45. Штоколечы здараецца з кажным з нас, карысным ёсьць для Цэлага; і гэтага хопіць. Але пры ўважным назіраньні можна пераканацца і ў тым, што наагул усё, што карысным ёсьць для аднаго чалавека — карысным ёсьць для іншых людзей. Паняцьце карыснага тут трэба браць у болей агульным значэньні таго, што ляжыць паміж дабром і злом.
46. Гэтак, як паўтарэньне прадстаўленьняў у амфітэатры і іншых падобных мясцох можа нарэшце абрыдзець, і аднастайнасьць учыніць відовішча дакучлівым, падобнае спатыкаем на працягу ўсяго жыцьця. Бо кажная рэч наверсе і нанізе — гэта тое самае, і з таго самага. І калі-ж канец гэтага?
47. Заўсёды думай пра розных людзей, розных заняткаў і розных краінаў, і гэткім шляхам да Філісьціёна, Фойбоса, Орыганіёноса. Пасьля перайдзі ў думцы да іншых пакаленьняў. І нам давядзецца адправіцца туды, куды адыйшло гэтулькі вялікіх аратараў, гэтулькі слаўных філёзафаў, як Гэраклітос, Пітагорас, Сакратас, гэтулькі герояў старажытнасьці, а за імі гэтулькі стратэгаў і тыранаў; пасьля Эўдоксос, Гіппархос, Архімэдэс і іншыя людзі, таленавітыя, узвышанага спосабу думаньня, працаахвочыя, здольныя, упэўненыя ў свае сілы, і нават такія выкрывальнікі пустэчы і хуткасьці чалавечага жыцьця, як Меніппос і яму падобныя. Усе яны — памятай пра гэта — ужо даўно ляжаць у зямлі. Што ў гэтым жудаснага для іх? А што для тых, імёны якіх ужо зусім забытыя? Толькі адно, сапраўды, зьяўляецца каштоўным: пражыць жыцьцё, праяўляючы праўду, справядлівасьць і дабразычлівасьць нават да людзей хлусьлівых і несправядлівых.
48. Калі ты хочаш парадаваць сябе, дык падумай пра мужнасьць людзей, зь якімі ты жывеш. Адзін адзначаецца дзейнасьцю, іншы — сьціпласьцю, яшчэ іншы — шчодрасьцю, і яшчэ адзін добрымі якасьцямі. Нічога не спрычыняе гэтакае радасьці, як вобраз мужнасьцяў, якія праяўляюцца ў звычаях людзей, што жывуць з намі, і спатыкаюцца ў большых ці меншых групах. Таму заўсёды май іх на ўвазе.
49. Хіба-ж ты ня гневаешся з тае прычыны, што важыш меней, чымся трыста фунтаў? Гэтаксама ня гневайся і на тое, што калі табе наканавана пражыць дадзеную колькасьць гадоў, і ня болей; задавальняйся вызначаным табе часам, як ты задавальняешся вызначанаю табе сутнасьцю.
50. Паспрабуй пераканаць людзей, паступаць разумна. І дзейнічай нават наўсуперак іхнае волі, калі прынцыпы справядлівасьці вядуць у гэтым напрамку. Калі-ж нехта ўжывае гвалт супроць цябе, дык шукай сховішча ў здаваленьні самым сабою, у супакоі духу; адначасна выкарыстай перашкоду для іншае дабрадзейнасьці. І памятай, што тваё імкненьне заўсёды ўмоўнае, і ты не дабіваешся нічога немагчымага. Але што ты хочаш асягнуць? Толькі гэтакае імкненьне. Але ты ўжо асягнуў яго, нават калі тое, да чаго ты імкнешся, застанецца неасягальным.
51. Славалюб бачыць сваё дабро ў чужым дзеяньні. Аддадзены насалодзе — у зазнаным ім стане. Разумны-ж чалавек — у сваей дзейнасьці.
52. Зусім магчыма ня мець ніякага погляду адносна гэтага і вызваліць душу ад хваляваньняў. Бо-ж самі рэчы паводля свае натуры ня прымаюць дзейнага ўдзелу ў складаньні нашых меркаваньняў.
53. Прывучай сябе ўважліва адносіцца да словаў іншых людзей і старайся паводля магчымасьці пранікнуць у душу таго, хто гаворыць.
54. Тое, што ня прыносіць карысьці вульлю, ня прынясе яе і пчале.
55. Калі-б вадаплаўнікі ўздумалі лаяць стырнічага, а хворыя лекара, дык каго-б яны слухаліся? Ці мог-бы першы асягнуць уратаваньне тых, што плывуць, а другі — выздараўленьне хворых?
56. Колькі людзей, зь якімі я прышоў на сьвет, ужо пакінулі яго!
57. Таму, хто церпіць з прычыны разьліцьця жоўці, медзь здаецца горкаю; той, хто пакутуе ад шаленства, баіцца вады, а дзецям здаецца цудоўным мячык. І на што-ж я буду гневацца? Ці думаеш ты, што памылка менш здольная да такіх дзеяньняў, чым разьліцьцё жоўці ў хворага, ці атрута ў таго, хто пакутуе ад шаленства?
58. Ніхто ня можа табе перашкодзіць жыць у сузгоднасьці твае натуры, і нічога не адбываецца наўсуперак розуму агульнае натуры.
59. Што выяўляюць сабою тыя, якім людзі хочуць спадабацца, і дзеля якіх мэтаў, і з дапамогаю якіх дзеяньняў? Як хутка паглыне ўсё вечнасьць, і колькі ўжо яна праглынула.
Кніга сёмая