Выбрать главу

Маёр Козлікаў і Фяўроння Захараўна мітусяцца каля Лады.

Маёр Козлікаў. Лада!

Фяўроння Захараўна. Доча!.. Зараз дадзім!.. Зараз…

Фяўроння Захараўна кідаецца да Кацярыны Карпаўны, абмацвае яе, ірве кофту. Лада спакваля супакойваецца, пачынае з цікавасцю сачыць за дзеяннямі маці.

(З істэрыкай адскоквае ад Кацярыны Карпаўны.) Людзі!.. Няма!.. Абманула!..

Маёр Козлікаў. Хто абмануў?.. Чаго няма?..

Фяўроння Захараўна. Грошай у старой няма.

Маёр Козлікаў. Во, мля, не можа быць.

Маёр Козлікаў і Фяўроння Захараўна тармосяць Кацярыну Карпаўну. Яна… войкае і ўстае. Фяўроння Захараўна моўчкі спаўзае на падлогу.

Кацярына Карпаўна. Дзе я? На тым свеце?

Маёр Козлікаў. Пакуль на гэтым, матка. Дзе грошы?

Кацярына Карпаўна. Якія грошы? А… Даруй, сынок… Божачкі, гэта ж я цябе забылася папярэдзіць. Во галава… Гэта ж я грошы на сваё пахаванне дзеду Язэпу аддала.

Маёр Козлікаў. Дзякуй, матка.

Фяўроння Захараўна (прыходзіць у сябе). Во, я так і думала: нездарма валацуга стары, злодзей гэты прыцёгся. Сабака яму? Унюхаў грошы і вымантажыў у старой.

Кацярына Карпаўна. Ён не браў. Я ледзь упрасіла.

Лада (ускліквае). Брава, баба! Здорава ты іх накалола!

З'яўляецца сяржант Дзюба.

Сяржант Дзюба. Таварыш маёр, надзвычайная сітуацыя! Старшыня Абцугайла вызвалены, але сваім ходам не можа рухацца. Дазвольце ўзяць машыну!

Маёр Козлікаў. Потым. Сяржант, дастаў зараз жа сюды дзеда Язэпа. Жывога ці мёртвага, мля!

Сяржант Дзюба. Ёсць! (Пакідае пакой.)

Лада. Можа, я не валаку, чаму баба павінна абавязкова аддаць канцы. Хай пажыве яшчэ. Што яна бачыла? У вёсцы, як крот, акапалася са свіннямі, курамі. У нас — таксама: і за няньку, і за лыжкамыйку, і за прыбіральшчыцу. Не, не дуба даваць трэба бабе, а пажыць, як сапраўднай «гёрл»: на курорт з'ездзіць, у кабак схадзіць, на відзікі. Магу арганізаваць, мазе?

Фяўроння Захараўна. Каранат, яна здзекуецца з нас.

Лада. Пяць кускоў на бочку! Лічу да трох! Раз… два…

Маёр Козлікаў. Замаўчы!

Лада. Баця, маўчаць якраз трэба табе. (Дастае газету, падае маёру Козлікаву.) На, чытай! Тут пра цябе напісана!.. Чао!

Лада знікае.

Маёр Козлікаў (чытае). «На працягу ўсіх сваіх свядомых гадоў Каранат Каранатавіч зарэкамендаваў сябе цудоўным работнікам. Не баяўся глядзець смерці ў твар. Прынцыповы да мозгу касцей, таварыскі. Ён карыстаўся вялікім аўтарытэтам у былых камуністаў раёна. Будучы ў апошнія гады на такім адказным месцы па барацьбе з п'янствам і алкагалізмам, як начальнік медвыцвярэзніка, ён заўсёды выконваў і перавыконваў план!..» (Задаволена.) Правільна, мля, пішуць. Справядліва. Ні разу я план не заваліў. Колькі чалавек даведзена было, столькі і прапускаў праз медвыцвярэзнік.

Фяўроння Захараўна (вырывае газету, глядзіць, войкае). Божа, чаго ты радуешся, дурань. Гэта ж некралог на цябе! У чорнай рамцы.

Маёр Козлікаў. Мля, не можа быць.

Фяўроння Захараўна. Пратры вочы, калі заліў. (Чытае.) «З вялікім жалем паведамляем, што на пяцьдзесят першым годзе жыцця трагічна загінуў маёр міліцыі Каранат Каранатавіч Козлікаў…»

Маёр Козлікаў. Во, мля… Усё з-за паскуднай даведкі ў загсе.

Фяўроння Захараўна. Што яшчэ за даведка?

Маёр Козлікаў. Узяў даведку аб сваёй быццам бы смерці, каб матку ў дом састарэлых сплавіць. А яны, бач, куды павярнулі, сабакі. Я ім галовы паскручваю, мля.

Фяўроння Захараўна. Ты спачатку пра сваю галаву падумай. Звані тэрмінова на работу, што ўсё ў газеце — не так. Што ты — жывы!

Маёр Козлікаў (набірае нумар). Алё, міліцыя? Гэта я… Маёр Козлікаў… Я, я — маёр!.. Ды жывы я! Мля, не! (У трубцы піпіканне. Разгублена.) Не прызнаюць. Кажуць, што я памёр. На вянок сабралі ўжо.

Фяўроння Захараўна. Дзе ж прызнаюць? Столькі ўліў.

Маёр Козлікаў. Дык я ж заўсёды такую норму бяру. Павінны былі прывыкнуць, мля… Давядзецца цягнуцца цяпер самому.

Фяўроння Захараўна. Куды? Назюзюкаўся, як бобік, і ён — пойдзе.

Маёр Козлікаў. А як быць?

Фяўроння Захараўна. Абвяржэнне ў рэдакцыю «Вячоркі» трэба даць. Маўляў, выйшла памылка. Памёр не ты, а твая матка. Тым больш што ініцыялы ў вас аднолькавыя.