pripensi. Kaj krome mi havas preta ion por pendigi en orpapero sur la Jularbo. (metas la manon sur ŝian kapon) Ho vi, mia benita kantbirdeto. (Li iras en sian ĉambron kaj fermas la pordon post si.)