Кіроўца таксі з разуменнем ківае мне і згаджаецца давезці да развязкі з хайўэем за дваццаць юаняў. Але патаемнымі дарогамі мы раптам выязджаем да чыгуначнага вакзала. Няма ніякіх сілаў лаяцца з «кемлівым» стырнавым, гэта агульнакітайская рыса – вельмі хацець табе дапамагчы і заўсёды ведаць лепш, куды і як табе трэба.
Стомлены, я планаваў выспацца дзе-небудзь у кустах ля хайўэя, але цяпер ціхае месца знайсці куды больш складана – я ў самым пекле мегаполіса. Горад прачынаецца, гудуць машыны ў корках, бадзёрая музыка зазывае кітайцаў на зарадку. Я насцярожана аглядаюся па баках і пацягваю з тэрмакубка халодную ваду, якую набраў з-пад крана ў аддзяленні банка. Найлепшым месцам для сну ў маёй сітуацыі будзе дах шматпавярховіка.
Прапаўзаю пад шлагбаумам нейкага элітнага дома паўз ахоўніка, які салодка дрэмле, заскокваю ў ліфт і падымаюся на дваццаць восьмы паверх. Усёвідушчае вока камеры абыякава назірае за мной са столі кабіны. Дзверы адчыняюцца. Перада мной стаіць дохлы кітаец, які, мабыць, толькі прачнуўся, але ўжо спяшаецца адарвацца напоўніцу ў плыні вузкавокіх бабулек, якія апантана гімнастуюць. «Толькі б не прагаварыўся ахове», – думаю я, выціскаючы дзверы на магнітным замку, якія вядуць на дах.
Пазамінулым летам я прыехаў у Кітай упершыню. Гэтак жа адзін, гэтак жа без грошай, і адразу праваліўся ў шанхайскую прорву. Тады ў мяне начыста сарвала дах. Я быў п’яны светам, здавалася, я магу саскочыць з хмарачоса і паляцець. У пахмеллі, звар’яцелы, я вярнуўся дадому. Айсбергі ўнутры мяне паплылі. Каб радаваць маму ўніверсітэтам і нікуды не рыпацца, я рабіў перформансы з пісуарам у пераходзе, са шпакоўнямі ў вагоне метро і бамжаваў на выжыванне. Але доўга хавацца было немагчыма – дарога вабіла воляй. І вось у свой другі Кітай я зноў адчуваю, як лёд унутры мяне крышыцца.
Пятая гадзіна раніцы. Перада мною від на кітайскі горад, які задыхаецца ад сажы. Спякота ў 30 ºС. Узмакрэлая майка ліпне да цела. Плечы пакрываюцца пухірамі ад шлеек заплечніка. Унізе бясконца бадзёрыя жыхары-мурашы разгортваюць гандлёвыя палаткі. Страўнік курчыцца ў спазме. Але нішто з гэтага мяне не трывожыць. Я гляджу на ўсё абыякава і безадносна, шклянымі вачыма вольнага чалавека. Мне больш не хочацца крычаць, смяяцца і скакаць. Мне не хочацца назад, мне гэтак жа не хочацца наперад.
Я раскідваю палатку і лезу ў яе глотку. Няма сілаў, каб спаць. Я вытрэшчваюся ў яркую жоўтую столь. Цела ліпне да кілімка.
Магнітны замок выдае піск, рыпаюць дзверы, набліжаюцца крокі. Стук у палатку. Ахоўнік просіць мяне выйсці. Мы глядзім адзін на аднаго. Я не ўсміхаюся і не прашу аб літасці. Ён жэстам прымушае мяне сабраць намёт. Мы разам заходзім у ліфт. Настырнае вока камеры ўсё гэтак жа абыякава назірае за намі са столі кабіны. Ахоўнік праводзіць мяне за шлагбаум. Я сядаю на траву за дваццаць метраў ад уваходу. Ісці няма куды. Святло рэжа слязлівыя вочы. Ад бяссонных дзён і плаўленай паветранай патакі, якая мяне атачае, свядомасць прытупляецца. Хочацца запаліць.
У глыбіні вуліцы з’яўляецца міліцэйская машына. Ахоўнік у будцы хітра ўсміхаецца. Я зрываюся з месца і лячу ў першы завулак, потым – у іншы і яшчэ. Я ведаю, што мяне проста забяруць для праверкі дакументаў, але так не хочацца зноў вывальваць заплечнік і тлумачыць, хто я і што тут раблю.
Вяртаюся на вакзал. Зала чакання, як і ўсюды, палохае кантынгентам. Заходжу ў дзверы staff only і па пажарнай лесвіцы падымаюся на дах. Тут тая ж спякота, але ў тры разы больш шуму. Кладуся спаць.
Увесь наступны дзень я спрабую выбрацца на трасу. Урэшце добрыя кітайцы аплачваюць мне таксі. Здаецца, яны так і не зразумелі, навошта мне спатрэбілася загадкавая развязка з G75. Я выходжу на яе і адлятаю практычна на першай жа машыне.
З’ехаць з хайўэя – часцяком значыць страціць дзень шляху, таму я з усяе сілы ўгаворваю кіроўцу пакінуць мяне на трасе. Кітайцы – законапаслухмяны народзец і часам проста не ў сілах пайсці супраць сваёй прыроды. Але гэтым разам мне шанцуе. Кіроўца высаджвае мяне ля велізарнага пагорка, на якім высіцца GSM-сота.
Караскаюся па зрэзаным грунце, потым прадзіраюся праз калючы хмызняк і вось, падрапаны і брудны, на вышыні дваццаці метраў над узроўнем G75 станаўлюся пераможным лагерам. Спаць яшчэ не хочацца. Усаджваюся на краі абрыву, каб трохі «ўрубіцца ў трасу». Метраў на пяць ніжэй заўважаю адляцелы аўтамабільны нумар – 0587.
Калі мне было дванаццаць, я пакутаваў ад дзіўнай хваробы. Тады я вучыўся ў школе за горадам, і кожную раніцу мне даводзілася на трухлявым ЛАЗе пераадольваць адлегласць у дваццаць кіламетраў. Унутры аўтобуса смярдзела салярай. Я заўжды сядаў каля акна. Маёй здабычай была кожная машына, што праязджала міма. Я складваў лічбы аўтамабільных нумароў. Двойчы на дзень шэсць дзён на тыдзень я атрымліваў здаравенныя сумы. Я нічога не мог з сабой зрабіць. Як толькі я залазіў у аўтобус, мой погляд мімаволі спаўзаў на нумары аўтамабіляў за вокнамі. Ужо да пачатку заняткаў мая галава страшэнна гудзела. Дайшло да таго, што я больш не лічыў, а проста ведаў адказ. Здаецца, прайшло гэта пасля пералому хрыбетніка. Лекар забараніў мне ўставаць з ложка, і прапахлы салярай аўтобус, а разам з ім і назойлівыя нумары на некалькі месяцаў сышлі з майго жыцця.