Выбрать главу
БЕЛАРУСКАМУ СЛОВУ

Беларускае слова, ты мая айчына! Мой сон ля акна цвета-ліпнёвага ў раніцу пчаліную. I пошум пушчы стрункахвойнай, і весялосць густазялёная. Ты, як дзяцінства, ідзеш за мною.

Слова матчынае, ты мая сляза! Мая трывога ў вечары кахання чыстаквяцістага, у садзе юнацтва. І чарнабрывы позірк дзяўчыны сарамлівай і бяссонне зорнае. Ты, як лёс паўстаеш, у даляглядзе нязбытым.

Слова роднае, суме мудры! Радасць неўгамонная, што часам лунае вясёлкаю на небе краіны майго прызначэння. I няспешна павучаеш мяне жыць сваім розумам ды гасцінцам ісці шырокім праз годы ўсяго раз адзін дадзеныя. Ты, як той сябар шчыры, не пакінеш і ў няшчасці.

Я табе толькі, слова ты маё беларускае, веру ды кланяюся.

Бог ты мой! Ты мая рэлігія!

АДНОЙЧЫ

Было адліжна.

Юзік сышоў на ўскрай тратуара. Ступаючы па нерастаптаным і таму як бы сушэйшым снезе, ён адчуваў, шхо нагам у благіх чаравіках рабілася ўсё цяплей (яны са свіное скуры).

Ад аўтобуснага вакзаліка пахацела смажанай рыбаю, з забягалаўкі. I лепей не глядзець у канцавіну Юравецкай, дзе ўзвышаліся новабудоўлі і разбуралі местачковыя хаты, з якіх Юзіку пылілі мякіннем успаміны гарадской маладосці...

У яго жыцці зараз нешта здарылася (назваў ён гэта, менавіта, як — нешта). Мо таму, што зайшоў ажно сюды беспатрэбна? Без чакання бацькоў з-за сінеючае пушчы, у сінім аўтобусе далёкага маршрута. З Крынак.

Чаравікі ў яго з рэдкай, свіной, скуры. Холадна да дрыжыкаў!

Юзік прыгорбіўся. Яму, аднак, цікава паразглядацца. Ён не адразу ўцяміў, што чагосьці шукае... Нечага падобнага да таго. што ўжо сустрэў, зусім неспадзявана, сёння. Нешта такое, ад чаго пуста, пранізліва пуста!

Па людзях не відаць.

КІНАТЭАТР «ПОКУЙ»

Гэта шэры будынак, у якім штолета рамонт. Вясною. у прытратуарнай заточцы, з'явіліся кафэйныя столікі пад каляровымі парасонамі, за якімі хлопцы частавалі дзяўчат ліманадам ды марожаным і пілі залацістае піва. Бойкі паміж імі ўсчыналіся тады, калі ўжо цямнела на вуліцы і трэба было выбіраць дзяўчыну на вечар, у парк. Біліся яны не каля тых столікаў. Для таго вынаходзілі месца паміж механічнай майстэрняй і складам лому.

Пабітыя — пералазілі цераз драцяную там агароджу, прабіраліся папоцемку на суседнюю вуліцу ды йшлі спаць.

Улетку — рамонт. На парозе з нэонавым надпісам: «Уваход» сядзелі маляры ў забаўных шапках, зробленых з прачытанай «Беластоцкай газеты». Яны курылі танныя «спорты» і падстаўлялі пад сонца грудзі, уплямленыя вапнаю.

Восень прыйшла хіба зарана; у палове верасня стала холадна ды ветрана. У кінатэатры другі тыдзень дэманстраваўся вестэрн «Рынга Кід», па тры сеансы ў дзень. I ўсё яшчэ, каб купіць добрае месца, трэба было прастаяць каля дзвюх гадзін у чарзе да білетнае касы.

У хвасце чаргі круціліся хлапчукі, прапаноўваючы білеты за падвойную цану.

На экране ж — гарачыня і прастора прэрыі, сонечныя кан'ёны і ашалелая галапада коннікаў, а найбольш зайздроснае кожнаму адвагі.

Азнаго разу выходзячы з кіназалы людзей асляпіў густы снегапад.

ГУТАРКА З МАЦІ

Я непрабачальна доўга не мог прыбрацца з часам, каб з'ездзіць да маці. Калі, нарэшце, быў я ўжо ў дарозе, мяне. чамусьці здзівіла тое, як мала змяняецца лес!

Яна не чакала мяне, па-будзённаму сядзела папоцемку ў звечарэлай нашай старой хаце (бацька якраз некуды пайшоў).

Я прагаварыў з ёю да першых пеўняў.

Бацька вярнуўся падпітым і, убачыўшы мяне, неяк засаромеўся...

Ад'ехаў я позняй раніцай.

Маці наклала была ў маю модную сакваяжыну «Кантынэн-таль» — цыбулі, буракоў, бульбы. Мне, памятаю, хацелася рассмя-яцца ад таго; відаць, няшмат я тады яшчэ зразумеў з жыцця.

НА БЕЛАВЕЖСКАЙ

Перапыніў яе, зграбную.

— Ты куды? — крыкнуў (ціха) на яе, як на шкодную кароўку.

Яна забаўная: здзівілася, яе вочы яшчэ хуценька йшлі; разявіла рот накшталт «фэ, брыдка так!». Мяшчанкі ў першым пакаленні — без гумару.

Сказала:

— Дзень добры.

Ён прамаўчаў, прыветна прыглядаючыся, як яна стаіць зусім без хвілінкі, гатовая вылузацца з футравага пальта (нават!), каб пабегчы далей.

— Слухай: ты асцярожна пераходзь вуліцу, — сам бачыў у маленстве, як адзін, схоплены за рукаў у чужым садзе, выслізнуўся з пінжака і драпануў у кашулі...

— Добра, добра, — выціснула з сябе нейкі жарт ды паглядзела, ну, бобік на далонь з хлебам.