Выбрать главу

Пляменьнік быў тоўсты, чатырохгадовы, справядлівы, як удзельнік продразьвёрсткі, і па-каралеўску дабрадушны. “Гэта загоіцца”, – запэўніў ён Вераніку, тыцнуўшы пальцам ёй у смочку, якая цёмнай кропкай прабівалася скрозь станік і белую тонкую майку, а калі яны ўсе разам селі нарэшце піць гарбату, пляменьнік заўважыў, што на мамінай цукерцы няма крэмавага ўзору, а на Веранічынай ёсьць: скалупнуў дзелавіта палову ды прынес маме – вось цяпер усё як мае быць. Яшчэ калі імбрык толькі закіпаў, Вераніка зайшла баязьліва ў ягоны пакой, спынілася на парозе, няўпэўнена працягнула малому падарунак – гоначную машыну, той уздыхнуў расчаравана, паглядзеў на Вераніку са шкадаваньнем, але правілы гульні прыняў, сеў на падлогу, прасуючы нехаця машынай квяцісты дыван: туды-сюды, туды-сюды, гоначных машынаў у яго была процьма, цэлы аўтапарк... Прадэманстраваў з гордасьцю гульнявую прыстаўку, але джойсьцік у рукі ня даў: не дарасла ты яшчэ да таго, каб страляць, цётка Вераніка.

Гарбата была амаль дапітая; пляменьнік раптам залез Вераніцы на калені. “Ну, як вучоба, Веранічка?” – ухмыляўся Віктар (не пасавала яму гэтае імя), а яна ня слухала; новыя, незвычайныя адчуваньні паколвалі знутры, яшчэ ж нядаўна сама сядзела на каленях у старэйшых, а цяпер вось – дарослая, ды якое там – старая цётка, васямнаццаць споўнілася, дзяцей на каленях трымае. Яна ўжо неяк трымала на каленях маленькую дзяўчынку, суседзкую ўнучку, хлопчыкі ўспрымаюцца неяк па-іншаму, нешта цёплае йдзе ад таго месца, дзе сканчаюцца іхныя пульхныя лыткі, дадатковая такая цеплыня, ненармальная, і дзіўны яе дотык... Пляменьнік доўга сьвідраваў лыжкай цукерку, а потым абмяк, наваліўшыся на жывот Веранікі, задрамаў; Вераніка падумала пра свой жывот – вось жа, калі-небудзь у ім пачнецца нечае жыцьцё, а яе жыцьцё пачне зваротны адлік, і як бы ты ні старалася, нічога з гэтым ня зробіш, не прыдумана лекаў, яна нечакана адчула свой жывот як нешта асобнае ад сябе, нібыта яна яго праглынула, праглынула ўласнае чэрава, якое напоўніцца калі-небудзь зьмесьцівам. Там, дзе нешта прыбывае, мусіць нешта зьнікаць, гэта закон фізыкі. Як гэта будзе? – задумалася Вераніка. Нараджаць страшна. Гэта балюча. Крычаць, курчацца, клічуць маму. Аднак потым... Напэўна, шчасьце. Вось тады яна й даведаецца, што гэта такое. Пэўны час чалавек замест вопраткі носіць уласную маці, сказаў той філёзаф, які, на жаль, апынуўся фашыстам, пра гэта па тэлевізары паказвалі. А вось прыехаць заўтра да Эдзіка ды скарыстацца ім, а потым глядзець, як напінаецца жывот, слухаць торканьне ўнутры, ганарыцца, галінка з пупышкай. Гэта так лёгка, аказваецца. Трыюмфальнае вяртаньне яе дзіцячых лялек. Пляменьнік прытуліўся да яе, сястра не заўважала нічога, балбатала з маці. “Ня сьпі, зьмерзьнеш!” – бадзёра выгукаў Віктар у іх бок, пасьля доўгіх роздумаў прынесшы яшчэ гарэлкі. Дзядзькі ды іхныя жонкі ўздыхнулі ды загаварылі яшчэ гучней, усе адначасова. Бацька сядзеў пахмурным арлом, не адрываючыся ад “Дыскавэры”. Потым жанчыны раптам сьціхлі, нібы па камандзе ўтаропіўшыся ў свае талеркі, і раптам зацягнулі надрыўным хорам дзяржаўны гімн:

Вось хто-та з горачкі спусьціўся,

Наверна мілы мой ідзёт,