ул — аның (его, ее, у него, у нее); алар — аларның (их, у них)
Приведем словосочетания:
минем башым — моя голова
минем аягым — моя нога
минем кулым — моя рука
минем чəчем — мои волосы
синең телең — твой язык
синең керфеклəрең — твои ресницы
синең тешең — твой зуб
аның йӨрəге — его (ее) сердце
аның колагы — его (ее) ухо
аның кҮзе — его (ее) глаз
аның иреннəре — его (ее) губы
аның кулы — его (ее) рука
безнең куллар(ыбыз) — наши руки
безнең аяклар(ыбыз) — наши ноги
безнең авызлар(ыбыз) — наши рты
сезнең кҮзлəр(егез) — ваши глаза
сезнең башлар(ыгыз) — ваши головы
сезнең колаклар(ыгыз) — ваши уши
аларның куллары — их руки
аларның аяклары — их ноги
аларның битлəре — их лица.
Обратили внимание: в I и II лицах мн. числа аффиксы принадлежности могут и не употребляться: безнең куллар, сезнең куллар.
Вот теперь можно поговорить. (Незнакомые слова можно смотреть после диалогов в скобках).
1. — Сəлам, Рəсимə!
— Исəнме, Равил!
— Апаң Өйдəме?
— Юк.
2. — Моратның апасы бармы?
— Юк.
3. — Мансурның кулы чистамы?
— əйе.
4. — Китапның рəсемнəре кҮпме?
— КҮп.
5. — Рəсимəнең апасы килəме?
— Килə.
6. — Казанның гербы бармы?
— Бар.
7. — Авылның мəчете яңамы?
— Яңа.
8. — ГӨлнурның чəче матурмы?
— Матур.
9. — Сашаның алмасы зурмы?
— Зур тҮгел.
10. — Николайның квартирасы яңамы?
— əйе.
11. — Кремльнең стеналары акмы?
— əйе, ак.
12. — Алабуганың базары зурмы?
— Зур.
13. — Татарстанның флагы бармы?
— Бар.
14. — Синең китабың матурмы?
— Матур.
15. — Минем сҮзлəрне əйт.
— Ярар.
16. — Синең кулың чистамы?
— Чиста.
17. — Аның китабы яңамы?
— əйе, яңа.
18. — Аның чəче матурмы?
— Матур.
19. — Сезнең мəчет яңамы?
— Яңа.
20. — Безнең əти кайда?
— Базарда.
21. — Сезнең квартира зурмы?
— Зур тҮгел.
22. — Сезнең дача бармы?
— Бар.
— Зурмы?
— Зур тҮгел.
23. — Сезнең кулыгыз чистамы?
— Юк.
— СӨлге кирəкме?
— Кирəк. Рəхмəт.
(Өйдə — дома, рəсем — рисунок, килə — идет, мəчет — мечеть, матур — красивый, яңа — новый, Алабуга — Елабуга, əйт — скажи, ярар — ладно).
Местно-временной падеж имеет аффиксы — да/-дə, — та/-тə.
Вы уже догадались, наверное, почему такие варианты. К словам, оканчивающимся на гласные и звонкие согласные, присоединяются — да/-дə, а к словам, оканчивающимся на глухие согласные — — та/-тə.
Например:
Өй — Өйдə (дома)
эш — эштə (на работе)
театр — театрда (в театре)
институт — институтта (в институте)
авыл — авылда (в деревне)
шəҺəр — шəҺəрдə (в городе).
Задание 1. Прочитайте по ролям и переведите диалоги.
1. — Алмаз кайда?
— Алмаз əлмəттə.
2. — Галия апаң кайда?
— Ул авылда.
3. — Айрат абый кайда?
— Ул МəскəҮдə.
4. — əбиең кайда?
— əби базарда.
5. — əниең кайда?
— əнием магазинда.
6. — əтиең кайда?
— əтием командировкада.
7. — Балаларыгыз кайда?
— Театрда.
8. — Айнур кайда?
— Айнур авылда.
9. — Равил абыең кайда?
— Эштə.
Задание 2. Ответьте на вопросы.
Алабуга кайда?
МəскəҮ кайда?
əниең кайда?
əбиең кайда?
əниеңнең чəче нинди?
əтиеңнең кҮзлəре нинди?
Авылның мəктəбе нинди?