Дзерваед (падпоўз да яго, перасмыкнуў затвор). На, Сяргей, на! Рабі што хочаш. Гэта не я… Прыклад ударыўся… Само. Бяры страляй… Толькі мяне спачатку, а потым яго… Яно нічога…
Бушцец (раптам усміхнуўся). Дурань ты, партызан… Дурань… Патрымай мяне… Кружацца… Зоркі кружацца…
Дзерваед (прыціскаючы таварыша да сябе). У-уй, гады… Уй, гады!
Бушцец. Баяўся я цябе, дзед… Чаго я цябе баяўся?.. Цяпер глядзі… Цяпер можна… Эх, дзе-ед…
Дзерваед. Ты не гавары, не гавары…
Бушцец (трызніць). Піць… Была маленькая светлая крынічка!.. Люська адбівалася ў ёй… У кароценькім паркалёвым плацці… Каля маіх губ адбівалася… І я п’ю яе валасы, яе вочы, яе кароценькае плацце. П’ю і напіцца не магу… Эх, дзе-ед… (Памірае.)
Дзерваед (прыціскаючы яго да сябе). Яно нічога… Ты засні… Цябе прымуць зоркі… І душа твая змучаная адагрэецца каля іх святла… Адагрэецца… І шмат хто ўспомніць цябе добрым словам… Ты спі… А я пайду… Я далажу… Яно трэба…
Асцярожна паклаў Бушцеца на падлогу, стаў падымацца сам. І ў той жа момант у праломе ўспыхнула рознакаляровае зарава. Загрукаталі аўтаматы, вінтоўкі, пісталеты. Як салют па тых, хто толькі што загінуў. Па апошніх. Дзерваед як-кольвечы дабраўся да сцяны, трымаючыся рукой за параненае вайной сэрца. А кананада нарастала, шырылася, трасіруючыя кулі ляцелі з зямлі да зорак. І з гэтай кананады вырас немы нечалавеча радасны крык-стогн: «ПО-БЕ-Е-Е-ДА-А-А-А!!!» Але не чуў наш салдат гэтае доўгачаканае весткі. Не было ў яго сілы пачуць гэта. Не бачыў ён і таго, як глуханямы нямецкі падлетак знайшоў хлеб і грыз, прагна грыз яго. Прагна еў рускі салдацкі хлеб. А Дзерваед плакаў. Горка, няўцешна. Грымеў салют над усёй зямлёй, радаваліся ўсе людзі. А Дзерваед плакаў.
Дзерваед. Даруй… Даруй мне, Мар’я… Мы больш не будзем. Мы больш ніколі не будзем… Даруй…
І ўзнікла Жанчына з дзіцем, і стала набліжацца да салдата. І падышла, трымаючы на руках сваё дзіця, сваё прадаўжэнне на гэтай зямлі. Падышла зусім блізка да свайго мужа і салдата і спынілася, каб суцешыць яго. Грымеў салют. А далёка ад свайго разбуранага дома, далёка ад спаленай зямлі сваёй сядзеў і плакаў просты салдат. Салдат-пераможца. Радавы.
Зацямненне.
1982