Дом Сашк╕ стая╝ трох╕ наводшыбе ╝ самым канцы вул╕цы, адразу за яго участкам знаходз╕лася перасохлая сажалка, зарослая лазой. Прыдатнае месцейка, каб схаваць цела... Штурхну╝шы брамку, я ╝вайшла ╝ Сашка╝ двор. Каля яго дома стая╝ белы легкав╕к, той самы, што ледзь не зб╕╝ мяне ля паштамта. Значыць, Сяргей усё яшчэ тут. Кал╕, вядома, ён яшчэ жывы... Я пагрукала ╝ дзверы, ╕ Сашка, да майго здз╕╝лення, тут жа адчын╕╝. На ╕м был╕ расцягнутыя трэн╕к╕ ╕ майка-алкагал╕чка - усё давол╕ бруднае, але плям крыв╕ на вопратцы я не за╝важыла. Абл╕чча яго было трох╕ змардаванае, правае вока падпухла, на шчоках с╕нела шчац╕нне - ╕ ён бы╝ цвярозы. Як шкло.
- В╕ка? Ну, чаго табе? - спыта╝ ён так╕м тонам, быццам я адцягваю яго ад вельм╕ важнай справы.
- Дзе Лёня? - выдала я першае, што прыйшло мне ╝ галаву.
Саша пац╕сну╝ плячыма.
- Халера яго ведае, швэндаецца недзе. А што?
- Саш, тут такая справа ... - я шматзначна паглядзела на машыну, якая стаяла на газоне. - Учора Сяргей абяца╝ да мяне прыехаць. Не прыеха╝ вось. Ён, часам, не ╝ цябе?
Саша выскал╕╝ся.
- А куды ж ён дзенецца? Тут ён. Вунь, сама паглядз╕.
Сашка саступ╕╝ убок, прапано╝ваючы мне заз╕рнуць у дом. Праз адчыненыя дзверы была бачная частка пакоя - крэсла, сервант, краёчак канапы. Па пако╕ нехта хадз╕╝. Нейк╕ чалавек. Таксама ╝ трэн╕ках ╕ майцы. Сяргей гэта бы╝ ц╕ хтосьц╕ яшчэ, я не магла сказаць - абл╕чча было не разглядзець, бо галава яго была заматаная кухонным ручн╕ком. Плям крыв╕ на ╕м не было.
- Сяргей? - пакл╕кала я.
- Ды ёлк╕...ц╕шэй! - зашыпе╝ Саша, вылуп╕╝шы вочы ╕ прыц╕скаючы палец да вусна╝. - В╕ка, ты што, не бачыш - кепска чалавеку. Ну, не пайшла. Учора ╝ сельпо палёную падсунул╕, паганцы. Я сам ледзь не здох... Ды сядай ты ╝жо!
Апошн╕я словы был╕ адрасаваны чалавеку, як╕ хадз╕╝ па пако╕ - дакладней, не хадз╕╝, а неяк бессэнсо╝на тапта╝ся на месцы, разгойдваючыся з боку ╝ бок. Пачу╝шы вокрык Сашк╕, ён паслухмяна апусц╕╝ся на канапу ╕ се╝, абхап╕╝шы галаву рукам╕.
- Вось. Бачыш, як яму пагана? - сказа╝ Сашка, звяртаючыся ╝жо да мяне. - Вунь ╕ башку сц╕ркай абкруц╕╝, м╕грэнь ╝ яго. Ну, гэта н╕чога, бывае. Ачомаецца хутка ╕ адразу дадому паедзе. Ты ╝жо прабач, В╕к. Ну, так атрымалася.
Сашка развё╝ рукам╕ ╕ ╝тароп╕╝ся на мяне з пакутл╕вым выразам твару, даючы зразумець, што а╝дыенцыя скончана. Зрэшты, мне самой нецярпелася адсюль прыбрацца, да таго ж у хаце моцна смярдзела нейкай тухл╕най. Здохлая кошка?..
Гутарка з Сашкам мяне трох╕ супако╕ла. Яны проста вып╕л╕ гарэлк╕, потым, магчыма, пасварыл╕ся ц╕ нават паб╕л╕ся, але н╕якага забойства не было. Лёня схлус╕╝, як я ╕ меркавала. Ах ты, паршывец малы, я табе дам так жартаваць!..
3.
Прыйшо╝шы вечарам дадому, я заз╕рнула у пакой дачк╕ ╕ ледзь не ╝млела. Прада мной па╝стала проста-тк╕ ╕дыл╕чная карц╕нка. Алеся з Лёнем сядзел╕ на падлозе - яна ╝ клятчастым школьным сарафанчыку, ён ва ╝сё тых жа абрынданых красо╝ках ╕ старэнькай куртачцы, якая была яму закароткая. Раскла╝шы на дыване пазл, яны засяроджана зб╕рал╕ рэпрадукцыю Шышк╕на. "Ран╕ца ╝ сасновым бары". Рэпрадукцыя была не вельм╕ якасная, таму сосны выглядал╕ чырванаватым╕, а мядзведз╕ с╕н╕м╕. Побач на цацачным сподачку ляжала надкушаная катлета.
- Алеся. Як гэта разумець? - спытала я, кал╕ да мяне вярнулася здольнасць гаварыць.
- Мам, а можна Лёня ╝ нас пажыве? - спытала яна, усм╕хаючыся.
- Што?! - вырвалася ╝ мяне.
- Мам, ну кал╕ ласка! - вымав╕ла Алеся так╕м тонам, быццам выпрошвала цукерку або цацку. - Лёню жыць няма дзе. А дадому ён не вернецца, у ╕х там мярцвяк.
- Як╕ яшчэ мярцвяк? Што вы верзяце? - сказала я, ужо губляючы цярпенне.
- Мёртвы! - радасна сказала Алеся. - Яго дзядзька Саша заб╕╝, Лёня сам бачы╝.
Я зраб╕ла глыбок╕ ╝дых.
- Лёня. Сыходзь, кал╕ ласка, - прамов╕ла я вельм╕ спакойна.
На шчасце, Лёня не ста╝ са мной спрачацца. Ён мо╝чк╕ падня╝ся з падлог╕ ╕ нак╕рава╝ся да выхаду.
- Ну, ма-а-м!.. - закрычала Алеся, зал╕ваючыся слязьм╕.
- Ма╝чы, - прагаварыла я ╝сё тым жа ро╝ным голасам. - ╤ падн╕м╕ з падлог╕ катлету. Я ж прас╕ла цябе не гуляць з ежай.
- Катлета для Тошы. Яна захварэла. Лёня, Лёня! - па╝тарала Алеся, рыдаючы.
Не звяртаючы на яе ╝ваг╕, ╕ правяла Лёню ╝ перадпакой, ледзьве стрымл╕ваючыся, каб не схап╕ць яго за ка╝нер ╕ не вык╕нуць вон.
- ╤дз╕, Лёня. ╤ не прыходзь сюды больш. Зразуме╝? - сказала я ╕ зачын╕ла за ╕м дзверы.
Алеся ╝весь вечар б╕лася ╝ ╕стэрыцы. Я да яе не падыходз╕ла - няхай праравецца. Нарэшце яна знемаглася ад уласных слёз ╕ зац╕хла. Я прымус╕ла яе памыцца ╕ паклала у ложак.
- Алеся, ты п╕ць не хочаш? Соку прынесц╕? - спытала я, папра╝ляючы ёй ко╝дру.
- Не, - адказала яна, гледзячы ╝ столь. - Мама, ты не пав╕нна была так раб╕ць.
Я ╝здыхнула.
- Алеся, у Лён╕ ёсць бацька ╕ ╝ласны дом. Яму ёсць дзе жыць.
Яна ╝скочыла ╕ села на ложку.
- Мама, ты не разумееш! Яму нельга дадому, у ╕х там мярцвяк!
Я пах╕тала галавой.
- Алеся, ты памыляешся. Лёня табе схлус╕╝. Няма там н╕якага мерцвяка. Я сёння хадз╕ла да дзядз╕ Сашы. Н╕хто н╕кога не заб╕ва╝. Дзядзя Сярожа жывы, ён сядзе╝ на канапе.
- Мам, ну ты зус╕м не разумееш! - ускл╕кнула яна з запалам. - Н╕як╕ ён не жывы! Ён мёртвы! Як Тоша. Яна таксама была мёртвая, яе пераехала машына, ╕ яна ляжала ╝ лужыне. А Лёня яе забра╝ ╕ ажыв╕╝. Рэчывам.
- Як╕м рэчывам? - спытала я.
- Дзядз╕ Сашавым! У яго цэлы флакончык у шуфлядзе. А дзядзя Саша яго ╝ цёц╕ Марты ╝зя╝. На сядз╕бе гэтага рэчыва процьма, яны ╕м мерцвяко╝ ажы╝ляюць.
- На чорта ╕м тыя мерцвяк╕?! - выкл╕кнула я. Прагучала гэта, напэ╝на, смешна, але мне было не да смеху.
- Для заклёна╝ - прашаптала Алеся. - Яны там баго╝ закл╕каюць, вельм╕ старажытных, г╕пер...бардзейск╕х.
- Можа, г╕пербарэйск╕х? - паправ╕ла я.
- Ну, дык я ╕ кажу! А па прав╕лах трэба, каб частку заклёну прамов╕╝ жывы мярцвяк, ╕накш не спрацуе. Там усё проста, трэба ╝зяць крыху рэчыва ╕ папырскаць ╕м на мерцвяка, ╕ ён ажыве. Тоша так ажыла. Мы яе вымыл╕ ╕ расчасал╕. Яна пасля бегала ╕ гулялася цэлы дзень. А цяпер яна захварэла, ╕ мне здаецца, што яна зно╝ памрэ. Ты тольк╕ Лёню не гавары, а то ён засмуц╕цца.
- О, Божа... - выдыхнула я.
Усе падзе╕ сённяшняга ╕ двух папярэдн╕х дзён зам╕льгал╕ перада мной, складваючыся ╝ адз╕ную карц╕нку, як каляровы пазл. Заадно ╝спомн╕л╕ся бабы Надз╕ны балачк╕ пра "вядзьмарак". Сапра╝ды, Сашкавы сястра ╕ пляменн╕ца - вельм╕ дз╕╝ныя людз╕. Я чула, што на ╕х аграсядз╕бу проста немагчыма трап╕ць, месцы ╝весь час забран╕раваны. Хто ж яны на самай справе? Адкуль прыязджаюць ╕х загадкавыя пастаяльцы, як╕х, дарэчы, н╕хто ╝ вочы не бачы╝, н╕ разу? Чым яны там займаюцца? ╤ рэчыва. Тое самае, якое Сашка, як з куста, сцягну╝ з аграсядз╕бы. Мне за╝сёды здавалася, што гаворка ╕дзе пра нейк╕ наркотык. А што, кал╕ гэта сапра╝ды нейкае ведзьм╕на зелле, здольнае падняць мерцвяка з маг╕лы? Чорт, але гэта ж вар'яцтва! Не можа такога быць. Не можа!.. Я не спала той ноччу. Седзячы на кухн╕, я глушыла моцную каву, кубак за кубкам, пакуль не пачало днець.
Я падхап╕лася, як ад штуршка. За вокнам╕ было ╝жо светла. Я ляжала нераспранутая на неразасланым ложку па╝зверх скамечанай ко╝дры, перада мною на тумбачцы стая╝ кубак з астылай кавай. Я не помн╕ла, як перабралася з кухн╕ ╝ пакой. В╕даць, вырашыла прылегчы на хв╕л╕нку ╕ сама не за╝важыла, як заснула. Я паглядзела на гадз╕нн╕к, ╕ тут мяне закалац╕ла. Палова на дзявятую. Праспала!