— Дзякуй, мне не трэба.
***
Вірун прахапіўся ад таго, што вялізны павук імкнуўся залезці ў левую наздру. Вяласянымі лапамі ён стараўся ўбіцца ва ўпадабанае месца. Страсануўшы членістаногую набрыдзь зацёклымі пальцамі, мужчына моцна чхнуў. Ён толькі цяпер адчуў, як у грудзях нястрымана калоціцца сэрца, а ў вушах марскім прыбоем пульсуе кроў. Моцна ўдыхнуў ротам і затрымаў дыханне. Дзяцюк паспрабаваў утаймаваць сэрцабіццё. Счакаўшы некалькі хвілін, ён выдыхнуў і паўтарыў абраны метад лячэння наноў. Сэрца пакрыху запавольвала біццё.
— Ну, трэба ж так. Ай-яй-яй, — дакараў сябе Вірун. — Во акалеў бы ў разбураным бараку, і ніхто б не спахапіўся. За некалькі дзён сабакі з’елі б і касцей не пакінулі. Не трэба столькі кавы піць ды па два пачакі на дзень цыгарэт выкурваць. Сэрца, аказваецца, у мяне не жалезнае, як і ва ўсіх. — Ён няспешна, абапіраючыся далонямі аб сцяну пабудовы, паволі падняўся. Абтрос з нагавіц прыліплую пацяруху, абцягнуў лёгкую баваўняную куртку і зірнуў праз сляпое вока акна на вуліцу. Там, за сценамі барака, увачавідкі звечарэла. Паветра нібы набрыняла густым і цягучым туманам. Дождж скончыўся, але волкая вільготнасць, здавалася, запоўніла ўсю прастору, кожную шчыліну. Вірун перавёў позірк з акна на сцяну і аслупянеў. Побач з папярэднім тэкстам ён угледзеў новы. Напісаны такім жа роўным, акуратным і няспешным почыркам. Міжволі цірнуўшы тыльным бокам далоні вочы, мужчына пасунуўся наперад, каб лепш бачыць, прыжмурыўся і пачаў чытаць.
«Сумна. Жыць яму сумна, а паміраць не хочацца. Ці яшчэ рана? Занадта рана. Пакуль жа, дзякуй Богу, не сышлі ў лепшы свет бацькі. Не народжаны (а ці народзяцца?) і не дагледжаны дзеці. Ягоныя дзеці. Ага, колькі ж іх туляецца па белым свеце?.. Каб жа толькі мог ён падлічыць. Дакладна ведае, што з дзясятак ёсць, а астатнія? Прыгадвае ж іншым разам ён тых дзяўчат ды жанчын, якія не сказалі ані слова, а, апусціўшы вочы, ледзь улоўна, машынальна прыкрывалі жываты, калі каханак бязлітасна пакідаў іх. Моўчкі сыходзіў. Шукаў шчасця. Сваё шчасце, якое, здавалася, тут, побач з чарговай дачкой Евы, яму не наканавана. Шчасця проста не будзе з Веранікай, Анжэлай, Віялетай, Надзькай, Ірынай... І ён ішоў далей. Забываўся на ўсё і ўсіх. Бо хацеў свайго шчасця! Адчуваў ягоны смак, дотык, подых і водар там, за дзвярыма кватэры. І зрываўся з месца, стрымгалоў бег у невядомасць. Бег з цеплыні, ад ласкі і любові, у дажджлівы надвячорак, у снежную раніцу і спякотны полудзень. Імчаўся насустрач невядомаму, мройнаму, пажадліваму ізманліваму шчасцю... А чаму бег? Ён і цяпер бяжыць, праўда, не з такой ужо хуткасцю ды імпэтам. Але бяжыць, бяжыць яшчэ, хоць іробіцца сумна жыць. Бо ж зведана, спазнана сёе-тое, але ці дарэшты? Каб жа ведаць... Яму здаецца, што чалавек увогуле не ведае, чаго хоча. Бо па жыцці кожны вандроўца і шукальнік прыгод. Спыняюцца толькі тыя, хто ад нараджэння лянотны альбо фізічна нямоглы, скалечаны... Альбо баіцца згубіць тыя крошкі «шчасця», што выпадкова падабраў падчас папярэдняга забегу. Тлусцее цела, заплывае тлушчам і жаданне пошуку. Часам душа бунтуе, але ж куды ёй без друзлага ўжо цела? Марафонец ператвараецца ў кідальніка молата. Молата жаданняў...
З чаго ж нам пачаць? Дасведчаныя людзі кажуць, што з любога месца. Неабавязкова з першага крока альбо пацалунка, ці піянерскага гальштука на шыі... Галоўнае пачаць. Расповед павядзём не толькі пра каханне, вернасць альбо здраду. Будзем гаварыць пра жыццё канкрэтнага чалавека, на пэўным кавалку зямлі ў абмежаванай прасторы. Пачнём мазкамі ствараць карціну. Ці, лепш сказаць, пісаць вобраз. Што атрымаецца з гэтага? Пакуль невядома. Магчыма, пейзаж, а мо і абстракцыя ці мазаіка. Пажывём — пабачым».
Прачытаў да апошняга слова — і кінула ў пот, змакрэлі далоні, павільгатнелі вочы. Мужчыну падалося, што выскачыў ён з парыльні ў лазні. Новы тэкст на сцяне дакладна быў пра яго, ці амаль пра яго. Нехта нябачны быццам зазірнуў у глыбіню ягонай душы і, уважліва паглядзеўшы, убачыў тое, што мужчына хаваў нават ад сябе. Не хацеў прамаўляць услых. Бо аднойчы прамоўленае, не дасць ужо спакою да самага скону. Лепш няхай яно, тое балючае, сядзіць стрэмкай у целе і зрэдку паколвае-назаляе. Галоўнае, каб не запалілася, не зрабілася гнайніком. А калі і ператворыцца ў фурункул, то само ж і прарвецца, незаўважна ачысціцца і зацягнецца новай скурай. Маладой і гладкай. Канешне, можа ўтварыцца струпок, але ён наўрад ці будзе муляць. З ім можна жыць, не звяртаючы ўвагі на адмеціну. Ці ж мала іх на целе і ў душы? Ды не злічыць іх, гэтых шнараў! Спаласаваны імі як унутраны, так і знешні бок кожнай асобы. Вірун тут не выключэнне. І яму не чужая прымаўка: жыць як набяжыць. Ён таксама, як і большасць, хавае ад старонніх вачэй непрыгожыя ўчынкі, пажадлівыя думкі, хаценні, драбязу памкненняў. Вірун такі ж, як усе. Ці амаль такі ж... А мо і горшы за людскую большасць... Каб жа ведаць, які ты і хто ты ёсць на самай справе.