“Не думаю, што ёсць асаблівыя праблемы з узаемнай індэнтыфікацыяй, — не згадзіўся я, — павінны ж існаваць, у рэшцерэшт, нейкія тэсты, ну, прыкладам, здольнасць ці няздольнасць да абстрагавання, рэакцыя на небяспеку, альбо нават узровень болевага парога ці яшчэ нешта, хоць бы і знешнія прыкметы: іх жа можна прыгадаць шмат.” “Якія, цікава? Назавіце хоць пару”, — усміхнуўся Маркус. “Пабудова чэрапа, вугал, мышцы і асобныя фрагменты твару, іх размеркаванне і спалучэнне. Аднойчы мне трапіла кніга Ламброза — старажытнага даследчыка ў гэтай галіне. Там шмат цікавага”.
“Людзей-ценяў” — большасць, а нам бракуе адзінства. Калі, згодна з вашымі доследамі, адсотак поўнасцю прасімуляваных нязменны, то яго колькасць можа такой стала заставацца, а вось “людзі-цені” размнажаюцца больш паспяхова і, маю падазрэнне, запраграмаваныя на агрэсію супраць першых. Па адзіночцы нас панішчаць, Берташ.”
Я падумаў і сказаў, што даўно стаў раўнадушны да ўсяго гэтага і нават да тых, каго ненавіджу і лічу “людзьмі-ценямі”, да іх не тое што не вартымі жалю, а цалкам ідыёцкімі захапленнямі, іх верай у нешта, альбо бязвер’ем, іх спадзяваннямі на нейкае шчасце, іх самаўпэўненасцю, іх псеўдатаямнічай і псеўдавелічнай душой, любовямі і пакутамі, а па сутнасці варушэннем чарвякоў у гноі.
“Я вас разумею, але вам усё-такі варта неяк вызначыцца. Хоць на пэўны час.” “Да чаго вы хіліце?” “Хіба — не здагадваецеся?” “Спадзяюся, вы не збіраецеся змяніць гэты свет, Маркус?” “На жаль, такое немагчыма. А вось разам — мы хоць і невялікая, а сіла.” “Чаму тады нас паменшала, Маркус? Так будзе і далей, пакуль не заб’юць ці ўпакуюць у лагер апошняга. Я не даю веры, што мы тут уцалеем. Мяркую, па адзіночцы ў кожнага шанцаў больш. Тым больш, я па-вашаму, наламаў дроў”.
“Ваша воля. Але, вы пашкадуеце.” “Тут нешта рыхтуецца. Я адчуваю небяспеку.”
Мой суразмоўца спахмурнеў.
“Так, згодны. Яе ўжо можна акрэсліць. Толькі яшчэ не ведаю, з якога боку чакаць.” “Рады бы застацца тут з вамі, але абставіны няўмольныя, вы ж бачыце, што я гразну тут усё глыбей, нібы ў багне. Бывайце, Маркус”.
Мы развіталіся, і я пайшоў. На душы ў мяне было пуста і брыдка.
empty 28.
У сувязі з арыштам пастара Себасцьяна і Юліуса Гарматы нашыя намеры правесці эксгумацыю і выявіць упыра больш нельга было адкладваць. Але, як толькі я з’явіўся да свайго часовага жытла, то ўбачыў ля брамы паштара-самакатчыка, які ўручыў мне канверт са штэмпелем мясцовага муніцыпалітэта. Паштар быў зусім малады, з прыкметамі мікрацэфаліі, і я не стаў яго ні пра што распытваць, рассудзіўшы, што гэта дарэмны занятак. Урэшце, у канверце аказалася позва. Мне прапаноўвалася неадкладна зайсці ў казённае месца, дзе прайсці рэгістрацыю і, да таго ж, пажадана мець пры сабе план па ачыстцы вакол паселішча некалькіх гектараў зямель звалкі ад смецця..
Пасля нядоўгага роздуму я вырашыў аформіць рэгістрацыйныя паперы, набыць, такім чынам, хоць на пару дзён нейкую псеўдалегальнасць і так неабходную мне адтэрміноўку. З гэтай нагоды я, папярэдзіўшы Мойру, і наведаў мясцовы муніцыпалітэт.
Як толькі я зайшоў і за мной з рыпам зачыніліся дзверы, да мяне імкліва пасунулася постаць вартаўніка. Гэта была жаўтаскурая жанчына гадоў сарака, апранутая ў форменную накідку. Чорныя вочы яе на атлусцелым твары, вывучаючы, свідравалі мяне.
“Вы да каго і па якой справе?” — агучыла яна традыцыйнае пытанне і падазрона ўтаропілася ў мяне.
Я сказаў.
У адказ яна няўцямна махнула рукой у бок доўгага калідора, пасля чаго вярнулася на сваё месца: у крэсла за сталом, на якім грувасціліся састарэлы апарат унутранай сувязі і такая-сякая ежа.
Я пайшоў па бязлюдным калідоры, па баках якога адзін за другім мясціліся кабінеты служачых. Ніхто не выходзіў з іх і не заходзіў унутр. У самым канцы я ўбачыў дзверы з акенцам — нечым накшталт невялікай амбразуры з палічкай унізе. Над акенцам вісеў адмысловы слаган: АДНО АКНО — АДНО ВЫРАШЭННЕ
Я зазірнуў у акенца. У глыбіні пакойчыка сядзеў жаўтаскуры таўстун, чорнавалосы і чарнавокі. Скура на яго пульхных шчоках ільснілася ад поту, а лоб быў такі нізкі, што складвалася ўражанне, быццам валасы раслі адразу ад броваў. Таўстун трымаў у руцэ шклянку з напоем ружовага колеру і раз-пораз падносіў яе да роту, каб глынуць. Побач, на паўабарота да яго, сядзела белая дзяўчына са зморшчаным невыразным тварыкам і нешта набірала на камп’ютары старога ўзору.
Я паклаў на палічку перад сабой картку-пасведчанне, позву і сказаў, што хачу зарэгістравацца на часовае прабыванне ў Эдэме, і што сюды я прыбыў з Мегаполіса.