Выбрать главу

Яшчэ некалькі хвілінаў невядомы нядбайны вучань пазначае Вераніку як дзеяслоў незакончанага трываньня. Цягліцы паслабляюцца, Зрэнкі расшыраныя, Дыхальны цэнтр паралізаваны, Сутаргі нагадваюць машынапіс – давайце ўжо хаця б цяпер назавем іх усіх зь вялікай літары, яны таго вартыя. Сэрца па інэрцыі яшчэ робіць нешта, але бяз выніку, усё, усё, гісторыя непрацяглая, але багатая на эфэктныя эпізоды.

Нас так лёгка стварыць, і гэтак жа лёгка зьнішчыць. Усё, што паміж, мае каштоўнасьць адно для самога сябе, і ў скрайніх кропках ня ўлічваецца. “Хто апошні?” – пытаемся мы, і вось ужо расплочваемся ля касы, а што было паміж? Ну, мы стаялі ў чарзе. Не называць жа дзеяньнямі гэтае тупое разглядваньне пярэстых дробязяў, выкладзеных паблізу дзеля спакусы наіўных пакупнікоў, якім здаецца, што яны ўсё ўжо ведаюць і ўсё вырашылі. Зьвернем таксама ўвагу, як па-джэнтльмэнску Вераніку прапусьцілі наперад: толькі што тапталася ў хвасьце – і вось раптам перад ёй усьмешлівы твар касыркі. Аднак неістотна. Мяне хвалюе ўсур’ёз толькі адно: ці ёсьць Вераніка ўдалым абвяржэньнем гэтых змрочных параўнаньняў?

***

Шторазу, калі я падыходжу да гэтай Штыксштрасэ (жартую, жартую, насамрэч яна называецца Ліндэналее), мяне спыняе чырвонае сьвятло. Раніцай, уначы, удзень, калі людзі навокал баяцца ўпусьціць з плеч нават кроплю веснавога сонца, – сьветлафор прымушае мяне зрабіць паўзу, абдумаць, а ці праўда я так ужо моцна хачу і гэтак далей. Тутэйшая абачлівасьць падаецца мне мудрай. Як і паўсюль тут, на гэтай вуліцы роварам вальней, чым людзям. Але ніхто ня вылаецца, калі ты будзеш ісьці адзін насуперак большасьці, якая, час самы спрыяльны, імкне абедаць. Дурнаватыя сымбалі, але ж так усё і ёсьць: я толькі чарговы замежнік, і не магу так адразу ўзяць і паставіць на зялёнае. І вось я стаю. Сьветлафор вільготна цокае языком. Паслухмяныя сабакі чакаюць сыгналу. Пахне мясам па-турэцку. З другога берага вуліцы на нас глядзяць тыя, хто хоча памяняцца месцамі, глядзяць, нібы мы ўсе знаёмыя паміж сабой і хочам перайсьці вуліцу дружным гуртом. Нібы мы ўсе йдзем да нейкае аднае мэты. І мы пазіраем на іх гэтаксама.

Жанчыны ў спадніцах тут не саромеюцца езьдзіць на роварах. Не саромеюцца нізка нагінацца да руля, так, што часам грудзі відаць да смочкаў. Не баяцца вазіць ззаду дзяцей у маленькіх прычэпах. Трымаюцца рукамі за гладкі ад пазалеташніх аб’яваў сьветлафорны слуп. Ветлівым звонам зганяюць мяне зь роварнай сьцежкі. Я не разумею, пра што яны гавораць, а мне хочацца. Ровары чакаюць гаспадароў ля крамаў, уткнуўшыся пысамі ў асфальт, вышукваючы там свой папяровы авёс. Я пераходжу вуліцу. Спачатку мне часта мроілася тут Вераніка, здавалася, што вось, толькі што яна праехала міма, зьлёгку задзеўшы мяне крысом плашча. Яна ўмела езьдзіць на ровары, брат навучыў. Зрабіўшы ўсе справы, я саджуся за столік вулічнае кавярні. Мне неяк не прыходзіць у галаву, што можна замовіць вялікі кубак кавы, і я замаўляю два. Другі афіцыянтка ставіць насупраць мяне, быццам я яшчэ кагосьці чакаю. І астатнія наведнікі са шкадаваньнем глядзяць мне ў патыліцу, калі я хутка выпіваю першы й потым доўга сяджу, гледзячы на другі. Вецер чакае зручнага моманту ды ўвадначасьсе зносіць са стала пустыя пакецікі з-пад цукру ды малака, ды яшчэ трохі попелу з попельніцы, кідае ўсё гэта пад колы блізкіх машын, і потым я бачу, як пакецікі выпырхваюць аднекуль на другім баку вуліцы, нізка лятуць над брукам пад нечыя ногі, і потым іх прыбівае да сьцяны. У мяне крыху закладвае вушы ад сонца, адзіноты, гэтага матавага жука, які паўзе па століку, бляску лыжачкі ў пустым кубку, чужога гораду, уласнага жыцьця, якое раптам стала так востра адчувацца, як, напэўна, адчуваюць сваё хворае сэрца тыя, хто перажыў інфаркт.

Гэта цяпер я надзімаю Вераніку, як выцьвілы паветраны балёнік, і яна шторазу расьце, забіраючы ў прасторы ўсё больш месца, зусім як раней, надзімаю й думаю пра тое, што лепш было б пакінуць яе пляскатай, што мне ўрэшце ня хопіць дыханьня, што перавязаная нарэшце стужачкай яна вырвецца з рук (яна ўжо выяўляе прыкметы неспакою, па яе пругкай паверхні разьбягаюцца лініі нечаканых заканамернасьцяў, мае рукі занятыя, і я шмат недадаю тым, каму мог бы даць болей). Але тады, за столікам у гэты сонечны дзень, я проста дастаў тэлефон, набраў нумар – дзіўна, што я так добра памятаў яе працоўны – ды вельмі зьдзівіўся, калі яна сказала, проста ды хутка:

– Адміністрацыя.

Я агледзеўся навокал, было цудам, што гэтае слова прагучала тут, за тысячу кілямэтраў, мне здалося, усе павярнулі твары ў мой бок. Яе голас між тым на імгненьне затуманіў вуліцу, і кавярню, і гіпсава-белы твар дома насупраць у акулярах вялікіх бальконных вокнаў пасярэдзіне, і я нібыта пабачыў, як дзьверы, зь якіх паволі выходзіла афіцыянтка, становяцца дзьвярыма кабінэту, і далей вуліца ахутваецца вечна-вечаровым казённым асьвятленьнем, і аднекуль выплываюць скураныя лавачкі, ціснучыся да сьценаў, і між машынаў вырастаюць блакітныя стэнды, і нехта йдзе да мяне з глыбіні калідору, працягваючы рукі, і ніяк ня можа дайсьці, а я не магу падняцца зь месца, і яшчэ гаворка, гаворка, яе прыглушанае кіпеньне на малым агні, заклапочанае булькатаньне чаргі, цені, цені. Аднак за маёй сьпінай проста загаварылі па-расейску дзьве студэнткі, і рэклямны шчыт недвухсэнсоўна заклікаў ісьці Толькі Ў Паўночны Банк! Тут было не найлепшае месца для ачмурэньняў.