Адчувалася настрой нейкага здзіўлення.
На лапістай ялінцы, устаўленай у вядрыска з пяском і вадою, зіхацелі штучныя зоркі. Ад акня цягнўла па нагах вільгаццю, ад чаго ўсе хацелася есці; (у флаконіку, што стаяў за міскай з салёнымі грыбамі, гарбеў гваздзік, бы тая аддалёная пальма на іконным краявідзе).
Адзін з нас, найбольш салідны сярод зяцёў, — нечакана і даволі непрыстойна пафліртаваў быў з сярэдняй швагеркай, якой нічога не трэба два разы паўтараць. Гаспадары вячэры падалі на стол гарэлку, сапраўдную жытнёўку, у бакавых пакоях іх вілы галаслівілі малыя дзеці, чамусьці таксама парамі, а нам у ахвоту пілося, маючы ў сабе тую свядомасць, што сваю легкавую машыну кожны пакінуў дома, каб не разбіцца з п'янкі...
Калі, урэшце, усе мы схамянуліся, што праз сорак дзве хвіліны ад'язджае апошні прыгарадны аўтобус, — узнялася апрананіна! — Хлопцы пайшлі былі з Куцці раней, перад дзевятай, спяшаючыся кудысьці да свайго. )
Мне добра было прайсціся з цесцем у гэты ціхі марозік і са спакойным жаданнем пагаварыць...
— Ці ў таго, хто забіў двух за тое, што яны залезлі яму ў сад — нямецкім штыхом ён пабіў іх, увосень пасля вайны, — ці можа ў такога яшчэ праявіцца сумленне, ну, хоць на старасці гадоў? — і цесць пачаў расказваць пра ваўкаватага хутаранца, які пабудаваўся па-над лугам, што за Туркавым крыжам.
Але нам ужо не было калі: да прыпынку сунуўся аўтобус, быццам па-навагодняму ззяючы сігнальнымі агнямі, аднак жа буркліва.
У маразечу каб зайсці мне ў ялінавы лес, у якім стаіць дагледжаны асабнячок (менавіта не хата). У ім павінен быць пакоік у рагу або, лепей, на паддашку, як сказаў бы паэт, пад крылом цішыні; з цёплым логаўцам, з фатэлем ля каміна, з відавокам на абснежанае галіноўе за акном. З кніжкамі на, ледзьве пагабляванай, палічцы ў кутку...
Як жа блаславёна чыталася б там апавяданнейкі Янкі Брыля; навелы Чэхава, прозу Сэндрарса ды Бабеля. I яшчэ нешта — аб дымнай сінечы азёрнай Браслаўшчыны з белай готыкай або пранізліва светлых далячынях Правансіі — такое, ад чаго слёзы стануць уваччу, якія мала будзе назваць вышэйшай радасцю...
Быў бы гэта, несумненна, пярэдых у таго, хто ахваціўся калатнечаю будняў і каму пакуль няпозна спасцігнуць тое, усё нанова разуметае, ад спаконня вякоў: дабро ў чалавеку, гэта вельмі вялікая рызыка яму! А таму гэтак, бо — мае яно прыгажосць Траянскай Алены, Ікара даверлівасць лёту, богапасрэдніцтва Анёла, гэтага вестуна наогул смерці... Яксьці, быццам мімаходзь, скрывіўся б ад напамінання благіх гульняў малагодкаў на забытым лузе, дзе, калісьці тады, пасвіў быў кароў Піндаль, той самы спакайнота, пра імя якога не пыталі нават дарослыя і якога біў Чорціхі Фэлік, зачэплівы Фэліско (яму ўсяго было замала!). «Чаго табе трэба ад мяне!» — плакаў Піндаль, а Чорцішын адно рагатаў, бы рыжы Лісахвост з Левіяфанавага хутара, што пад Разбойнікам.
...Глыбокая мудрасць, гэта і глыбокі сум, — узведаў бы, і адбеглася б ад мяне ўтомная нецярплівасць да заўтрашняга дня, такая з неістотнаю заклапочанасцю, халтурнай ды лішняй, як тыя. парадкі ў перадвялікдзень, пасля якіх, таксама, пераломнае не здарыцца.
I хоць, зноў і зноў усянютка, што хочаш, станецца мне як бы ясным, а мо якраз і таму разальецца па целе саладэча ад спадзявання надзвычайнага, ні мною і ні кім не прадбачанага, усяго неяк прадчуванага, непадатлівага выслоўю, як розуму нашаму пытанне: чаму ўсяму ёсць свой канец, чаму арол-карлік жыве не больш пятнаццаці гадоў?
Яны сустрэліся настолькі нечакана, што адзін з іх, у першую хвіліну, не мог успомніць імя другога. Даўно не бачыліся.
— Во дык сустрэча, ай-яй-яй!.. Скажы ты, што за спатканне?! Я, во, ужо ад вясны хацеў пабачыць цябе, нават разоў колькі званіў табе па тэлефоне; думаў ліста пісаць. Уяві, во, братка: іду я зараз па тратуары ды згадваю сабе, што неўзабаве, усё-такі, павінна вынырнуць з вулічнага натоўпу твая задуменная фізіяномія, і так гэта, во, яно і здарылася! Вялікі дзякуй за тое лёсу, што нарэшце звёў нас!!!
— Ну, добры дзень, Віця.
— Я, ведаеш, быў, во, па-суседску з тваім домам. От, ведаеш, шэфіско маё запілося, і я праводзіў яго, во, бы тую дзеўку састарэлую з чужога вяселля, гэ-гэ-гэ... Калі б ён, апантаны, не дапусціўся таго, дык не было б тут мяне...
— I мы не надышлі б на сябе, Віця.