За сцяной леснічоўкі спакойна і мройна гаманіў пракаветны лес. Высозныя патрыярхі-дубы дзяліліся з намі сваёй адвечнай тайнай...
Мы разумелі іх мову.
Яны непакоіліся і клапаціліся пра нас...
Мы перажывалі сваё новае, і невядома, ці апошняе, перараджэнне...
Кактэбель, жнівень 1992
Ахутавана
Кніга другая —
прытча аб мроях
1...
Адкуль прыйшлі да мяне гэтыя радкі, я не ведаў.
Яны нарадзіліся самі, без майго жадання. Пісаць іх я не збіраўся, толькі ў думках нашэптваў словы. Падумалася: а мо хто падслухаў мае радкі і паклаў іх на паперу. Але хто?
Верш я знайшоў у сваім стале. Замок у мяне быў адмысловы, і ніхто не мог адкрыць шуфлядку. Раніцай, калі адкрыў яе, убачыў зверху жоўты аркушык паперы. Чатыры радкі былі напісаны невядомым мне чарнілам.
Непакоіла хіба адна думка — хто вадзіў маёй рукою? Ці не ты, Ойча? Усёмагутны і Ўсёмогучы Божа! Калі ж я пачаў першыя радкі, памажы дапісаць астатнія. Толькі на Цябе мая надзея...
...каханая, як цяжка без цябе...
З маіх душэўных нетрыскаў не выходзіў нясцерпны боль.
Мне не было вядома, калі ён нарадзіўся.
Мройна памятаўся нядаўні сон. Каляровы сон. Ён прыходзіў да мяне не раз і раней. Бачыўся адзін і той жа малюнак: зялёна-ружовы, у кветках, луг; крумканне жаб і гудзенне пчол; малочная квецень вішанніку... Адмысловыя пялёсткавыя карункі на маіх вачах пачыналі ажываць, надзімацца, і тады яны адрываліся ад галін і імкнулі ў блакіт неба, каб стаць аблокамі і далучыцца да іншых...
І вось з гэтага казачнага хараства — з гукаў і пахаў вясны, з маіх думак і жаданняў, з майго трызнення і радасці прадчування ўзнікаеш ты, нараджаючыся з небыцця, з нічога. Ты крочыш мне насустрач — жаданая і казачная, расхінаеш, бы крылы, рукі — ці то хочаш узляцець з гэтага дзівоснага лугу ў бездань неба, ці то імкнешся да мяне, каб агарнуць сваёй пяшчотай...
Ты не прыйшла на сустрэчу на другі, і трэці, і чацвёрты дзень... Штовечар я наведваўся на нашае месца сустрэчы, чакаў да поўначы тыдзень і другі, але ты не з'яўлялася.
Ведаў, што вельмі завінаваціўся перад табою. Пакрыўдзіў неасцярожным словам, параніў позіркам тваё сэрца. Не ведаў, якім чынам выправіць памылку, чым і як замаліць сваю віну.
Ад невядомасці ў мяне разрывалася сэрца.
Я думкава дасылаў табе словы роспачы, пытаўся ў Бога, чаму ты так жорстка абышлася са мною. Не верылася, што больш ніколі не ступіш крок насустрач...
Потым быў вымушаны ляцець самалётам на Кіеў. У камандзіроўку. Мяне цікавілі матэрыялы ў архівах, што тычыліся Вялікага Княства Ліцвінскага.
Мо за гэты час ты і прыходзіла, не ведаю...
Праз тыдзень я вяртаўся на «ТУ-104» дадому...
Таму не паверыў, калі ты з'явілася перада мною ў мройным тумане. Перакананы быў — прывід.
Але міжволі раблю некалькі крокаў табе насустрач і гэтак жа ўскідваю рукі, каб злавіць цябе, атуліць і ніколі ўжо не выпускаць са сваіх рук, упусціць у сваё сэрца і не выпускаць больш на волю... Хацелася зрабіць цябе вязнем замка Кахання, сваёю ўласнасцю, сваім дарагім і неацэнным прыватным шчасцем. Памятаю ж: у хвіліны свайго найвышэйшага ўзлёту душы ты, перапоўненая жаноцкасцю і асалодай, прамовіла:
— Я тваё кацянятка, якое заўсёды будзе вуркатаць табе над вухам і прыносіць толькі радасць...
Ты памкнулася мне насустрач. Неяк лёгка адарвалася ад зямлі і ўжо не ішла, а ляцела, бязважкая, — і трапіла акурат у мае абдымкі. Але я не паспяваю прытуліць да сябе — во дзіва! — ты прайшла скрозь мяне. Твае ногі прайшлі праз мае ногі, рукі — праз рукі, галава — праз галаву. Толькі два сэрцы не сустрэліся адно з адным: палавінка твайго засталася ў маёй грудзіне, а мая палавінка засталася ў цябе...
Твае косы аксамітным шлейфам яшчэ доўга абвівалі мае грудзі, плечы і шыю, калолі нябачнымі іголкамі... Ці то ты сама, ці то шолах тваіх кос шапталі нейкае загадкавае для мяне слова:
— Ахута... вана... ахутавана!..
Я сілюся паўтарыць гэтае дзіўнае слова — як быццам хто прымушаў тое рабіць, — але мае губы не варушацца, яны здранцвелі і зрабіліся нежывыя — як і не мае, як быццам дакторка Перліна зрабіла мне ўкол-замарозку, каб палячыць хворы зуб, і навакаін скаваў мне язык...
«Аху... та... ва... аааа» — паўтараў толькі думкава, запомніўшы гэтае загадкавае і чароўнае слова.