Unufoje, mi pensis, ke eble la impreso devenas de mia propra piedo, kiam la ventego min unue Дµetis sur tiun-Д‰i bordon. Д€u estas eble, ke mi venis tiun-Д‰i vojon de la Еќipo? Se fakte montriДќus, ke la impreso estas miapiede; mi sentus simile al knabo, kiu rakontas pri fantono, kaj sentas pli da timo je sia propra rakonto ol tiuj, kiujn li intencas timigi.
Tritage, timo min endomadis, Дќis la manko de nutraДµo min forpelis. Fine, mi sufiД‰e kuraДќiДќis por iri al la marbordo, por ke mi rerigardu la impreson piedan, por eltrovi, Д‰u Дќi estas same kiel mia propra. Mi eltrovis, ke Дќi estas multe pli malgranda. Tial estis klare, ke troviДќas homoj sur la insulo. Дњuste tiam, mia bona gardhundo falis senviva Д‰e miaj piedoj. Li estis maljuna kaj lacigita, kaj tiel mi perdis mian plej bonan gardanton kaj amikon. Unu tagon, irante de la monteto al la marbordo, troviДќas vidaДµo kornaЕza, loko kovrita per ostoj homaj. Estas tie rondspaco elfosita el la tero, kie estis farita fajro, kaj tien-Д‰i estas venintaj kelke da homoj por festeni. Vidinte tiun-Д‰i vidaДµon, mi ne sciis, kiel agi; mi endomadis kaj apenaЕ eliris escepte por melki mian kaprinaron.
Estis nun pli grave al mi senti sendanДќere, ol esti bone nutrita; kaj mi ne kuraДќis enbati najlon, aЕ haki Еќtipon lignan, timante ke tia sono estu aЕdata, multe malpli pafi pafon. Pri mia pano kaj viando, mi ilin bakis nokte, kiam neniu povas vidi la fumon. Sed mi baldaЕ trovis manieron bruligi lignon sub torfkovrilo, kio Дќin lignokarbigis; kaj tio mi povis uzi tage, Д‰ar Дќi ne faris fumon.
En la arbaro, kien mi iris por havigi la bastonojn por mia fajro, mi eltrovis kavernon tiel larДќan, ke mi povis stari en Дќi; sed mi pli rapidiДќis eliri ol eniri; Д‰ar du grandaj okuloj, tiel lumaj kiel steloj, forbrilis kun sovaДќka brilego. Mi prenis torД‰on kaj eniris por eltrovi, kies estas la okuloj, kaj trovis ke ne estas ia kaЕzo por timo; Д‰ar la okuloj apartenas al maljuna Дќriza kapro, kiu iris tien por morti. Mi Дќin ekpuЕќis, kaj provis elirigi Дќin, sed Дќi ne povis leviДќi de la tero, kie Дќi kuЕќas; tial mi Дќin lasis tie por morti, Д‰ar mi ne povis savi Дќian vivon.
Mi eltrovis, ke la larДќeco de la kaverno estas 3.6 metroj, sed parto de Дќi, Д‰e la plej posta parto estas tiel malalta, ke mi devis rampi sur miaj manoj kaj piedoj por eniri. Kiom Дќia longeco estas mi ne povas diri, Д‰ar mia lumo estingiДќis, kaj mi devis Д‰esigi mian serД‰adon. MorgaЕtage, mi iris al la kaverno kun lumegoj kaprograsaj; kaj atinginte la finiДќon, mi eltrovis, ke la tegmento altiДќas 12 metrojn aЕ plu.
Kiam miaj lumoj lumiДќis la murojn kaj la tegmenton de la kaverno, troviДќis vidaДµo, kies Д‰armojn, lingvo tute ne povas esprimi; Д‰ar la muroj ekbrilis kvazaЕ steloj. Kio kaЕzis ke la Еќtonegoj ekbrilu, mi ne povis diri: tie eble estas Дќemaj, brilЕќtonoj, aЕ oro. Sed, kio ajn, la kaverno estis. riД‰a mino por mi; Д‰ar, kiam ajn, mi sentis malgaja kaj malДќoja, la brilvidaДµo lumigis la okulojn de mia animo, kaj Дќin plenigis per Дќojo.
Д€iuj-Д‰i jaroj pasiДќis sen ia nova vidaДµo por ravigi miajn okulojn, Дќis tiu vidaДµo subite ekvidiДќis antaЕ mi. Mi sentis kvazaЕ mi volas pasigi tie-Д‰i la restaДµon de mia vivo kaj vivfine, kuЕќiДќi en tiu-Д‰i kaverno por morti, same kiel la grandaДќa kapro.
Irante hejmon, mi ekvidis iom da fumo, devenante el fajro ne pli ol du mejlojn malproksime. De nun, mi perdis mian kvietecon. Tage kaj nokte timo min Д‰agrenis, ke la homoj, farintaj tiun fajron, mi eltrovos. Mi hejmiris, supreniris la Еќtupetaron; sed unue, mi kaЕzis, ke Д‰io Д‰irkaЕ mi vidiДќu sovaДќa. Mi ЕќarДќis mian pafilon, kaj pripensis, ke estus plej bone por mi resti dome kaj kaЕќi.
Sed, tion mi ne povis toleri longe. Mi ne havis spionon por elsendi, kaj Д‰io, kion mi povis fari, estis supreniri la monteton kaj observi. Fine, tra mia vidilo mi povis vidi grupon da sovaДќuloj dancante Д‰irkaЕ fajro. Tiel baldaЕ kiel ili foriris, mi prenis du pafilojn, pendigis glavon miaflanke kaj rapide ekiris al la supro monteta por rehavi klaran vidon.
Tiufoje, mi decidis iri al la homoj, sed mi ne intencas mortigi ilin, Д‰ar mi sentis, ke estus malprave tion fari. Kun tia ЕќarДќo da armiloj mi postulis du horojn por atingi la lokon. Alveninte, troviДќas neniu; sed mi vidis la homoj enmare en kvar boatoj.
Marborde, troviДќis la faraДµoj de tiuj-Д‰i viroj. La signoj de ilia festeno kornaЕzigis min, kaj mi fermis miajn okulojn. Kiam ajn mi iris tiuflanke de la insulo pro nutraДµo, mi ne kuraДќis pafi, timante ke restu kelkaj el la homoj, kiuj povu Дќin aЕdi, kaj tiamaniere min eltrovu. Tiustato daЕris unu jaron kaj tri monatojn, kaj intertempe mi vidis neniun.
Parto IV
Je la dekdua de Majo, granda ventego blovis tutatage kaj tutanokte. Д€ar estis mallume, mi sidis en mia domo, kaj ventegmeze mi aЕdis pafilpafon. Mi opiniis, ke Дќi certe estas de Еќipo Дµetita surteron per ventego. Tial mi bruligis lignon sur la supro monteta, por ke, tiuj en la Еќipo, se Еќipo Дќi estas, sciiДќu, ke iu estas tie-Д‰i por helpi ilin. Mi poste aЕdis du pafojn plu. Post kiam lumiДќis, mi iris sudflankon de la insulo, kaj tie kuЕќas ruino de Еќipo, tiunokte Дµetita sur la Еќtonegojn. Дњi kuЕќis tro malproksime por mi vidi, Д‰u restas homoj sur Дќi.
Vortoj ne povas diri, kiom mi sopiris, ke mi alportu almenaЕ unu el la Еќipanaro surtere! Tiel forta estis mia deziro savi la vivon de tiuj sur la Еќipo, ke mi volonte estus doninta mian propran vivon por tion fari. TroviДќas en la koro kelkaj inklinoj, kiuj ekscititaj per espero tiel forte puЕќas la animon, ke perdi ian okazon por atingi la esperatan celon, Еќajnas tiun frenezigi; kaj tiel okazis Д‰e mi.
Nun, mi pensis, estas la okazo por uzi mian boaton; tiel mi Дќin ekordigis. Mi kunprenis iom da rumo (de kiu mi ankoraЕ havis multe), sekigitaj vinberoj, sakon da rizo, iom da lakto kaj fromaДќo, kaj poste ekvetunis enmare. Mi pense ektimis pri la danДќero, en kiu mi min antaЕe trovigis sur la samaj Еќtonegoj; sed ne tute korperdis, kvankam mi sciis, ke, Д‰ar mia boato estas malgranda, Д‰io estus perdata, se ventego ekblovus. BaldaЕ mi trovis, ke estas necese por mi returni surteron Дќis la fluo turniДќos kaj la forfluo komencos.
Mi decidis eliri la sekvantan tagon kun la forfluo, tial tiunokte mi dormis en mia boato. TagiДќe, mi ekveturis enmaron kaj netute duhore, mi atingis la Еќipruinon. Jen, kia vidaДµo! La Еќipo estis Дµetita sur la Еќtonegojn. La posta parto estis rompita per la ondoforto, la mastoj fornaДќigitaj, Еќnuregoj kaj Д‰enoj disДµetitaj ferdeke, kaj Д‰io envolvita en malgajo. Kiam mi atingis la Еќipruinon, hundo alnaДќis al mi, blekante kaj ploretante. Mi prenis la hundon en la boaton; kiam mi donis al Дќi iom da pano, Дќi manДќis la panon kvazaЕ lupo, kaj pri trinkado Дќi eble krevus, se mi estus permesinta, ke Дќi pleniДќu.
Mi iris al la ĉambro de la kuiristo, kie mi trovis du virojn malvivajn. La lango estas muta, la orelo surda, la okulo fermata, kaj la lipo rigida; la malĝoja rakonto estis dirata, ĉar ĉiu tenis sian brakon ĉirkaŠla kolo de la amiko, kaj tiamaniere ili atendis la morton. Kiom ŝanĝiĝis la sceno, tiam, tute sovaĝa pro la batoj ondaj kaj la muĝado venta! Nun, ĉio estis trankvila — la morto elfaris sian celon, kaj ĉiuj ricevis ĝian baton, escepte la hundo, kiu estis la sola kreitaĵo, kiu postvivis.
Mi divenis, ke la Еќipo venis de Hispanujo, kaj mi trovis sur Дќi multe da oro. Mi metis keIke da kestoj surboaton, sed ne atendis por eltrovi, kion ili enhavas, kaj kun ili kaj tri bareloj da rumo, mi revenis.
Hejme, mi trovis Д‰ion same tiel, kiel mi Дќin lasis — miaj kaproj, la katoj, kaj la birdo. La vidaДµo en la Д‰ambro de la kuiristo restadis tage kaj nokte en mia animo, kaj por reforti min, mi trinkis iom da rumo. Tiam mi ekhejmportis mian ЕќarДќon de la marbordo, kie mi antaЕe Дќin lasis. En la kestoj troviДќis du grandaj sakoj da oro, kaj kelke da fandaДµoj oraj; apud ili troviДќis tri boteletoj kaj tri sakoj da pafaДµo, kiuj estas granda akiro.