– Спадзяюся, хаця б гэтым разам ты правёз што-небудзь нелегальна? – пытаешся ты, маленькая жыхарка культурнае сталіцы, вымаючы рэчы з майго заплечніка. – З гэтай тваёй радзімы? Ну хаця б нешта. Хаця б адну лішнюю цыгарэту... Хаця б абгрызены хвосьцік ад дзяржаўнае таямніцы. А то мне ўжо становіцца за цябе страшна. Нельга быць такім законапаслухмяным.
Я загадкава пасьміхаюся й згодна ківаю галавой. Рэчы, якія ты, нахмурыўшы бровы, бярэш у рукі, і праўда выглядаюць даволі таямніча, да таго моманту, пакуль зь іх ня здымуць абгорткі. Не знайшоўшы анічога нелегальнага, ты весела й неўразумела глядзіш на мяне, пачынаючы нешта падазраваць. Паволі, не цураючыся тэатральных эфэктаў, я дастаю з кішэняў розную драбязу. Ад твайго напружанага, чакальнага позірку яна ажно пачынае сьвяціцца. Памежнікі й праўда чагосьці не заўважылі. Я расшпільваю гузікі на вопратцы, прапахлай выпаленымі знутры вагонамі, і здымаю зь сябе ўсё, па чарзе, пакуль ты нарэшце ня бачыш тое, што шукала. Маё шэрае, някідкае цела.
І адварочваецца варта,
Прыняўшы хабар з нашых рук;
Мы цягнем за сабой упарта
Яго – і дзынькае ланцуг.
Пад вітражоў сьвятлом балючым,
Праз залі, поўныя вады,
Вядзем Яго, вядзем рашуча,
Як быццам цноту да заручын,
Як быццам ведаем, куды.
2007-2008, Гамбург
КАМЭНТАРЫ
1.
“Сарока на шыбеніцы” – карціна Пітэра Брэйгеля Старэйшага (каля 1525 - 1569).
“Alas! the destroyer came and went! - and the victim - where is she?” – “Разбуральнік прыйшоў і сыйшоў! – а ахвяра – дзе яна?” (ангельск.; з навэлы Эдгара Алана По “Бэрэніка”).
Ян Каменскі – чэскі пэдагог і думаньнік-гуманіст, заснавальнік пэдагагічнай навукі (1592-1670).
Валасы Веранікі – сузор’е Паўночнага паўшар’я неба. Паводле легенды, Вераніка, жонка эгіпецкага цара Пталемея, адрэзала свае валасы і аддала ў храм Афрадыты ў знак удзячнасьці багам, якія падаравалі яе мужу перамогу над асырыйцамі. На наступны дзень жрацы паведамілі Пталемею, што назіралі ноччу новае сузор’е ў выглядзе жаночых косаў.
Сукубовіч – ад слова “сукуб”: дэман у жаночым абліччы.
“...Я ўблытаны ў нешта; у што менавіта?... Я пытаўся пра гэта ў сябе ўголас. І шматгалосае рэха пакоя шэптам адказвала мне: “У што ж?”...” – цытата з навэлы По “Бэрэніка”.
“верхнегартаннага ды блукаючага нэрваў” – нэрвы, якія ўдзельнічаюць у працэсе дыханьня.
“...пад’язычнай косткі ды шчытападобнай костачкі...” – пад’язычная костка – костка паміж ніжняй сківіцай і гартаньню; шчытападобная костачка – адна з костачак гартані.
“Ты пачатак васьмідзесятых памятаеш, камэндант?” – маецца на ўвазе пэрыяд 1982-1984 гадоў, калі генэральным сакратаром ЦК КПСС быў Юры Андропаў, які ўзяў курс на ўмацаваньне працоўнай дысцыпліны як у партыі, так і на працоўных месцах, пачаў барацьбу з карупцыяй; пры ім у Савецкім Саюзе ўзмацнілася барацьба з іншадумствам.
“Гіпнас, ён жа Сомнус...” – адпаведна грэцкае і лацінскае імёны бога сна.
асфадэль – расьліна сямейства асфадэлевых; у старажытных грэкаў – сымбаль забыцьця; лічылася, што ў падземным царстве Аід па асфадэлевых лугах блукаюць цені памерлых.
2.
“...Пэўны час чалавек замест вопраткі носіць уласную маці...” – не зусім дакладная цытата з “Ілюмінатараў” беларускага літаратара і мастака Юрася Барысевіча (нар.у 1966).