Мы непрыкметна пакідалі горад, каб патрапіць у наступны.
Мы ішлі, ішлі. Цягнуліся лесьвіцы, сьцены, нізкарослыя лясы, штучныя азёркі, вадаспады, вёскі з аранжарэямі, пасёлкі з рамеснымі цэхамі, гарады з шырокімі праспэктамі, запоўненымі электрамабілямі і павозкамі, запрэжанымі карлікавымі восьлікамі.
Але ў самой сталіцы, пасьля цудоўнага трыўмфа Руаты, калі сам Вялікі Канцлер узнагародзіў яе залатым вянком ружаў, яна цьвёрда сказала:
— Я адсюль нікуды не пайду. Я хачу тут жыць! Мы ня можам бясконца бегаць за міражамі.
І я паддаўся ёй.
«Сапраўды, — падумаў, — навошта сьпяшацца. Пойдзем заўтра.»
А назаўтра я зноў сказаў, што пойдзем заўтра.
Бясконцы пусты ланцуг: заўтра — заўтра, заўтра — заўтра…
Мы былі разам, побач, нас ахоўвалі і пакрывалі лаўры славы непераможнай Руаты. І нашыя, цяпер рэдкія падарожжы, залежылі толькі ад спаборніцтваў, дзе жадала браць удзел вялікая чэмпіёнка.
У ружовай бестурботнай імгле праходзілі тыдні.
А як жа мая мэта?! Мой Шлях?
Паўставала вельмі простае пытаньне — навошта?
Яна і я, больш нічога ня трэба! Яе прыгажосьць, адданасьць, каханьне і захапленьне, — і гэта заўсёды побач са мною! Мы на грэбні хваляў задавальненьня і шчасьця! Няўжо гэтага недастаткова?!
А мой народ, што вымірае на самым доле? Я магу яго вывесьці да гэтых узроўняў, але ж ён са сваімі старажытнымі звычаямі ня змог бы ўжыцца з больш разьвітымі народамі. Іх маглі проста зьнішчыць. А легенда пра Шлях пакуль заставалася толькі легендай.
Мэта — амаль недасяжная, мабыць зусім нерэальная, ці патрэбная!?
Імкненьне памірала.
Мэта заплывала тлушчам.
ХІІ
Аднойчы на сьвяточнай бяседзе ў гонар чарговай перамогі Руаты я сярод шматлікіх гасьцей прыкмеціў знаёмы твар. Яго ўладальнік мала частаваўся і болей прыглядаўся да маёй каханай.
Я пазнаў, гэта быў мой «вызвольнік» Упляйк. Аднаго разу нашы погляды скрыжаваліся, і па тым, як бліснула лязо ў яго зрэнках, я зразумеў, што яму добра вядома, хто я такі. І, безумоўна, ён лічыць мяне ворагам.
Я чакаў, калі ён падыдзе, хоць павітаецца, каб праверыць мае нэрвэйкі. Але ён ня толькі не падыйшоў, а неўзабаве зусім зьнік.
У сьвядомасьці пачаў трывожна зьвівацца вусень пытальніка, я насьцярожыўся. Прадчуваньне ліха наплыло і праз хвілю адкацілася ў далёкі кут, калі я ўбачыў, як да Руаты нялоўка заляцаецца дробны начальнік паліцыі. Пакуль на пагулянцы ўсё было як звычайна, я мог супакоіцца, але весяліцца разам з усімі ўжо не хацелася.
І маё пачуцьцё мяне не падманула!
Калі вельмі пекная дзяўчына з русай доўгай касой ускочыла на стол, за яе распачалася такая дзікая непрадказальная бойка, што амаль усе прысутныя, нават брухатыя чыноўнікі і надзьмутыя шляхцюкі з бліскучымі званочкамі ў вушах, былі ўцягнуты ў яе. Разломваліся і ўзьляталі крэслы, пераварочваліся сталы. Крык, віскат, праклёны.
Двум добра выпіўшым дзецюкам не спадабаліся мае карыя вочы, дзецюкі сумесна наваліліся на мяне. Я быў ня вельмі гатовы да абароны, таму яны лёгка падмялі мяне пад сябе. Давялося дужа якасна папрацаваць лакцямі, каб глынуць сьвежага паветра.
Прайшло даволі часу, пакуль я цалкам вызваліўся ад іх і паглядзеў на трон Руаты. Але яе там не было.
Я абышоў усе закуткі чортавай карчмы, разварушыў усе «куча-малы», якія сваімі тулавамі ўтваралі госьці, раскідаў паламаную мэблю. Нідзе!
Мне стала зразумела, што дзікая, бязглуздая бойка была справакавана, каб выкрасьці Руату. І зьяўленьне Ўпляйка было не выпадковым!
Я ня ведаў, што мне рабіць, я тузаў людзей, якія тут жа, на падлозе, засыналі, пытаўся, ці ня бачылі Руату. Сонным голасам кожны цягнуў: «Не-ее». А начальнік паліцыі нават ня змог паварухнуцца — ён хроп пад сталом сярод раструшчаных памідораў.
Ніхто. Ніхто не памкнуўся мне дапамагчы. Праўда, праз колькі хвілін я сам зваліўся ў зьнямозе.
У віно было падмешана снатворнае.
Я прачнуўся, ня ведаю праз колькі часу, на трохкутным кавалку ад былога стала. Нада мной стаяў дырэктар карчмы, яго чырвонае тварападабенства вішчала аб кампэнсацыі.
— Руата вам заплоціць, — сказаў я.
— Руата! Дзе цяпер тая Руата!
Я здагадаўся, што ён нешта ведае пра яе, і хоча дадаткова адхапіць куш зь мяне, я ўскочыў:
— Дзе яна?
Ён адхіліўся.
— Эй, хутчэй сюды! Выкіньце яго адсюль! — закрычаў ён ахоўнікам.
Тры грамідлы ня вельмі ветліва выпхнулі мяне з карчмы.
Я застаўся адзін на непрыгляднай вуліцы.
Людзей амаль не было. Ніхто не хацеў са мной размаўляць.
Становішча было адчайнае. Ніякіх сьлядоў супраціву. Напэўна Руата таксама была ў сьне.