Выбрать главу

Па меры таго як праходзіў час, а яго ўсё не клікалі, ён неяк набіраўся ўпэўненасці ў сабе. Усё галасней пасвістваў, а нават і падспеўваў. Андрэю ўяўлялася, што там, за дзвярыма арыштанцкага пакоя, бегаюць міліцыянеры, бегае следчы, і нічым іншым не займаюцца яны, як толькі думаннем аб тым, якім гэта чынам выпусціць адсюль яго, Андрэя! Ды маша таго — як выпу-сціць? Яшчэ — як, якімі ісловамі, з якой інтанацыяй голасу папрасіць у яго прабачэння... Ого, ён дасць ім зразумець, што думае аб іх. Не будзе бавіцца ў далікатнасць: пальне праўдай па слепняках!

У дзвярах скрыгатнуў ключ — і яны расчыніліся, адсланяючы сяржанта.

Андрэй выйшаў той нецярплівай хадою, якая характэрна для пакрыўджаных або тых, што пачуваюцца справядлівымі.

Чакаў яго іншы следчы — сухарлявы, у акулярах.

— Расказвайце ўсё, як было, — сказаў ён прыкрым голасам.

— Што менавіта?

— Перастаньце клеіць з сябе дурня! — сурова, суха. — Калі ласка, слухаю вас.

Андрэй сеў, хаця сесці яго не прасілі. Паглядзеў у нікеляваныя вочы новага і падумаў, міжвольна падумаў, трапна, дзіўна трапна: «Нервуецца, бо застаецца ім штораз меней часу, на працягу якога могуць мяне трымаць тут».

— Скажыце, у чым справа? Іначай я перастану рэагаваць на вашы пытанні!

— Вы не будзеце ставіць мне пытанняў!

— Вы, пане следчы... — Андрэя пранізала раптоўнае абурэнне.

Той зірнуў з-пад броваў на Андрэя і ўтаропіўся ў паперы. Соп і маўчаў. Адпачывалі.

— Будзеце адказваць ці не? — спакойна да Андрэя.

— Не.

— Злодзея ўтойваеце! — знянацку грымнуў кулаком аб стол. — Круціце!

— Прашу канкрэтна! — Андрэй: «Якая свіння!»

— Канкрэтна? Добра! Калі ласка, імя, прозвішча і адрас жанчыны, з якой вы былі паміж дваццаць першай і дваццаць другой гадзінамі...

— Досыць! — крыкнуў Андрэй.

— Што?! Ды ці разумееце вы сваё становішча? Ці ведаеце вы, што абавязак кожнага — гаварыць усё, што трэба міліцыі для выяўлення праўды?!

— Ведаю — і не скажу.

— Вы адкажаце за гэтыя словы!

— Не адкажу, бо пратакола з гэтымі словамі я не падпішу.

— Такі звас цваны госць!

— Такі.

— Далейшы допыт буду праводзіць у прысутнасці сведкі...

— Тады я з вамі ўвогуле не буду шчыры.

— А гэта яшчэ пабачым.

— Вядома.

Следчы падняў трубку тэлефона і сказаў у яе:

— Гэта я. Увядзіце.

«У іх ёсць штатныя сведкі, ці што?» — не здагадаўся Андрэй.

З'явіўся старэйшы мужчына, паголены, чысты і святочны.

— Прыгледзьцеся, калі ласка, ці гэты? — следчы паказаў на Андрэя.

Ветлівы, засаромлены твар незнаёмца. I чамусьці запацелы лоб.

Мужчына нічым асаблівым не вылучаўся, і Андрэй, пэўна, ніколі не пазнае яго ў натоўпе вуліцы.

— Той меў, здаецца, іншы выгляд, інакшы, — сказалі пра Андрэя ўважлівыя вочы і памяць незнаёмца. — Было тады, праўда, цёмна... Галава не такая, большая... Куды большая! Ды і наогул...

— Вы не спяшайцеся, — упарціўся следчы. — Прыгледзьцеся дакладна, каб не памыліцца.

— Здаецца, не той...

— Здаецца вам, ці напэўна не той, якога шукаем? — знецярплівіўся следчы.

— Напэўна! — уважлівыя вочы адступіліся. — Так, гэта не той.

— Дзякую. Вы свабрдны, — следчы падаў яму руку. — Мы будзем вас, аднак, яшчэ турбаваць.

— Калі трэба... — нерашуча сказаў незнаёмец. Ён пайшоў

Следчы прысеў на край стала. Насупраць Андрэя.

— Курыце? — прапанаваў яму «Спорты».

— Дзякую. Вы — нашто мяне ўзялі?

— Былі, відаць, падставы...

— Хто наплявузгаў на мяне?

— Гэта наша справа.

— Як доўга вы працуеце ў міліцыі?

— Ого, нашто вам гэта? — следчы ўсміхнуўся. — Хочаце пісаць скаргу? Калі ласка. Камендант прымае ў кожны панядзелак ад дзесятай да дванаццатай. Усіх жадаючых. Зайдзіце.

Андрэй наважыўся пазласлівіць, дапячы. Не, агрызнуцца!

— Вы не ўмееце арганізоўваць вочную стаўку.

— Адкуль вы гэта ведаеце? — загаварыў следчы, як да малога дзіцяці.

— Нават у кінафільмах паказваюць, як трэба.

— У кінафільмах, відаць, маюць час на тое. А ў нас яго няма. Няма, разумееце? — следчы зайшоў за стол, сеў. — Ну — пагаварылі. Хопіць, — памаўчаў. — Адрас тае жанчыны вам давядзецца ўсё-такі падаць, шаноўны пане Антошка.

— Вы не пераканалі мяне ў неабходнасці таго. Не магу ўявіць яе на маім месцы.

— Гэта не аргумент.

— Мне — так.

Следчы больш не слухаў, пазваніў дзяжурнаму. Сказаў, каб прапусцілі Андрэя.