Дзіра
Здаецца, я ўжо ведаю ўсё пра самыя танныя гатэлі свету. За дарогу мне ўдалося пажыць у сапраўдных дзірах.
Першае, што ты мусіш зрабіць на рэсэпшне гатэля, які табе параіў гандляр кампакт-дыскамі на рагу, гэта сказаць: «Мне патрэбны самы танны пакой!» Калі гаспадар назаве цану, ты павінен дадаць: «Пакой з адным ложкам, без тэлевізара і з прыбіральняй звонку». Цана хутчэй за ўсё ўпадзе.
Другое правіла засялення ў дзіру – абавязкова асабіста агледзь пакой. Правер бялізну на свежасць. Зазірні пад ложак на прадмет яшчэ не астылых гандонаў або галодных тараканаў. Знайдзі разетку і правер яе працаздольнасць. Акно павінна зачыняцца, інакш ноччу ты здохнеш ад маскітаў. Добра прынюхайся! Калі адчуваеш староннія пахі, магчыма, гэта мыш здохла ў тваёй падушцы. Не саромейся, спытай гаспадара пра Wi-Fi. Яго, вядома ж, няма, і гэта дасць табе шанец яшчэ трошкі збіць цану. І калі ты ўжо цалкам гатовы засяліцца ў гэтую ўбогую будку, папрасі даць табе мыла і туалетную паперу – у талкане нічога падобнага ты, вядома ж, не знойдзеш. Забудзься на ручнік. Калі ён ляжыць на ложку, гэта не дзіра.
Увесь наступны дзень мы з Воляй пешшу цягнемся па пустыні. Соль хрумсціць пад нагамі, нібыта снег. Вочы стамляюцца ад марыва. Каля нас часта праязджаюць джыпы, набітыя турыстамі. Недзе там, далёка, маячаць гатэлі, пабудаваныя з саляных цаглін. Мы наварочваем кіламетраў дваццаць і да захаду сонца, знясіленыя, выпаўзаем на дарогу. Нас падбірае цягач, гружаны мяшкамі з соллю.
Мне складана апісаць сваё стаўленне да балівійцаў, але я востра адчуваю розніцу ў нашай сутнасці. Яны людзі пустыні, людзі гор, і ў іхнай лёгкай хадзе па бязмежных узгорках адгадваецца векавая натуральнасць. Яны быццам кіты – займаюць сабой шмат месца і ўпэўнена, ва ўласным стройным рытме, працуюць хвастамі. Яны не баяцца нападу з засады, у пустыні няма каму і няма дзе хавацца. Тут бессэнсоўна будаваць агароджы – бяры столькі зямлі, колькі табе трэба. А я хаджу па пустыні і не магу прысесці адпачыць, пакуль не заўважаю выратавальную кучу смецця, пакінутую турыстамі, – хоць бы нейкае «каля».
Наступнай ноччу мы сядаем на цягнік, які адвозіць нас да аргентынскай мяжы. На пагрузцы багажу знаёмімся з парай пажылых канадцаў, якія на роварах прыехалі сюды з Куска. Ім абаім за пяцьдзясят, і яны ганяюць на сваіх чатырох колах па гарах інкаў. Гэтыя двое на секунду ўсяляюць у мяне надзею, таму што, шчыра кажучы, я пабойваюся, што да іхнага ўзросту мне зробіцца сумнавата. Старыя абвальваюцца на нас штормам апавяданняў пра сваю дарогу праз горныя перавалы. Мяне так разбівае іхны шчыры агонь, што я са сваім багажом нават не ведаю, пра што распавесці.
Раніцай прыбываем у памежны горад і селімся разам са старымі ў хостэл. Мне трэба тэрмінова выслаць матэрыялы ў рэдакцыю, але высвятляецца, што ў горадзе забастоўка – мэр за чатыры гады так і не правёў сюды добрай пітной вады, таму крамы, тэлефоны ды інтэрнэт не працуюць. Да ўсяго іншага даведваемся, што ў мястэчку няма аргентынскай амбасады, таму доўга не разважаем і адразу стартуем у суседні населены пункт – Тарыха, што ляжыць прыкладна за дзвесце кіламетраў на ўсход.
У наступныя пяць дзён мы намёртва увязнем у пасольскай бюракратыі. Мне давядзецца чарговы раз маляваць тону недарэчных дакументаў, каб даказаць уласную прыдатнасць. Я ўжо так набіў руку на фэйкавых выпісках з банкаў, няісных квітках на самалёты і ліпавых бронях гатэляў, што магу адкрыць уласны візавы аддзел.
Аднак нечакана з'яўляецца і станоўчая рэакцыя на нашае доўгае аселае жыццё ў Тарыха – Воля праз паўгода абяцанняў атрымлівае пэйчэк за апошні месяц працы ў нью-ёркаўскай кавярні. Праз памылку менеджара чэку прыйшлося здзейсніць кругасветнае падарожжа з NY у Беларусь, затым у Маскву і толькі потым на нашу пластыкавую картку. Раптам на нас звальваюцца чатырыста баксаў, на якія мы ўжо даўным-даўно страцілі надзею.
Пайка прыходзіць у вельмі зручны момант – пасля дэфолту ў Аргентыне песа абясцэньваецца ўдвая, таму на чорным рынку кэш можна абмяняць па супервыгодным курсе. Гэтак нашыя чатырыста баксаў ператвараюцца ў восем соцень у песавым эквіваленце.
Позна ноччу перасякаем аргентынскую мяжу. У густой цемры шлёпаем па пустэльнай трасе да пункта пашпартнага кантролю, які вось-вось павінен з’явіцца за паваротам. Дзьме прахалодны кветкавы брыз. Размаўляць не хочацца.