Дзед Язэп. Чую, чую, Карпаўна.
Кацярына Карпаўна. Божачкі, хто гэта? (Азіраецца, заўважае дзеда Язэпа.) Вот і з галавой у мяне нешта не ў парадку. Здані мрояцца.
Дзед Язэп. Не здань я, Карпаўна, а твой былы сусед — Язэп!..
Кацярына Карпаўна (мацае вопратку дзеда Язэпа). Язэп!.. І праўда — Язэп!.. Які ж ты малайчына, што не забыўся, наведаў мяне!
Дзед Язэп. Сорамна, Карпаўна, прызнацца, але не да цябе ехаў я. Сына твайго, Караната, хачу пабачыць. Справа ёсць.
Кацярына Карпаўна. Быў Каранат. Толькі што выйшаў. (Прыкмеціўшы хваляванне дзеда Язэпа.) Ён хутка вернецца. Пачакай. Прысядзь во. (Ставіць крэсла.)
Дзед Язэп (усаджваецца). Кратаешся патроху, Карпаўна?
Кацярына Карпаўна. Якое там кратанне? Толькі што клёваю. Душа на нітачцы затрымалася. А як ты?
Дзед Язэп. Дажываю таго быту, калі паложаць пад пліту.
Кацярына Карпаўна. Старасць — не радасць, а смерць — не падарунак.
Дзед Язэп. Жыццё — што макаў цвет: раніцою расцвітае, а к вечару — ападае. (Азіраецца.) Жывеш ты, Карпаўна, як пані.
Кацярына Карпаўна. Такія паны — па тры ў штаны. Але ж пакуль жывеш — усяго трэба. А як паміраць — чатыры дошкі і пяску трошкі. Так і я. Як жыла, то старалася. Дапамагала сыну і мэблю справіць, і дываны. І кватэру з-за мяне большую далі.
Дзед Язэп. Кватэра — як ток. Хоць жыта малаці.
Кацярына Карпаўна. Добрая кватэра. З выгодамі. І вада на месцы. І прыбіральня. І печкі цяпліць не трэба… Але колькі гора я з-за гэтай кватэры цяпнула. Як успомню, аж сэрцайка ападае.
Дзед Язэп. Была гісторыя?
Кацярына Карпаўна. О, яшчэ якая!.. Гэта ж як толькі пераехалі, жылі на ўскраіне, у сынавай хібарцы. Аднойчы сын і кажа: «Матка, я паеду ў камандзіроўку, а ты сходзіш у гарсавет і атрымаеш ордэр на новую кватэру». Сказаў так і паехаў. А я збіраюся ў гарсавет і думаю, што ж гэта за ордэр, што ж гэта за штука? Відаць, каштоўная, што з-за яго кватэру даюць. Узяла спачатку сумку, а потым перадумала: можа, не ўлезе ў сумку. Самы вялікі чамадан захапіла.
Дзед Язэп. Запас бяды не чыніць.
Кацярына Карпаўна. Ага, з'яўляюся я, значыцца, з гэтым вялікім чамаданам у гарсавет. Глядзяць на мяне так дзіўна: «Куды, бабка, далёка сабралася? Ці не ў Сібір?» Я і кажу: «За ордэрам прыйшла!» Старшыня, такі прыстойны, ветлівы чалавек, усміхнуўся, запрасіў у кабінет мяне і падаў нейкую маленькую жоўтую паперку, як для самакруткі на махорку. Кручу гэтую паперку ў руках і не ведаю, што з ёй рабіць. А потым набралася смеласці і пытаюся: «А дзе ж ордэр?» «Дык гэта ж ордэр і ёсць», — смяецца старшыня.
Дзед Язэп. Бач ты?!
Кацярына Карпаўна. Прынесла я гэтую паперку дахаты і не ведаю, дзе яе схаваць. Куды ні пакладу, усё здаецца, што дрэнна. І ўрэшце засунула пад настольнік. Вечарам дзеці са школы прыбеглі: «Бабка, пакажы ордэр!» Я цап пад настольнік, а там яго нямашака. Перавярнула, перакруціла — нідзе. Як карова языком злізала. І тут мяне цюкнула: гэта ж я настольнік вытрасала і рознымі паперкамі, якія пападалі з яго, грубку падцепліла. Стаю, як варам аблітая. Гэта ж спаліла кватэру новую. Хацела адразу пятлю на шыю накінуць. Не ведаю, як ноч перажыла. А раніцою хутчэй у гарсавет. Кінулася да старшыні ў ногі: «Чалавечак ты мой родны, залаты, ратуй! А то рукі на сябе налажу». Усадзіў ён мяне сілком у крэсла, выслухаў, пасмяяўся і выпісаў другую такую паперку. А ў мяне з той пары і рукі дрыжаць, і сэрца змітрэнжылася…
Дзед Язэп. Ого, колькі нам з-за гэтых паперак крыві папсавалі. Помніш, як Антосін Піліп згубіў квіток, што «шараварку» адбыў. «А, ты — скрыты вораг народа!» Заграблі мужыка. Толькі і бачылі. Як у ваду кануў.
Кацярына Карпаўна. Як яна там, Антося, зараз?
Дзед Язэп. А нічога. Сноўдаецца па доме. І парсюку замяшае, і карову падоіць.
Кацярына Карпаўна. Даўно я кароўку не даіла. І, відаць, не давядзецца ўжо… (Уздыхае.) Ды што гэта я пра сябе. Як ты? Усё ў вартаўніках ходзіш?
Дзед Язэп. Чапаю. Але, відаць, давядзецца кінуць.
Кацярына Карпаўна. Немач?
Дзед Язэп. Па немачы яшчэ б цягаўся… Сабачка ў мяне быў. Ды такі рахманы: злодзея за вярсту чуў. Хоць тэлевізар глядзі, хоць спі, а ён аб'яўку дасць у патрэбны момант. А ўжо як учэпіцца ў каго — не адарвеш! Гэта ж Хведзька, ну, бабыль з горада, ты ж павінна ведаць, бычка хацеў украсці. Дык ён за калашыну гэтаму бандзюгу ўпіўся, і што той ні рабіў — і біў, і нагой дрыгаў, і цягнуў за сабой — не адпусціў. Зуб пярэдні ён, бядак, выламаў, а не адпусціў.