— Я пайшоў, — катэгарычна буркнуў ён Алексу.
— Пачакай жа, гавару, — Алекс востра зірнуў на яго і дакончыў Бугаіне: — Ты мяне ведаеш, за цану з чарнамазнікамі я ніколі не таргуюся. Аднак жа не дарую, калі хто з іх, слухай, не ўшануе мяне...
— Ну, годзе: прыйдзе ён і ўсенька паробіць табе. Памочніка ж мае сабе, Алекс.
— Каб словы твае, Бугаіна, у праўду змяніліся.
— У панядзелак, значыць, зрання і начэквай іх.
— Бугаіна, у вас, халопаў, столькі і думкі тае, каб як і каго абхітрыць.
— Няма прычыны ў цябе, Алекс, вёску абражаць.
— А я не пра яе, Бугаіна. Я пра халопаў, вось. Яны ж слухай, у горадзе! На хлеб служкаў ды цванікаў пазляталіся.
— Ат, гаворыш... Кожны жыве, як рады дасць.
— Каб жа давалі, Бугаіна. — Пачырванеў Алекс. Ён брыняў якойсьці мутнай злосцю не то на іх, не то на сябе, на нешта даўняе, аднак жа застрэмленае і ў ім жа. Можна сказаць: на іхнюю падатлівасць, нейкую такую лішнюю ў Бугаіны і Слепака, якім чамусьці і імёны свае былі няважныя, абыякава забывалі іх або, звычайна, існаівалі яны ў безыменнасці. Ці з такімі магчымае сур'ёзнае што-лень? — Слухай, ты: глянь на дзіцяткі-неўдалоткі тых, ад маленства ж заражаных комплексам хама на паркетах! Усе, да апошняга, без адчування сваёй Малой Айчыны; сіроцтва ў іх душах, бацькоў хавацьмуць ціха і спехам.
Сляпак сапацеў, быццам хочучы агрызнуцца: «А нагаварыся ты сабе!..»
Бугаіна, як гэта ў гутарнечу, якая заходзіла далей ягоных заробкаў, браўся пазяхаць ад нядосыпу. Выйшаў ён, урэшце, ад Алекса з зусім не прадчувальным неспакоем і, бы на бяду якую, адразу напатраціў часу на пэцканіну ў маторы сваёй легкавушкі, што, не ўпершыню ж, заглох. Каб не выбег быў за ім Сляпак з няпрошанай дапамогаю усё лепей ведаючага, дык і не выбрантаўся б.
— Індуктара, угу-у, даканаў ты. Унукам на цацкі аддай яго, дапхнуўшыся дахаты, — пакепіў з яго Сляпак на развітанне.
Бугаіну заткнула ад здагадкі, што ў Алекса ёсць большая справа да Слепака, мяркуючы па гэтым раптоўным гумары ў яго. I ён не падзякаваў яму за падмогу, аб чым успомніў ажно пад светафорамі на скрыжаванні. «Я ж поўзаў жыватом па асфальце тут, з тратуару Выгодаўскай вываліўшыся тады, у спякотнасць тую памятную, з імянінаў так у Алекса, відаць, сэрца замоцна паганяўшы. Дапаў я да дабра гэтак у яго, як галадранец які, саланіну гатаваную лыжкай чэрпаючы сабе, кілбасу шынкай закусваючы і перагонам запіваючы. Божа, як жа ж матчына зямля, калі на яе немач ліхая накоціць цябе! — круціўся Бугаіна. — У чым жа гэта я не даспадобы Алексу? Чаму ён усё так і так да мяне, быццам да бабы, выхапленай з чужых абдымкаў?! Адвеку ж у людзей не іначай: мала напрацавацца, затое шмат узяць! Майстра ў нас платай слаўны, а не працаю за яе...» — I на тым ён скончыў, усвядоміўшы сабе, што сядзіць жа за рулём машыны сам ды на салідным падпітку. Кожны такі раз цягнула яго, тройчы ўдаўца, да тае лындастай Польці, патаемніцы ў завулку П'яны Вугал.
Алекс тым часам абрабляў Слепака, які няхутка загаварыў у лад. «Не можа таго быць, каб я ў яго пазыкі не вытузнуў, — цішэў Алекс ад заядласці, даючы Слепаку выжаліцца на безграшоўе. — ён жа яшчэ з тых, хто памятае смак кіслага беларускага хлеба ды поснага боршчыку; не рашыцца на непатрэбнасць сваю ў мяне. ёсць у мяне і бізунец на яго, і ён ведае пра тое, і нават які менавіта. Грошы ў зубах мне прынясе!»
Алексу не шанцавала ў інтарэсах, пакуль ён лічыўся з тымі, што прыходзілі да яго. Падводзілі яны Алекса пад дурнога хату, зусім не па злой волі найчасцей, як пасля высвятлялася. «Сумленныя сёняя малапрыдатныя!» — казаў ён сабе.
— Сляпак, паслухай, я не зычу табе, каб ты з постам еў. Аднак калі мяне не ўспамагацьмеш, дык я цябе...
— У сераду, Алекс, я буду з грашыма ў цябе.
— Ты, Сляпак, не гарачыся. Хто ведае, ці не лепш табе было б без мяне?
— Хто шчыра дае, Алекс, той удвая дае.
— Ты, бачу, сёе-тое зразумеў у сваім, жучыным, перыферый-ным жыцці...
— Дай божа, Алекс, мне твой розум.
— Калі пачне даваць яго табе, Сляпак, то ты мігам бяры!
— Я не жартую, Алекс.
— А ці ты, Сляпак, калі жартаваў? Да жартаў адно некаторыя дарастаюць...
«Дзічэю! Ажаніцца б? У гэтай маёй будове канца так і не відаць! — скурчыла Алекса. — Усё рыхтуюся жыць, а калі жыць жа? Толькі, каб не ўтрэскацца ў якую смяцюшку з паняццямі зацюканай служанкі. Дамачку ж новабагатую займець у пасцель. Але ці даходаў тых маіх потым хопіць? Ну і гэты мой кульцік Беларусі тады бокам вылазіцьме...»
Алекс неяк сцішнавата парагатаў пад маўчанне Слепака і затым — чаго не здаралася з ім датэтуль — праводзіў яго да брамкі на вуліцу. У новенькім тут падплоцці дыхцела пахамі ў перадвячэрнюю гарачыню маладое чорнапарэчча ды па-вясковаму хілілася ўчырванелая півоня.