Непажаданых Падзей і заклапочанасць улад асабістай бяспекай не давалі для гэтага рэальных падстаў. Урэшце, я ведаў, што назіраю толькі слабы адбітак незваротных сістэмных з’яў.
Лесу на працягу дзесяткаў кіламетраў ад горада ўжо даўно не існавала, хіба толькі рэдкія таполі мільгалі абапал дарогі. Змрочныя будынкі са шматпавярховых паступова станавіліся ніжэй і ўрэшце ўвогуле ціснуліся да зямлі адным-двума паверхамі. Горы смярдзючага смецця на шматлікіх звалках часам ганяў вецер. Там-сям яго падпальвалі, і тады задушлівы дым імкліва слаўся над дарогай і прасочваўся ў кабіну. Спарахнелыя і напаўзгніўшыя касцякі даўно кінутых на абочынах машын усцілалі шлях.
“Скажы, — раптам спытала Мойра, — калі б паліцыянты пачалі нас затрымліваць, мяне, у прыватнасці, ты пачаў бы страляць?”
Я адказаў, што так, безумоўна, бо ў мінулым удзельнічаў у вайне і ведаю, што ў большасці не-бяспечных выпадкаў усё залежыць ад хуткасці рашэнняў.
“А за якую правіннасць цябе выслалі з горада?”
Я коратка патлумачыў, што нёс у кішэні забароненую старажытную кнігу і мяне здала “штучніца”. Я расказаў пра змест кнігі і ў канцы дадаў, што віды пакаранняў, якія апісвала ў сваім дзённіку фрэйліна Арнгейм, былі ў старажытны час непараўнальна больш жорсткімі. Так, напрыклад, магчымага адступніка прывязвалі на пожаг і жывога вэндзілі над агнём на працягу некалькіх сутак. А то яшчэ саджалі на кол.
“Думаеш, фільтрацыйна-папраўчы лагер лепш?”
Я сказаў, што, вядома, не быў там, але чуў пра яго шмат жахлівага.
“Платон часткова прайшоў праз тое пекла. Яму ўдалося ўцячы.”
Вось яно як, падумаў я. Пэўна, Ёхан Цынк спрычыніўся да тых падзей, няйнакш, але вырашыў даведацца пра ўсё потым.
Я перавёў гутарку ў іншы бок і пацікавіўся ў Мойры, ці чытала яна калі-небудзь кнігі, і калі чы-тала, то якія.
“Так, — адказала яна, — я люблю паэзію і нават часам сама спрабую нешта сачыняць, і мне трапляліся на вочы адпаведныя артэфакты, бо зараз кнігі нішчаць, і прыгожым пісьмом, пэўна, ніхто сур’ёзна не займаецца.”
“Не думаю, — аспрэчыў я, — сапраўды, як калісьці казалі, гэта адзіны від дзейнасці, які дазваляе ў грамадстве спажыўцоў не зарабляць ні граша, не рызыкуючы стаць пасмешышчам, але ўпэўнены, што ўсё роўна таемна кнігі пішуць.”
“А жывапіс? — дадала яна. — Хіба не гінулі ўвесь час у невыноснай галечы вялікія мастакі і вялікія паэты? Няўжо грамадству так цяжка пракарміць гэтых нешматлікіх свяшчэнных скарабеяў?”
Мухам заўсёды будуць нянавісныя павукі, — нявесела ўсміхнуўся я і спытаў: — Дык гэта ты стварыла той самы тэкст пра Эдэм і закінула ў Сеціва, каб потым пераадрасаваць мне?
“Хіба ты не зацікавіўся?”
Раз-пораз я не забываў сачыць за дарогай, бо адгэтуль лічыць сябе ў бяспецы не выпадала, тым больш, што я ўжо быў адказны за жанчыну, якая так нечакана даверылася мне. Засцярога мая не была беспадстаўнай, бо заўсёды існавала верагоднасць нарвацца на бадзяжную банду. Такія банды — звычайна з трохчатырох узброеных чальцоў — цяпер можна неабачліва сустрэць у самых нечаканых месцах: не только на шашы, а і на гравійцы.
Бандыты атакавалі адзінокія ма-шыны, каб завалодаць грузам альбо абрабаваць уладальнікаў аўто і пасажыраў, якіх, як правіла, не пакідалі жывымі. За межамі Мегаполіса паліцыя ўжо даўно не магла даць ім рады.
“І часта ты бываеш у горадзе? — праз паўзу спытаў я ў Мойры. —
Гэта ж рызыкоўна.”
”У мяне ёсць некалькі падробленых даведак, якія даюць дазвол на разавае прабыванне. Толькі цяпер мне трэба засцерагацца, бо яны ўжо сканіравалі з тэлекамер выявы ўсіх падазроных: у гатэлі мяне бачылі разам з Платонам, хоць я і закрывала твар. Урэшце, тут нас наўрад ці падслухоўваюць — зірні, мы едзем пакуль у адзіноце.” “У паселішчы ў цябе ёсць якія блізкія?” “Не. Акрамя сяброў-аднадумцаў. Цяпер будзеш ты.”
А мастак, які распісвае храм, чамусьці хацеў задаць я недарэчнае пытанне, але прамаўчаў.
“Ты любіла Платона?” — замест гэтага не вельмі тактоўна спытаў я.
”Ён быў мне нібы за брата. Паміж намі існавала і плоцевая сувязь.”
“Не варта за яго помсціць. Ты павінна нараджаць дзяцей і забыцца на астатняе.”
Мойра сумна ўсміхнулася, няўцямна паціснула плячыма і загадала мне звярнуць з бальшака. Мы нейкі час ехалі па брукаванцы, якая, пэўна, налічвала больш за сто год, мінулі невялікі ўчастак змешанага лесу з засохлымі, хворымі вершалінамі соснаў, і раптоўна перад намі паўстала паселішча.
“Новы Эдэм,” — сказала Мойра.
3.
Сапраўды, будучыня павінна пужаць нас яшчэ больш, бо самыя вялікія дасягненні цывілізацыі, якімі сёння там-сям па-