Daniel Defo
ROBINSONO KRUSO
Parto I
Mi naskiДќis en Jorko, Anglujo, je Marto 1, 1632, kiu estas la sesjarrego de la reДќo Karolo la Unua. Infano, mi sentadis grandan deziron por pasigi mian vivon sur la maro; kaj pliaДќante, la deziro plifortiДќis; Дќis fine, mi forlasis mian lernejon kaj hejmon, kaj piede, mi trovis mian vojon al Hull, kie mi baldaЕ trovis okupadon sur Еќipo.
Post kiam ni velveturis kelke da tagoj, okazis ventego, kaj kvinanokte la Еќipo enfendiДќis. Д€iuj al la pumpiloj rapidis. La Еќipon ni sentis Дќemi en Д‰iuj siaj tabuloj, kaj Дќian trabaДµon ektremi de la antaЕa Дќis la posta parto; kaj baldaЕ klariДќis ke ne estas ia espero por Дќi, kaj ke Д‰io, kion ni povas fari, estas savi niajn vivojn.
Unue, ni pafadis pafilegojn por venigi helpon, kaj post kelke da tempo, Еќipo kuЕќante ne malproksime, alsendis boaton por helpi nin. Sed la maro estis tro maltrankvila por Дќi restadi Еќipflanke; tial ni elДµetis Еќnuregon, kiun la boatanoj ekkaptis kaj firme fiksis, kaj tiamaniere ni Д‰iuj enboatiДќis.
Tamen, vaniДќis en tia maltrankvila maro, por peni albordiДќi la Еќipon, kiu alsendis la virojn; aЕ aluzi la remilojn de la boato, kaj ni ne povis ion fari, krom Дќin lasi peliДќi teron.
Duonhore, nia Еќipo trafis rifon kaj subakviДќis, kaj Дќin ni ne vidis plu. Tre malrapide, ni alproksimiДќis teron, kiun iafoje ni vidis, kiam ajn la boato leviДќis sur la supro de ia alta ondo; kaj tie ni vidis homojn, kurante amase, tien kaj reen, havante unu celon, savi nin.
Fine, Дќojege, ni surteriДќis, kie bonЕќance, ni renkontis amikojn, kiuj donis al ni helpon por reveturi al Hull; kaj se tiam, mi havus la bonan sencon por iri hejmon, estus pli bone por mi.
La viro, kies Еќipo subakviДќis, diris kun grava mieno: “Junulo, ne iru plu surmaron; tiu ne estas la vivmaniero por vi.” “Kial do, sinjoro, vi mem iros plu surmaron?” “Tiu estas alia afero. Mi estas elnutrita por la maro, sed vi ne estas; vi venis sur mian Еќipon por eltrovi, la staton de vivo surmara, kaj vi povas diveni tion, kio okazos al vi, se vi ne reiros hejmon. Dio ne benos vin, kaj eble vi kaЕzis tiun-Д‰i tutan malbonon al ni.”
Mi ne parolis alian vorton al li, kiun vojon li iris, mi nek scias, nek deziris sciiДќi, Д‰ar mi estis ofendita pro tiu-Д‰i malДќentila parolado. Mi multe pensis; Д‰u iri hejmon, aЕ Д‰u iradi surmaron. Honto detenis min pri iri hejmon, kaj mi ne povis decidi la vivkuron, kiun mi estis ironta.
Kiel estis mia sorto travive, Д‰iam elekti la plej malbonon; tiel same mi nun faris. Mi havis oron en mia monujo, kaj bonan vestaДµon sur mia korpo, sed, surmaron mi ree iris.
Sed nun, mi havis pli malbonan Еќancon ol iam, Д‰ar, kiam ni estis tre malproksime enmaro, kelke da Turkoj en Еќipeto, plenД‰ase alproksimiДќis al ni. Ni levis tiom da veloj, kiom niaj velstangoj povis elporti, por ke ni forkuru de ili. Tamen, malgraЕ tio, ni vidis ke niaj malamikoj pli kaj pli alproksimiДќis, kaj certiДќis ke baldaЕ, ili atingos nian Еќipon.
Fine, ili atingis nin; sed ni direktis niajn pafilegojn sur ilin, kio kaЕzis portempe, ke ili deflanku sian vojon. Sed, ili daЕrigis pafadon sur ni tiel longe, kiel ili estis en pafspaco. ProksimiДќante la duan fojon, kelkaj viroj atingis la ferdekon de nia Еќipo, kaj ektranД‰is la velojn, kaj ekfaris Д‰iuspecajn difektaДµojn. Tial, post kiam dek el niaj Еќipanoj kuЕќas mortitaj, kaj la plimulto el la ceteraj havas vundojn, ni kapitulacis.
La Д‰efo de la Turkoj prenis min kiel sian rabaДµon, al haveno okupita de MaЕroj. Li ne agis al mi tiel malbone, kiel mi lin unue juДќis, sed li min laborigis kun la ceteraj de siaj sklavoj. Tio estis ЕќanДќo en mia vivo, kiun mi neniam antaЕvidis. Ho ve! kiom mia koro malДќojis, pensante pri tiuj, kiujn mi lasis hejme, al kiuj mi ne montris tiom da komplezemo kiom diri “AdiaЕi” kiam mi iris surmaron, aЕ sciigi tion, kion mi intencas fari!
Tamen, Д‰io, kion mi travivis tiam, estas nur antaЕgusto de la penadoj kaj zorgoj, kiujn de tiam estis mia sorto suferi.
Unue, mi pensis, ke la Turko kunprenos min kun si, kiam li ree iros surmaron, kaj ke mi iel povos liberiДќi; sed la espero nelonge daЕris, Д‰ar tiatempe li lasis min surtere por prizorgi liajn rikoltojn. Tiamaniere mi vivis du jarojn. Tamen, la Turko konante kaj vidante min plu, min pli kaj pli liberigis. Li unufoje aЕ dufoje Д‰iusemajne, veturis en sia boato por kapti iajn platfiЕќojn, kaj iafoje, li kunprenis min kaj knabon kun si, Д‰ar ni estas rapidaj Д‰e tia sporto, kaj tial li pli kaj pli Еќatis min.
Unu tagon, la Turko elsendis min, viron kaj knabon, boate, por kapti kelke da fiЕќoj. Surmare, okazas tia densa nebulo, ke dekduhore, ni ne povas vidi la teron, kvankam ni ne estas pli ol duonmejlon (800 metrojn) de la terbordo; kaj morgaЕtage, kiam la suno leviДќis, nia boato estas enmaro almenaЕ dek mejlojn (16 kilometrojn) de la terbordo. La vento vigle blovis, kaj ni Д‰iuj tre bezonis nutraДµon; sed fine per la helpo de remiloj kaj veloj ni sendanДќere reatingis la terbordon.
Kiam la Turko sciiĝis kiamaniere ni vojperdis, li diris, ke de nun, kiam li velveturos, li prenos boaton, kiu enhavos ĉion, kion ni bezonus, se ni longatempe estus detenataj surmare. Tial li farigis grandan kajuton en la longboato de sia ŝipo, kiel ankaŠĉambron por ni sklavoj. Unu tagon, li min sendis, por ke mi ordigu la boaton pro tio, ke li havas du amikojn, kiuj intencas veturi kun li por fiŝkapti. Sed kiam la tempo alvenis, ili ne veturas; tial li sendis min, viron kaj knabon — kies nomo estas Zuro — por kapti kelke da fiŝoj por la gastoj, kiuj estas vespermanĝontaj kun li.
Subite, eniris en mian kapon la ideo, ke nun estas bona okazo, boate forkuri kaj liberiДќi. Tial mi tuj prenis tiom da nutraДµo, kiom mi povas havigi, kaj mi diris al la viro, ke estus tro malrespekte, manДќante la panon metitan en la boaton por la Turko. Li diris, ke li pensas tiel same, tial li alportis sakon da rizo kaj kelke da ruskoj (kukoj).
Dum la viro estis surtere, mi provizis iom da vino, pecegon da vakso, segilon, hakilon, fosilon, iom da ŝnurego, kaj ĉiuspecajn objektojn, kiuj eble estos utilaj al ni. Mi sciis, kie troviĝas la vinkesto de la Turko, kaj mi ĝin metis surboaton dum la viro estas surtere. Per alia ruzo, mi havigis ĉion, kion mi bezonis. Mi diris al la knabo, “La pafiloj de la Turko estas en la boato, sed ne troviĝas ia pafaĵo. Ĉu vi pensas, ke vi povas havigi iom da ĝi? Vi scias kie ĝi estas konservata, kaj eble ni volos pafi birdon aŠdu.” Li do alportis kesto kaj saketon, kiuj enhavas ĉion, kion ni eble bezonas por la pafiloj. Tiujn-ĉi mi metis surboaton, kaj poste velveturis por fiŝkapti.
La vento blovis de la nordo, aЕ nordokcidento, tia vento estis malbona por mi; Д‰ar, se Дќi estus de la sudo, mi estus povinta velveturi al la terbordo de Hispanujo. Tamen, de kiu ajn loko la vento blovos, mi estis decidinta forkuri kaj lasi la ceterajn al ilia sorto. Mi do mallevis miajn hokfadenojn kvazaЕ fiЕќkapti, sed mi zorgis, ke mi havu malbonan sukceson; kaj kiam la fiЕќoj mordis, mi ilin ne eltiris, Д‰ar mi deziris, ke la MaЕro ilin ne vidu. Mi diris al li, “Tiu-Д‰i loko estas nebona; ni ne kaptos fiЕќojn tie-Д‰i; ni devas iom antaЕen iri.” Nu, la MaЕro pensis, ke tion fari ne estos malbone. Li levis la velojn, kaj, Д‰ar la direktilo estis en miaj manoj, mi elsendis la boaton unu mejlon aЕ plu enmaron, kaj poste Дќin haltigis, kvazaЕ mi intencas fiЕќkapti.
Nun, mi pripensis, tiu-Д‰i estas mia okazo liberiДќi; tial mi transdonis la direktilon al la knabo, kaj tiam ekprenis la MaЕron Д‰irkaЕ la talio, kaj elДµetis lin el la boato.
Malsupren li falis! sed baldaЕ reaperis por ke, li povis naДќi kvazaЕ anaso. Li diris, ke li volonte irus Д‰irkaЕ la mondo kun mi, se mi enprenus lin.
Iom timante ke li surrampos la boatflankon, kaj reeniĝos perforte, mi direktis mian pafilon sur lin, kaj diris, “Vi facile povas naĝi alteron se vi tion deziras; tial, rapidiĝu tien; plie, se vi reen alproksimiĝos la boaton, vi ricevos kuglon tra la kapo, ĉar, mi de nun intencas esti libera viro.”
Tiam li eknaДќis, kaj sendube sendanДќere atingis la terbordon, Д‰ar la maro estis tre trankvila.