Маёр Козлікаў (крычыць). Стой!.. (Кідаецца ўслед.)
Расчыняюцца дзверы, і насустрач яму выходзіць чалавек у чорным.
Чалавек у чорным. Тут мярцвяк Козлікаў?
Маёр Козлікаў (механічна). Тут, а што?
Чалавек у чорным знікае за дзвярамі, і неўзабаве, разам з другім, уносяць у пакой труну.
Дзея другая
Абстаноўка тая ж. У пакоі — Кацярына Карпаўна, маёр Козлікаў і людзі з пахавальнага бюро. Пасярод пакоя — труна.
Маёр Козлікаў (паказвае на труну). Што гэта такое?
Чалавек у чорным. Труна.
Маёр Козлікаў. Я сам бачу, што труна. Для каго?
Чалавек у чорным. Для… (Глядзіць у паперку.) Для маёра Караната Каранатавіча Козлікава.
Маёр Козлікаў (разгублена). Але ж я не заказваў.
Чалавек у чорным. Вам і не трэба заказваць. Даволі таго, што сёння раніцою ў загсе выпісана даведка аб тым, што маёр Козлікаў памёр. Усе астатнія клопаты па яго пахаванні ўзяло на сябе наша кааператыўнае бюро.
Маёр Козлікаў (аглядае труну). Мля, якраз на мяне.
Чалавек у чорным (з гонарам). У нас на кожнага кліента сабраны дадзеныя яшчэ пры жыцці. Неўзабаве вам пададуць касцюм, тапачкі, вянкі. Прабіваецца месца на могілках, ля былога загадчыка гандлёвай базы Хапуковіча.
Маёр Козлікаў. Дазвольце спытаць, а чаму ля Хапуковіча?
Чалавек у чорным. Па-першае, нам стала вядома, што маёр Козлікаў і Хапуковіч былі закадычнымі сябрамі. Па-другое, мы заўсёды стараемся класці работнікаў міліцыі побач з работнікамі гандлю. Так сказаць, родныя душы.
Маёр Козлікаў. Ля Хапуковіча, гэтага злодзея, не хачу ляжаць.
Чалавек у чорным. Паверце мне: пакойнікам усё роўна. І пры чым тут вы?
Маёр Козлікаў. А пры тым, што маёр Козлікаў — перад вамі. Я — жывы.
Чалавек у чорным. Прабачце, у вас ёсць дакумент, што вы — жывы?
Маёр Козлікаў (шарыць па кішэнях, потым схамянаецца, крычыць). Які яшчэ дакумент, мля?.. Вы што, аслеплі? Не бачыце мяне?..
Чалавек у чорным (спакойна). Значыць, няма. А вось у нас ёсць даведка аб тым, што маёр Козлікаў — памёр. (Паказвае паперу.) І мы пахаваем яго!
Маёр Козлікаў (выхоплівае пісталет, крычыць не сваім голасам). Во-он!.. Перастраляю, як сабак!
Людзі з пахавальнага бюро кідаюцца да дзвярэй.
З труной, мля, вон!
Людзі з пахавальнага бюро вяртаюцца, мітусяцца ля труны, нялоўка падымаюць яе. Ніяк не могуць трапіць у дзверы. Труна выкоўзваецца з рук. Кацярына Карпаўна, якая нерухома ляжала на дыване, падымаецца, кавыляе да маёра Козлікава і падае яму ў ногі.
Кацярына Карпаўна (стогне). Каранат… Сынок…
Маёр Козлікаў. Табе, матка, чаго?
Кацярына Карпаўна. Па-а-міра-а-ю…
Маёр Козлікаў. Ну і памірай сабе на здароўе.
Кацярына Карпаўна. Труну пакінь. Як жа без труны?..
Маёр Козлікаў (людзям з пахавальнага бюро). Адставіць!
Чалавек у чорным няўцямна пераглядваецца са сваім напарнікам, не ведаючы, што рабіць. Маёр Козлікаў шыпіць.
Пастаўце труну і ўбірайцеся, мля, к чарцям!
Людзі з пахавальнага бюро ставяць труну і подбегам, на дыбачках, пакідаюць пакой.
(Услед.) Ідыёты!
Кацярына Карпаўна (маёру Козлікаву). Дзякуй, сынок, за труну! Харошая, прасторная…
Маёр Козлікаў (адпускаецца). Ну што ты, матка, мне для цябе нічога не шкада.
Кацярына Карпаўна. Можна, я памалюся напаследак?
Маёр Козлікаў. Маліся. Не зацягвай толькі.
Кацярына Карпаўна. Не, я самую драбязочку.
Кацярына Карпаўна тупае ў кут, становіцца на калені і пачынае прычытаць, а маёр Козлікаў прыступае да выпіўкі.
Ой, Божа ж мой, Божа, за што ж Ты мяне пакараў — усю сіланьку забраў? Да я ж свой век гаравала, да я ж век старалася і будавалася, а цяпер уся мая сіланька прапала — дымам пайшла… Ды дзе ж мне прытуліцца, ды дзе ж мне нагрэцца, бо чужая хатка такая, як свякроўка ліхая. І чужая печ халодная. Ох, долечка мая непагодная!