Неўзабаве нехта яго пастукаў па назе. Павел Міхайлавіч падняўся i ўбачыў на праходзе Антонава.
— Пара ўставаць, землячок, скора будзем дома,— сказаў i пайшоў у тамбур. Балашоў, счакаўшы трохі, выйпіаў за ім. За акном пачынала світаць, прабягалі лясы i вёскі ў сіняй смузе, круціліся палі, мільгалі i знікалі рэчкі.
Антонаў стаяў каля акна i прагна курыў.
— Я трывожыўся, ці не адсталі вы ад цягніка. Як выйшаў з вакзала, так i згубіў вас.
— Ca мной такога яшчэ не здаралася,— усміхнуўся Антонаў i шчыльней прычыніў дзверы.— Слухайце: у Бабруйску мы з вамі ке знаёмы. Ідзіце проста ў чайную. Пароль ведаеце. Вас паставяць на кватэру i звядуць з патрэбнымі людзьмі. Дзяўчыне, якая прынясе вам есці, шапніце: «Антонаў кланяўся вашаму тату». Гэта абавязкова.— I, памаўчаўшы, растлумачыў: —Трэба, каб мой тавар адразу трапіў да «пакупніка».
Ён моцна паціснуў Балашову руку i выйшаў з тамбура.
Раніцаю Балашоў у чайной каля рынку еў селядца з бульбаю i піў густую горкую цыкорыю. Тут далі адрас яго будучай кватэры. Прыгожай дзяўчыне ён перадаў прывітанне ад Антонава, заплаціў за снеданне i пайшоў шукаць патрэбны яму дом на Сталыгіінскай вуліцы.
Праз некалькі дзён тым жа цягніком у Бабруйск прыехаў нямецкі камуніст Густаў Шульц. I ён заходзіў у чайную да Розы Агал, а потым зрабіўся вялікім «кнігалюбам» i часта ў кнігарні купляў паштоўкі, старыя гравюры, паперу i кніжкі. Густаў служыў у гарадской камендатуры, насіў спічастую каску i ладна падагнаны мундзір, часам у яго воку пабліскваў манокль, на руцэ целяпаўся кароценькі стэк. Хоць i быў ён у гадах, але заўсёды выглядаў франтам. У кнігарні старому Ёселю Агалу Шульц пакідаў акуратна запоўненыя пашпарты, з якімі ездзілі падпольшчыкі ад Оршы да Брэста, папярэджваў, калі i каму трэба знікнуць, a ў салдацкіх казармах усё часцей з'яўляліся аддрукаваныя на тоненькай паперы нумары газет «Rote Fahne» i «Roter Soldat», лістоўкі з заклікамі хутчэй вяртацца на радзіму, скінуць дынастыю Гогенцолернаў, стварыць новую сацыялістычную Германію.
Часам у магазіне «Книжная торговля и писчебумажные принадлежности» Павел Балашоў перадаваў Густаву Шульцу заданні i даручэнні падпольнага павятовага камітэта, забіраў пашпарты i бланкі прапускоў, выслухоўваў i запамінаў самыя свежыя навіны, планы нямецкага камандавання.
К чэрвеню на ўсіх заводах i заводзіках Бабруйска працавалі падпольныя бальшавіцкія ячэйкі, была створана партыйная група i ў друкарні на Мураўёўскай вуліцы, у ей друкаваліся адозвы Бабруйскага укома. Ix выносілі ў кашах з абрэзкамі паперы, а к раніды адозвы былі ў чайной i ў кнігарні Агала.
Выпіць шклянку чаю забягалі вучні з гімназіі i так званага палітэхнікума," заходзілі яны i ў кнігарню купіць сшыткаў або пёраў. A выносілі адтуль за пазухаю екрутачкі свежых лістовак. Яны траплялі ў сялянскія вазы на рынку, з'яўляліся на тратуарах i нават у саборы. Павятовы камітэт партыі заклікаў народ змагацца з рабаўнікамі-акупантамі, адбіраць у ix нарабаванае дабро, узбройвацца i ствараць партызанскія атрады.
Гэтыя лісткі шэрай i жоўтай паперы станавіліся выбуховымі i небяспечнымі. Кожны дзень то каля Качэрыч, то каля Глушы, то па дарозе з Падрэчча на абозы з жытам, парсюкамі i каровамі, забранымі ў вёснах, наляталі барадатыя, у світах i ў зрэбных кашулях мужыкі, стралялі над самымі конскімі вушамі, адбіралі ў перапалоханых салдат карабіны i заварочвалі фурманкі ў лес.
Аднаго разу каля Гарбацэвіч з васьмі нямецкіх салдат пасцягвалі боты, паздымалі штаны, мундзіры i каскі, а ix абулі ў свае лапці, аддалі прапацелыя зрэбнікі i ў такой «форме» адпусцілі. Камендант фон Тромэль лютаваў, аж вылузваўся ад злосці i тут жа выдаў загад: «Кожнага злоўленага бандыта расстрэльваць без суда i следства».
Па вуліцах горада шнуравалі патрулі i нарады палявой жандармерыі, хапалі падазроных, набівалі імі камеры турмы на Шасейнай вуліцы i казематы крэпасці. A ў чайной каля базару кожны дзень хто-небудзь пытаўся, ці няма ракаў, i прасіў тры шклянкі чаю без сахарыну, у магазінчыку «Книжная торговля и писчебумажные принадлежности» куплялі «Новы завет», на дзвярах гарадской управы i камендатуры з'яўляліся новыя лістоўкі, у казармах усё часцей знаходзілі «Rote Fahne», a інтэнданцкія атрады вярталіся з вёсак без нарабаванага дабра, без коней i карабінаў.
Маладым афіцэрам ветліва ўсміхалася прыгожая падавальшчыца фрэйлейн Роза, хадзіў па рынку з кошыкам у рудэ рабочы чыгуналіцейнага завода Павел Балашоў, заўсёды кудысьці спяшаўся на старым веласіпедзіку апрануты ў пацёртую тужурку паштовага чыноўніка Платон Раеўскі. А з Оршы вясёлы балагур Ванька Антонаў зноў вёз тры вялікія карзіны з «новым таварам».