Цецярук сказаў:
— Баюся я спускацца на траву. Нам, птушкам, небяспечна хадзіць па зямлі.
— Хіба ты мяне баішся? — сказала лісіца.
— Не цябе, дык другіх звяроў баюся,— сказаў цецярук.— Усялякія звяры бываюць.
— Не, цецеручок, мой дружок, нядаўна ўказ аб’яўлены, каб па ўсёй зямлі мір быў. Цяпер ужо звяры адзін аднаго не чапаюць.
— От гэта добра,— сказаў цецярук,— а то вунь сабакі бягуць; каб па-даўнейшаму, дык табе ўцякаць трэба было б, а цяпер табе баяцца няма чаго.
Лісіца пачула пра сабак, натапырыла вушы і хацела ўцякаць.
— Куды ж ты? — сказаў цецярук.— Цяпер жа ўказ, сабакі не зачэпяць.
— А хто іх ведае? — сказала лісіца.— Можа, яны ўказа не чулі.
I кінулася наўцёкі.
Худы воўк хадзіў каля вёскі і сустрэў тлустага сабаку.
Воўк пытаецца ў сабакі:
— Скажы, сабака, дзе вы корм бераце?
Сабака яму гаворыць:
— Людзі нам даюць.
— Відаць, вы цяжкую людзям службу служыце?
Сабака сказаў:
— Не, наша служба не цяжкая. Работа наша—ўночы двор пільнаваць.
— I толькі за гэта вас кормяць?—спытаў воўк.— Гэта ж і я хоць зараз на вашу службу пайшоў бы, а то нам, ваўкам, цяжка корм здабываць.
— Што ж, ідзі,— сказаў сабака.— Гаспадар і цябе гэтак жа карміць будзе.
Воўк зарадаваўся і пайшоў з сабакам да людзей служыць. Пачаў ужо воўк у вароты заходзіць, аж бачыць ён, што ў сабакі на шыі поўсць выцерта. Ён і пытае:
— А гэта ў цябе, сабака, чаму?
— Ды так,— сказаў сабака.
— Як гэта так?
— Ды так, ад ланцуга. Удзень жа я на ланцугу сяджу, дык вось ланцугом і выцерла крыху поўсць на шыі.
— Ну, дык бывай, сабака,— сказаў воўк.— Не пайду да людзей жыць. Няхай сабе не такі тлусты буду, ды затое на волі.
Прыйша баба на поле жаць і схавала за кусты збан з малаком. Падкралася да збана лісіца, засунула ў яго галаву, малако выхлебтала, пара б і дадому, ды вось бяда — галавы са збана выцягнуць не можа. Ходзіць лісіца, галавою матае і гаворыць:
— Ну, збан, пажартаваў, ды і досыць. Адпусці ж мяне, збаночак! Хопіць табе, галубок, дурэць — пазабаўляўся, ды і хопіць.
Не адстае збан, хоць ты што хочаш рабі. Раззлавалася лісіца:
— Пачакай жа, пракляты! Не адсганеш па-добраму, дык я цябе ўтаплю.
Пабегла лісіца да рэчкі і давай збан тапіць. Збан, праўда, патануць патануў, але і лісіцу за сабою пацягнуў.
Бегла лісіца, на варон загледзелася і ўвалілася ў студню. Вады ў студні было няшмат: утапіцца не ўтопішся, але і выскачыць — не выскачыш. Сядзіць лісіца, бядуе. Ідзе казёл — разумная галава; ідзе, барадою трасе, рагамі матае. Зазірнуў ад няма чаго рабіць у студню, убачыў там лісіцу і пытае:
— Што ты там, лісічка, робіш?
Адпачываю, галубок,— адказвае лісіца.— Там наверсе горача, дык я сюды залезла. Тут такі халадок ды так добранька. Вадзіцы халодненькай — колькі хочаш.
А казлу даўно піць хацелася.
— А ці добрая хоць вада? — пытаецца казёл.
— Цудоўная!—адказвае лісіца.— Чыстая, сцюдзёная. Скачы сюды, тут абаім нам месца хопіць.
Скокнуў здуру казёл, траха лісіцу не задушыў, а яна яму:
— Эх, барадаты дурань, нават скочыць не ўмеў — усю апырскаў.
Ускочыла лісіца казлу на спіну, са спіны — на рогі, ды і вон са студні.
Траха быў не прапаў казёл з голаду ў студні; ледзьве яго знайшлі ды за рогі выцягнулі.
Жыў дзед з бабаю, і жылі яны вельмі бедна. Усяе жыўнасці ў іх толькі і было, што певень і сабака, ды і тых яны кепска кармілі. Вось сабака і ,кажа пеўню:
— Давай, брат Пеця, пойдзем у лес: кепска нам тут жыць.
— Хадзем,— кажа певень,— горш не будзе.
Вось І пайшлі яны куды вочы глядзяць. Прабадзяліся цэлы дзень, пачало змяркацца — пара начлегу шукаць. Сышлі яны з дарогі ў лес І выбралі вялікае дуплаватае дрэва. Певень узляцеў на сук, сабака залез у дупло, і заснулі.
Раніцай, як толькі днець пачало, певень і закрычаў:
— Ку-ка-рэ-ку!
Пачула пеўня лісіца; захацелася ёй пеўневым мясам паласавацца. Вось падышла яна да дрэва і пачала пеўня расхвальваць:
— От певень дык певень! Гэтакай птушкі я ніколі і не бачыла: І пёркі вунь якія прыгожыя, І грабеньчык вунь які чырвоненькі,
і голас вунь які ў цябе звонкі. Зляці да мяне, прыгажун!
— А чаго? — пытаецца певень.
— Пойдзем да мяне ў госці: у мяне сёння ўваходзіны і для цябе шмат гарошку назапашана.