І зноў нічога нечаканага: на сценах – блакітная кафля з паламанымі там-сям вугламі – так трушчыцца крохкае квадратнае пячэнне «Слодыч». Люстэрка без рамы, шкляная палічка, спарахнелы, як пень, унітаз і пафарбаваная блакітным ванна без фiранкi.
– Заплаціце за месяц наперад? Заязджайце.
Ліза сціснула халодныя ключы ў руцэ і толькі тады супакоілася. Гэта значыць, кватэра належыць ім: заўтра будзе дзе жыць.
А гаспадыня пайшла, паабяцаўшы вярнуцца без папярэджання.
Рэчы раскладзеныя па белых пластыкавых пакетах: падлога застаўленая імі, бы вялікімі пластыкавымі пяльменямі. Пухленькія – гэта з адзеннем; худзенькія, амаль без мяска, – гэта касметыка, цюбікі і слоікі, якія не б’юцца. Чамадан – гэта з кнігамі: тут не пяльмень, а хлеб наш надзённы.
Ліза лічыла торбы, каб нічога не забыць:
– Дваццаць шэсць! Гэта толькі мае. Тваіх – трыццаць. На старую кватэру глядзець няма чаго: яна не іх, але паспелі прыкіпець, паспелі атаясаміць, паспелі паназываць жылплошчу домам.
– Юра, мы ўсё сабралі, чакаем цябе, – Наста трымае айфон паміж плячом і вухам, бо ў руках – пакеты.
«Пяльменямі» зараз застаўленыя ганак і лава. – Яшчэ два разы схадзіць, і ўсё. Ліза, твая чарга.
Ранкам суседзі ці на працы, ці спяць, таму можна не клапаціцца, што хтосьці зазірне ў клункі, якія растапырваюцца, нібы наўмысна дэманструючы сваё начынне: рондалі, вешалкі, абутак.
– И заплакали блюдца: не лучше ль вернуться?
– Хернуцца. Там чацвёрты паверх, дарэчы, – Ліза прынесла апошнія пакеты і стала побач з лаўкай, бо сесці месца не засталося. – Зноў з гадзіну насіць, але цяпер угору.
Прыязджае Юра, абураецца, што не запрасілі раней, і дапамагае нафаршыраваць клункамі аўтамабіль: багажнік забіты, задняе сядзенне – таксама. Лізе пад ногі – пакет з посудам, а на калені – настольная лямпа і два старэнькія ноўтбукі.
Наста ўладкоўваецца наперадзе, абдымае дзве пухлыя падушкі.
– Тут недалёка, – гэта Ліза спрабуе паказваць шлях, але Юра і сам усё ведае і можа ехаць па гэтым горадзе з заплюшчанымі вачыма, навобмацак, арыентуючыся паямінах і шчарбінах на асфальце, ды яшчэ па водарах.
Наста заплюшчвае вочы, кладзе галаву на падушкі. Вось паварот, пасля будзе яшчэ адзін. Пах дыму – гэта яны ў прыватным сектары. Пацягнула свежасцю – выехалі на мост. З правага боку – гудок паравоза: паралельна ім, па паралельным мосце і ў паралельнай рэчаіснасці, імчыць цягнік. Паварот, вельмі ціхая вуліца, паварот – і час расплюшчваць вочы, бо прыехалі.
Гэтым разам паспяваюць перацягаць рэчы хутчэй: дапамагае Юра. Ён спяшаецца на працу і ветліва не згаджаецца піць гарбату, і добра, бо гарбатнік адшукаўся б у апошнім з пакункаў.
Наста яшчэ не была ў кватэры – калі прызвычылася да пераездаў, то можна згадзіцца на новае жытло не гледзячы. І толькі тады, калі рэчы твае перавезеныя і дзверы за табой зачыненыя, ёсць сэнс паглядзець, што тут і як.
І пабачыць, што ты трапіла ў свет, які стварыў хтосьці іншы, паводле свайго вобраза і падабенства. А табе зноў выпадае існаваць у чужым жыцці і нават часе.
Тут панавалі шасцідзясятыя. Шпалеры ў палоску, пажаўцелыя, як вераснёўская трава. На фіранках – зялёнае лісце клёна. Мроілася, што і яно хутка пажаўцее і ападзе, толькі адзін лісток застанецца, заблытаўшыся ў рудым цюлі, як у павуцінні.
У паліраваным карычневым серванце калісьці стаяў крышталь. Стаяў так доўга, што паспеў прарасці, і калі яго здымалі, на дрэве засталіся шнары, бы ад адламаных галінак.
Не, крышталь ім не пакінулі. Кнігі – іх не шкода, вось яны. Тыя самыя, што засталіся ва ўсіх постсавецкіх кватэрах: зялёны «Айвенга», чырвоны двухтомны Маякоўскі, пярэстны штакетнік «Классики и Современники», блакітнае двухкніжжа Булгакава, чорны Рэмарк, шэры Ясенін і белы Паўстоўскі. Паміж імі, дэманструючы, што з часам драбнеюць патрабаванні і псуюцца густы, уціснутыя маленькія мяккія кніжачкі Данцовай. Нібы ўстарую прыгожую кладку ўвапхнулі сучасныя цагліны.
Каля серванта – паліраваная шафа і старая канапа.
– Бяры вялікі пакой, бо гэта ты знайшла кватэру, – Наста адчыніла дзверы ў спальню. І засталася ў тым самым часе: ложак, дзякуй што драўляны, а не жалезны, стары матрац, крэсла з трэснутаю сядушкаю, пыльная шафа – паліцы засланыя газетамі. Яшчэ тумбачка, дзверы ў якую адчыніць было немагчыма: мабыць, нехта трымаў іх з таго боку. – А я буду жыць у спальні. Як думаеш, на гэтае крэсла можна ставіць ноўтбук?
Ліза прынесла анучы, венік і вяхоткі:
– Іншага ён і не вытрымае. Паспеем за сёння прыбрацца?
Але не паспелі. Бо мылі хату, якая не мылася некалькі гадоў ці нават дзесяцігоддзяў: вокны, падваконне, падшаф’е, падканап’е.