Выбрать главу

У 1927 годзе наш зямляк вяртаецца ў Менск і пачынае працаваць у Беларускім дзяржаўным універсітэце на медыцынскім факультэце намеснікам дэкана і старшым выкладчыкам кафедры. З гэтага ўніверсітэта быў камандзіраваны ў Парыж з навуковай мэтай удасканалення сваіх ведаў.

У Парыжы Пракапчук працаваў у шпіталі Святога Людовіка пад кіраўніцтвам прафесара Гужэро, практыкаваўся ў таленавітых французскіх вучоных і ў Пастэраўскім інстытуце.

Гэта быў надзвычай плённы час для доктара са Слонімшчыны. Ён атрымаў дыплом Сарбоны па спецыяльнасці гісталогія і яшчэ адзін дыплом, у якім было напісана, што "мусьё Пракапчук мае права загадваць сералагічнай лабараторыяй у Францыі і яе калоніях...".

Акрамя таго, ён надрукаваў у французскіх навуковых выданнях некалькі сваіх прац, у прыватнасці, у часопісе Гастона Міліяна быў змешчаны яго артыкул "Пігментная хвароба Шамберга". Французскія "Аналы дэрматалогіі" змясцілі яго працу "Псіхозы воцатнакіслага калія".

Калегі з Францыі, у прыватнасці Перэн, гаварылі Пракапчуку, што яго працы вартыя таго, каб на іх падставе абараніць дысертацыю, але ў Парыжы гэта будзе вельмі дорага каштаваць. "Раю вам, — гаварыў Перэн, — вярнуцца на радзіму і абараніць дысертацыю ў інстытуце акадэміка Паўлава".[5]

Пракапчук паслухаўся Перэна і напісаў пісьмо ў Ленінград. Адтуль атрымаў станоўчы адказ. У Ленінградзе нашаму земляку давялося працаваць пад кіраўніцтвам прафесара М. М. Анічкава ў Інстытуце эксперыментальнай медыцыны. Дапамагалі Пракапчуку не толькі прафесар Анічкаў, але і яго калегі. Дзякуючы ім беларускі юнак з Чамяроў пабываў і на славутых Паўлаўскіх серадах, быў прадстаўлены вялікаму вучонаму. Між іншым, менавіта акадэмік Паўлаў паспрыяў таму, што шэфам Пракапчука стаў прафесар Анічкаў.

У горадзе на Няве Андрэю Пракапчуку была прысуджана ступень доктара медыцыны. Тут ён атрымаў і званне прафесара.

Імя нашага земляка Андрэя Якаўлевіча Пракапчука здабыло сусветную славу. Ён з'яўляецца аўтарам больш як 200 навуковых прац, распрацаваў і ўкараніў у практыку метад лячэння чырвонай ваўчанкі акрыхінам. Адны назвы яго медыцынскіх прац гавораць аб шырыні і разнастайнасці прафесійнай дзейнасці нашага земляка. Гэта даследаванні “Бэта-выпраменьвальнікі ў дэрматалагічнай практыцы”, “Змяненні нервовых элементаў скуры трусоў пад уздзеяннем радыёактыўнага фосфара”, “Гнойныя захворванні скуры і іх папярэджанне”, “Клініка рэдкіх дэрматозаў” і многія іншыя.

Андрэй Пракапчук даследаваў гісторыю беларускай медыцыны. У матэрыяле “Да гісторыі вышэйшай медыцынскай адукацыі і навуковых медыцынскіх таварыстваў у Літве і Беларусі”, які быў апублікаваны ў “Сборнику научных работ” (Мн., 1959) ці не ён першы ў пасляваенны час расказаў пра Віленскае, Беластоцкае, Магілёўскае, Віцебскае медыцынскія таварыствы, сябры якіх працавалі па ўсёй Беларусі. У прыватнасці, наш зямляк згадвае: “Сябры Віленскага медыцынскага таварыства працавалі на ўсёй тэрыторыі Беларусі і Літвы. У 1820 годзе сярод яго сяброў быў інспектар Мінскай лячэбнай управы Бернгард, які ў 1818 годзе чытаў у Вільні даклад пра вядзьмака. З дактароў, якія працавалі ў Беларусі, у розны час сябрамі таварыства былі: Эразм Бразінскі з Пінска, Фрэдэрык Брандэнбург з Магілёва, Якаў Франк з Мінскай губерні, Карл Гібенталь з Віцебска, Восіп Ясінскі з Наваградка, Гаспар Клімковіч — доктар медыцыны і хірургіі з Мінска, Восіп Грабавіцкі з Гродна, Іван Беранд з Беластока, Францішак Пучкоўскі са Слоніма, Данііл Стаховіч — доктар медыцыны і інспектар Мінскай лячэбнай управы, доктар Казімір Харкоўскі з Нясвіжа, доктар Радкевіч са Слоніма, які прапанаваў лячэнне паліпаў носа едкімі рэчамі і які прачытаў даклад пра вядзьмака, Ян Астроўскі са Слоніма — дывізіённы доктар, Ян Козел з Мінска, Ігнат Булгак, Вільчынскі з Бабруйска, Грыневіч з Кобрына, Свідэрскі з Мінска, доктар медыцыны Ясінскі з Віцебска…”.[6] Пра ўсіх гэтых дактароў сёння трэба шукаць звесткі, пісаць кнігі. Дарэчы, пад кіраўніцтвам чамяроўскага доктара дваццаць пяць лекараў напісалі і абаранілі кандыдацкія і доктарскія дысертацыі.

У 1944 годзе Андрэю Пракапчуку было прысвоена званне заслужанага дзеяча навукі БССР. Да апошніх дзён свайго жыцця (памёр у 1970 годзе) наш зямляк працягваў навуковыя пошукі. Усе свае веды, жыццё і працу акадэмік аддаваў ахове здароўя чалавека.

Шчыра сябраваў Андрэй Пракапчук з многімі беларускімі пісьменнікамі, але найбольш з Янкам Купалам. Аднойчы доктару патэлефанавалі ў менскую клініку і паведамілі, што тэрмінова патрэбна яго кансультацыя: захварэў Янка Купала, ёсць падазрэнне на дэрматыт, бо трэці дзень паэт скардзіцца на тое, што ў яго баліць скура на твары, пячэ, ён не можа да яе дакрануцца. І тэмпература падскочыла — 38,9.

вернуться

5

Пракапчук Андрэй. З перажытага // Полымя.1968, № 11. С.171

вернуться

6

Сборник научных работ. Мн., 1959, т.4. С.360-361