Той, хто пазірае на зоркі, перашкаджае небу, уціскаючы апошняе ва ўласнае мяса і касцяк, і называе гэта душою…, бясконцасць пад скураю ў тлене.
Не, чалавек не забыўся, што ў яго няма хваста, таму і не хоча тлець, як звычайная жывёліна. Чалавек прыручыў агонь і ўзганарыўся над братамі сваімі старэйшымі, якія не ўсмакталі неба. І ўжо не тлее чалавек, а палымнее, і агмень яго — гэта мараль яго: разуменне ліха для сябе і дабра для бліжняга.
Пераступі праз мараль і трапіш у вечнасць, дакладней, у свядомасць, бо створыш новае неба для тых, хто дакараў цябе за зямное.
На брудэршафт з Сакратам цыкуту праглынулі і алімпійскія багі, паабапал ад Хрыста, укрыжавалі юдэйства і Рымскую імперыю, на вогнішчах інквізіцыі згарэла і папства, асвяціўшы шлях да Новага Свету.
Нараджаючыся, мараль крычыць бойкамі, войнамі, рэвалюцыямі, тэрорам. Яе бацькі, аскетызм і распуста, абараняюць сваё дзіця астрогамі, шыбеніцамі, гільяцінамі, вогнішчамі… Да яе прызвычайваюцца і, састарэлая да забабонаў, яна памірае ў пакутах, канвульсійна сціскаючы бяззубым ротам за горла маладых і здаровых.
На смак мараль салодка-салёная і плямы яе брудна-бурачнага колеру шурпатымі языкамі злізвае быдла.
А хіба на крыжацкім двуручным мячу не выгравіравана “Пі кроў”? Але жалеза нават вады ўсмактаць не здольна, яно ржавее. Вось вам і чалавек…, на жалезе ён піша аб неіснуючым, а на вадзе аб вечным, а сам губляе свой цень, калі пачынаецца змрок. Ці можа цень быць мераю неба, калі сам чалавек праяўляецца згодна з напісаным аб ім крывёю і прытчаю.
ІІ
…і няма ў чалавека каштоўнасцей, акрамя тых, якія ён здольны забраць з сабою ў магілу. Вось і саромеюцца, двухногія малпы, свайго атрафіраванага за кошт развіцця маралі хваста. “Глядзіце, — паказваючы пальцам на арла ў небе, кпяць двухногія, — як высока залезла гэта пярнатая малпа!” — і складаюць міты, і заганаю для іх памць аб хвасце, якая перашкаджае, яшчэ не памёршы, а ўжо прагнуць вечнага жыцця.
ІІІ
На тым, хто не прыняў хрысціянства, не ляжыць загана першароднага граху і яму няма патрэбы выбіраць з дрэва дабра і ліха, бо на яго баку жыццё і смерць не маюць памяці аб хвасце.
Як цяжка ўзняцца над уласным хвастом і якая патрэбна прага волі да ўлады над тым, што не вісіць на азадку.
Таму сцеражыцеся пустэльнікаў і невідушчых, непісьменных і пішучых; і сцеражыцеся тых, хто ахвяруе грошы, і тых, хто просіць; і сцеражыцеся тых, хто палюе разам з драпежнікамі, і тых, хто пасвіцца сярод авечага статку; і сцеражыцеся заканадаўцаў і носьбітаў звычак, а ідзіце ўслед за ваярамі і паэтамі.
ІV
Чым жыве той, хто забыўся аб уласным хвасце, калі дзеля гэтага прыносіцца ў ахвяру ўсё чалавецтва ў свядомым?
Што пакінеш сабе?
Шкадаванне аб няспраўджаных каханках і дакладнае веданне аб тым, што ад пачатку наканавана быць тым біблейскім камянём, які адкінуты сёння ўбок і якому наканавана паслязаўтра пакласціся ў доннасць асновы мура тае бабілонскае вежы, на якую ніхто так і не ўзнімецца з яе бясконцасці, бо калі нельга праглынуць неба не патрэбна і вежа, якая вядзе ў нішто.
Калі вы нарадзіліся Адамам Міцкевічам...
Міцкевіч быў паэтам
усяго толькі некалькі гадоў,..
... ён жыў і дзейнічаў як палітык, публіцыст, прафесар універсітэта і прарок, скончыў свае дні жаўнерам.
Не давядзі вам Бог нарадзіцца на сумежжы культур, цывілізацый, эпох, у «дзяржаве», ад якой засталася адна назва і «хлопская» гаворка — некалі вялікадзяржаўная мова найбуйнейшай у Еўропе «княскай імперыі», аб чые межы разбіваліся хвалі «сцюдзёнага і цёплага» мораў: у той мясцовасці, якую суседзі з захаду ахрысцілі як Усходнія Крэсы, а суседзі з усходу надалі статус Паўночна-Заходняга краю; сярод таго карэннага народу, які і ўсвядоміць можа сябе толькі «тутэйшым».
Ды яшчэ калі кажуць, што ваш бацька з мазураў, а маці жыдоўка і вы ніяк не «цягнеце» на тутэйшага, а за сваю шляхетнасць трэба змагацца не высакародна - шпагаю ці пісталетам у двубоі, — а ўсімі праўдамі і няпраўдамі ад местачковых да губернскіх і вышэй чынадралаў імперыі «дзвюх сталіц»..,
калі вы спалучаеце ў адной асобе палітыка і мастака-творцу, і, з аднаго боку, вы «асвечаны вальтэр’янец» і цынік, з другога — рамантык і паэт...,
калі, улічваючы вышэй сказанае, ваша каханка аддае перавагу тытулаванаму ваяру-графу і бярэ з ім шлюб, а вы вымушаны працягваць свой радавод згодна з лепшымі традыцыямі «сыноў Ізраіля»...