АНДРУСЬ ГОРВАТ
РАДЗІВА «ПРУДОК»
Усе правы абаронены. Ніякая частка гэтага выдання не падлягае адлюстраванню, капіяванню, захаванню ў базах дадзеных альбо пошукавых сістэмах, распаўсюджванню любымі магчымымі сродкамі і спосабамі без папярэдняга пісьмовага дазволу праваўладальніка.
Рэдактар Наталля Русецкая
Карэктар Ірына Купцэвіч
Мастак Ніка Сандрас
Фота Арцём Багаслаўскі, Кацярына Гусева, Андрусь Горват, Яніна Мяцельская, Вольга Бяляева
Горват, А.
Радзіва «Прудок» / Андрусь Горват. — Мінск : Медысонт, 2017. — (Серыя «Электронная кнігарня»). — Электрон. тэкст. дан. (колькасць 3,86 Мб). — Лічбавае электрон. выд. — Загал. з тытул. экрана.
ISBN 978-985-7136-44-5
Журналіст, дворнік, дармаед, гаспадар, пісьменнік. Аўтар гэтай кнігі — чалавек, які шукае сваё месца ў гэтым свеце. Такім месцам магла б стаць утульная рэдакцыя сталічнага часопіса або модны хіпстарскі каворкінг. Але стала дзедава хата на Палессі, на ўскрайку Беларусі, на перакрыжаванні сусветай. Гэта кніга не пра тое, як аднавіць напаўразбураны дом, саджаць агарод, даіць казу, жыць у вёсцы і не спіцца. Гэта кніга пра тое, як аднавіць напаўразбуранага сябе. Можа быць, яна пра тое, як вярнуцца да каранёй да роднай мойнай і культурнай стыхіі і пра тое, як важна не згубіць бабуліны аповеды. А можа, пра тое, як стаць сваім для самога сябе.
© Андрусь Горват, 2017
© Афармленне. ІП Янушкевіч А.М., 2017
© Распаўсюджванне. ТАА «Электронная кнігарня», 2017
Раздзел 1
МЕМУАРЫ ДВОРНІКА
2013 год
Лістапад
***
Хачу быць дворнікам.
***
Ноччу сасніў Ганну Чарнушку з «Людзей на балоце». У сне мы цалаваліся, і Ганна нават паказала мне калена.
Калена Чарнушкі — от сапраўдны беларускі эратычны сон.
***
Ганна пайшла за багацея Яўхіма, а я хадзіў на суразмоўе ў гандлёвы цэнтр «Карона». І такое адчуванне, што я прасіўся да іх не дворнікам, а дырэктарам мяснога аддзела.
— Мы вам перезвоним, — кажуць.
Ага, так я і паверыў. Убачылі дыплом журналіста і спужаліся.
***
Дворнік Купалаўскага тэатра зарабляе два мільёны. Дворнік Галоўпаштамта — два з паловай. Дворнік камерцыйнай установы — тры. Дворнік гандлёвага цэнтра «Карона» — чатыры.
Чым болей для душы, тым меней для кішэні.
У тэатры пацікавіліся, ці валодаю я беларускай мовай. У астатніх месцах — ці п’ю.
Пайшоў на каву да Машы. Заадно паеў. Маша кажа, што дворнічаць за грошы — гэта дурны тон. І што ўсе прыстойныя фрыкі працавалі дворнікамі. І што Чарнушка б ухваліла.
То добра.
***
У тэатры ёсць свая легенда — бабуля, якая працавала дворнічыхай паўстагоддзя. Цэлыя пяцьдзясят гадоў!
Начальніца аддзела кадраў паведаміла, што ёй неаднойчы прапаноўвалі іншую пасаду, на прыступку вышэй. Але бабуля адмаўлялася. Куды тая дворнічыха падзелася і калі ўсё гэта адбывалася, ніхто не змог узгадаць.
***
Засталося прайсці медкамісію, і ў маёй працоўнай кніжцы з’явіцца новы запіс.
***
Сусед знізу, Алег, пытае:
— Ты яшчэ на волі?
Нечакана я стаў мясцовым аўтарытэтам. Тры дні таму нейкі крыміналіст хадзіў па падʼездзе і выпытваў, як я выглядаю, як сябе паводжу, з кім жыву. Не ведаю, што ён ад мяне хацеў, але сусед стаў паважаць мяне яшчэ болей.
Летась я хадзіў да псіхатэрапеўткі Леры. Яна вучыла мяне выказваць затоеную агрэсію. Потым я пераехаў сюды, пазнаёміўся з Алегам, і мяне прарвала. Ужо год мінуў, а ён дагэтуль апасліва пазірае на мяне.
Алег адзіны, хто са мной вітаецца. Калі выходжу пакурыць на балкон, ён крычыць мне:
— Прывет, сусед!
Ён цэлымі днямі бадзяецца па двары і зазірае ў вокны.
Праз дзесяць-пятнаццаць гадоў я стану такім, як Алег, — непатрэбным чалавекам.
***
Сёння не зачыніў балконныя дзверы, і кот Рома скочыў за голубам, але не ўтрымаўся і паляцеў уніз. Калі Ромка мінаў другі паверх, учапіўся кіпцюрамі за балкон.
Хто ведае замову ад спуду? Для трыццацігадовага мужчыны. Пайшоў да Алега па Ромку, убачыў, што Алегаў ложак знаходзіцца там,
дзе мой. Цяпер кожны раз, як лягу спаць, буду думаць, што пада мною ляжыць тое, чым я не хачу стаць. Часам чую ягоны храп ці як ён варочаецца ў сне. Гэта вельмі страшна. Гэта адзінае, чаго я баюся да ўсрачкі, — калі самая нежаданая будучыня ўвесь час нагадвае пра сябе.
***
Я дворнік!