Выбрать главу

Mi miris pro la ЕќanДќo sur la insulo; la arboj kreskiДќinte, dometoj konstruiДќinte, kaj la granda parto de la tero kultuniДќinte. La dometo de Vilhelmo ja estis artvenko; Дќi havas fortikajn fostojn Д‰e la kvaranguloj; la muroj kaj la tegmento estis faritaj el kanoj arte plektitaj; Дќi havas tegmenton rizpajlan, kaj grandegan folion supre por Дќin Еќirmi kontraЕ­ la sunbrilo.

Mi nun diris al Karlo, ke mi ne venis por forpreni lian viraron, sed por alkonduki homojn, kaj por alporti Д‰ion tian, kion ili bezonos, por ke ili povu gardi siajn domojn kaj kuraДќigi iliajn korojn.

La morgaŭan tagon mi faris festenegon, kaj la kuiristo de la ŝipo venis surteron por ĝin pretigi. Ni alportis kelkajn postkvaronojn da salbovaĵo kaj porkaĵo, pelvon da punĉo kaj iom da biero kaj francaj vinoj; Karlo donis al la kuiristo kvin kapridojn por rosti; tri, elsendonte al la ŝipanaro por ke ili siaparte povu festeni freŝviande de la terbordo.

Mi donis al la viroj tutan vestaron, ambaŭ por varmaj kaj malvarmetaj tagoj; robojn kaj ŝalojn por la edzinoj; ne estas neceso por mi diri, kiom ili ĝojis pro tiaj donacoj. Tiam mi elprenis sufiĉan provizon da iloj; ĉiu viro ricevante fosilon, rastilon, hakilon, levilon, segilon, tranĉilon, armilaron kaj ĉion, kiom ĉiu eble bezonos.

Vidante, ke regas bonvolo Д‰iuflanke mi kondukis surtere, la gejunulojn, kiujn mi antaЕ­e prenis el la duonmorte de malsato. La knabino estis edukita zorge, kaj Д‰iuj Еќipanoj Еќin laЕ­das. AmbaЕ­ Еќi kaj la junulo deziris resti sur la insulo, laЕ­e la franca pretro; tial mi donis al Д‰iu pecon da tero, sur kiu ili konstruis tendojn kaj garbejojn.

Mi estis alkondukita kun mi lertmetiistojn al la insulo, unu el kiuj povis elfari ĉiajn aferojn, tial mi nomis lin “Jako de Ĉiametio.”

Unu tagon la franca pretro demandis min ĉu mi lasos Vendredon sur la insulo. “Ĉar per li,” li diris, “mi povus paroli al la ruĝaj homoj ilialingve, kaj instrui ilin pri la diaj aferoj; kaj, ĉu estas necese, por mi diri, ke tio estas la kaŭzo, pro kiu mi venis ĉi-tien.” Mi sentis, ke mi ne lasus Vendredon por la tuta mondo, tial mi respondis, ke se mi decidus lasi lin, mi estus certa, ke Vendredo ne lasus min.

Eltrovinte, ke Д‰io estas bonstata sur la insulo, mi rebonstatigis mian Еќipon, por ke mi unufoje plu lasu tiun terbordon.

Irante fine al la ŝipo, la junulo, pri kiu mi ĵus parolis, alproksimiĝas kaj diras, “Sinjoro, pretron vi kondukis ĉi-tien kun vi, kaj dum vi ankoraŭ ĉeestas ni deziras la edziĝon de du el ni.” Ŝajnis al mi certe, ke unu estas la junulino, kaj ke la junulo deziras edziĝi kun ŝi. Tial mi parolis iom varmvoĉe kaj diris al li, ke li bone pripensu la aferon, ĉar la junulino ne estas edukita samrange laŭ li. Sed ridetante li diris, ke mi juĝas malprave; estas Jako de Ĉiametio, por kiu li petegas.

Tion aЕ­dante, mi multe Дќojis, Д‰ar mi sciis, ke la junulino estas laЕ­eble bona, kaj mi juДќis, ke Jako estas bona; tial, samtage mi donis Еќin al li, por ke Еќi estu lia edzino. Ili estis havontaj pecegon da tero por kreskigi rikolton sur Дќi, kaj domon, kaj budojn por iliaj kaproj kaj provizoj.

La insulo nun estis planata jene: Okcidentparto resti senkultura, tiel ke surteriДќante, la sovaДќaj gentoj povos veni-deiri, neДќemante iun. Malnova domo esti por la Д‰efo kaj Д‰iuj la arbetaДµoj nun etendante Дќis la rivereto; sudparto por la blankuloj; kaj la nekulturita parto de la insulo por la ruДќuloj kies boatojn ni bruligis.

Mi pripensis, ke estas unu donaco, pri kiu mi jam ne pensis, nome la libro de la Dia Vorto; kiun mi sciis, donos al ili novan forton por laborado, kaj helpos al ili elporti la tentojn de la vivo. Tial mi ordonis, ke ĉiuj kolektu ĉirkaŭ mi, kaj levante tiun-ĉi Ĉeflibron, mi diris, “Ĝin ŝatu! Ĝin metu al la koro! ĉar ĝi enhavas vortojn, kiuj elvenis el la lipoj de Kristo nia Sinjoro, kiujn Li parolis al ni ame, por nin tiri al Si mem. Ĝisnune, vi ne havis tian libron sur la insulo. Sendube, tiuj-ĉi riĉaj kampoj; tiuj-ĉi riĉaj rikoltoj; tiuj-ĉi brilaj ondoj, kiuj lavas la bordojn ĉirkaŭante vin, pruvos al vi, ke estas Granda Dio, Dio de amo; sed, tia evidentaĵo ne estas sufiĉo, ne dirante al ni pri la saĝeco kaj la amo de Dio; kaj nin lasas en mallumo pri la mondo venonta, mondo brila pro amo kaj paco; kaj, kiel ĝin atingi.

Nun estinte sur la insulo unu monaton; kvinan tagon de Majo mi denove ekveturis kun mia bona Vendredo, Д‰iuj dirinte al mi, ke ili restos Дќis mi revenos por forporti ilin.

Ferdeke, mi Дµetis longan rigardon sur ilin, kaj tiam kaЕќis mian vizaДќon en la manojn.

Veturinte tri tagojn, kvankam la maro estis glata kaj trankvila, mi vidis, ke ŝajnas iom nigra ĝi unuloke, kaj aŭdis, ke unu el la ŝipanoj krias “Teron!” Sciante, ke la terbordo ne estas proksima, mi ne povis diveni la kaŭzon; tial mi ordonis la ŝipoficiron, ke li supreniru la maston ĝispinte por eltrovi per la vidilo tion. Li malsupreniris kun la malbonnovaĵo ke troviĝas multe da dudekoj de boatetoj plenaj je sovaĝuloj, rapide alproksimiĝantaj kun kruelegaj mienoj.

Venante pli proksimen, mi komandis, ke la veloj estu faldataj, kaj la Еќipo haltigata, kaj sciante, ke la plejmalbonaДµo, kiun tiuj viroj povos fari, estus nian Еќipon bruligi mi mallevigis la boatojn, alligante unu al la antaЕ­a kaj unu al la posta parto de la Еќipo.

Tiamaniere ni atendis la malamikon, kaj tempete ili nin atingis, intencante, mi pensis, nin Д‰irkaЕ­i. Unue ili ektimegis pro la grandeco de la Еќipo, sed baldaЕ­ tiom alproksimiДќis, ke niaj Еќipanoj signodonis lin, ke ili foriДќu, neintence, tio kaЕ­zis batalon kun ili. Ili pafis sur niajn boatojn nubon da sagoj, kiujn niaj Еќipanoj detenis per tabuloj por Еќildoj. Ni ne pafis sur ilin, kaj post duonhoro ili foriДќis enmaron, kaj poste denove revenis al ni.

Mi ordonis, ke miaj Еќipanoj ordigu la pafilojn, kaj sin kaЕќu por esti sendanДќeraj pri la sagoj, se ili pafus; tiam mi sendis Vendredon sur la ferdekon por alvoki la sovaДќulojn ilialingve, kaj demandi, kion ili intencas. Eble ili ne komprenis, kion li diras, sed tuj, kiam li ekparolis, mi aЕ­das lin ekkrii, ke ili estas pafontaj. Estis tro vere; ili flugigis densan nubon da sagoj, kaj al mi estis profunda malДќojo ke Vendredo falas mortpafita. Neniu alia estis proksime, sed li estis mortpafita per tri sagoj, kaj tri plu falis apuden. Mi tiom freneziДќis, ke mi Дќojus subakvigi Д‰iujn ilian boatojn, tial mi allasis, ke la viroj Еќargis kvin pafilojn per kugletaДµo kaj kvin per kuglaДµo, kaj mi redonis al ili tiel kruelegan pafadon, kiel ili antaЕ­e neniam vidis.

Tiam stranga sceno montriĝis al niaj okuloj, kaj neniaj vortoj povas priskribi la teruron kaj timegon, kiuj ekkaptis ilin ĉiujn, ĉar la plejmulto el iliaj boatoj estis fendataj kaj subakvigataj — tri aŭ kvar per unu pafo. La ceteraj forveturis remileble.

Ni enprenis unu malfeliĉulon, kiu naĝis vivsave, sed lia parolado estis tiel stranga, ke kornbruo laŭ multe sciigus al mi. Unue, li ne volis manĝi aŭ paroli, kaj timante ke li mortsopiru, por kuraci lin, ni lin forportis boate, kaj ĵetis en la maron, kaj signodonis al li, ke ni ne savos lian vivon, se li ne parolos kaj manĝos: Li naĝis ĉirkaŭ kaj ĉirkaŭ la boato, kaj fine signodonis, ke li faros kiel ni al li ordonos, tial ni enprenis lin en la boaton.

Post lerniginte iom da vortoj, li diris al mi, ke lia gento kaj kvar plu alvenis kun reДќoj por batalegi.

“Sed kial,” mi diris, “kaŭzis ilin alproksimiĝi al ni?” Al tio li rediris, “por ke vi vidu batalegon.”

Tiel, pro tio, mortiДќis Vendredo, kiu tiomjare, estis tiel bona kaj fidela al mi! Mia koro malleviДќis pro malДќojo. Ni envolvis lin en mortkitilon, kaj kun profunda malДќojego, entombigis lin en la maro.

Favoran venton, ni veturis al Д€iuj Sanktuloj Golfeto, kaj tie ni trovis la unumastЕќipon, kiu ni antaЕ­e alkondukis tien de la hejmlando, kaj kiun mi intencis alsendi al mia insulo kun viroj kaj provizaДµoj, post kiam mi sciiДќus, kiel troviДќis Д‰io tie.